INSTITUT DE RECHERCHE MATHÉMATIQUE AVANCÉE
109 pages

Découvre YouScribe en t'inscrivant gratuitement

Je m'inscris

INSTITUT DE RECHERCHE MATHÉMATIQUE AVANCÉE

-

Découvre YouScribe en t'inscrivant gratuitement

Je m'inscris
Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne
En savoir plus
109 pages
Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne
En savoir plus

Description

Niveau: Supérieur, Doctorat, Bac+8
INSTITUT DE RECHERCHE MATHÉMATIQUE AVANCÉE Université Louis Pasteur et C.N.R.S. (UMR 7501) 7, Rue René Descartes 67084 STRASBOURG Cedex Classification des objets galoisiens d'une algèbre de Hopf par Thomas Aubriot 15 Juin 2007 Mots-clé, Keywords : Algèbres de Hopf, Extensions galoisienne, Homotopie, Géométrie non commutative, Fibré principal, Groupe quantique de Drinfeld Jimbo, Fonctions quantiques sur SL(2) Classification mathématique : 81R, 16W30, 17B37, 55R10, 58B34.

  • quantiques de drinfeld-jimbo

  • extensions galoisiennes

  • objets galoisiens de uq

  • classification mathématique

  • homotopie pour les extensions de hopf-galois

  • dualité entre algèbres

  • objets bigaloisiens

  • fonctions quantiques sur sl

  • algèbre de hopf


Sujets

Informations

Publié par
Publié le 01 juin 2007
Nombre de lectures 75

Extrait

SL(2)
eCHER:CHEmath?matiqueMAG?om?trieTH?MAFTIQUE2007AHopf,Ve,ANC?EDrinfeldUnivsersit?17B37,LouisKeywPdasteurgaloisienne,etcommC.N.R.S.principal,(tiqueUMRb7501)quan7,rRue81R,Ren?0,DescartesMots-cl?,67084ordsSAlg?bresTRASBOUeRExtensionsGHomotopie,CedexnonClassicationutativdesFibr?obGroupjetsquangaloisiensded'uneJimalg?breo,donctionsetiquesHopfuDEINSTITUTREparClassicationThomas:A16W30,ubriot55R11558B34.Juin2uneRemerciementratseusMesleurspremi?resdeptionens?esrevDamien,onlatMath?matiquenaturellemendetHans-J?rgen?tAnne,ail.maonsesfamilleautres,etdemesqu'unproeectu?ecnoushesourquisuism'onBenjamintpsoutenjeu,accept?encourag?surettousquelquefoisquestionssubit?duranmintacesMinist?reann?es.hercMerci.nologJepvPeuxdep(Strasbourvcommencerqueremerciergramononibilit?.directeur,parChristianStefaanKASSEL,QUEZquiona?accept?aildesuisdirigervmonfatrarappvtraailremercieetquimon,apprenleurstissagetdurancuriosit?tuel,cestousann?esCettedenanc?eth?se.cationJ'ail'?ducationbaeaucoupetapprisec?esonetcond'Atactersit?etJejellehercremvercieuparticuli?remenatonsdeainsim'apvsaonidisprJeapprishonor?ll'atten'inquet?r?tCAENEPEEL,deENRI-laetrelecture.SCHNEIDERJetleort?eremerciemonencorevpetourleurl'attenreconnaissantid'aooirndeconstaniteunetortbiencevveillJeaennnceuxteparqu'discussionsilleursaeteuer?p?onmonalimen?gard.maJemath?matique.remercieEmman?galemenBenja-tetmonlescomerci.directeur,th?seJulien?t?BICHON,parpalloourdul'aidedepr?-Nationale,cieuselqu'ilRecm'aheappdeort?eTduranhticesainsiann?esmonitoratdanunsostemaTERr?exionl'UnivetLouis?asteur.tral'aiv?ers'InstitutlesRec?chehangesAstimanc?eulanotsrg).que4H
Gal
U (g)q
GrU (g) λq
A U (g)λ q
....homotopie...e.......g11i1.1.1.Alg?bresoet.cog?bres..................39.....d'une.......extensions.bigaloisiens........11.1.1.228Dualit?.en.treloisiensalg?bres.et.cog?bres2.1.1.38...tes.....du...et.......T....12.1.1.3HomotopieBig?bres..Ob.......1.4.1.....1.4.2.......Existence.jet.......co...2...2.1.........o...et13.1.1.4.Alg?bresendetiquesHopfLe...............cycles.pro.11.L'alg?bre.........25..............14261.1.5ourMoHopf-Galoisdules.et26comoedules..............mono?dales...........jets.iens...........815unicit?1.1.6structureIn.vReconstructionarian.ts.et.co?n.v1.4.5arianparesseusets........jets...Hopf.s.els.................galoisiennes.jets17.1.1.7.ProCoduitsclivtensoriel.et.cotensoriel....Les.elop.u.Drinfeld-Jim.41.................2.318?o1.1.8.Alg?bres.mo.dules.et.alg?bres2.3.1comdeoAlg?bres,dulesenan.i...43.dule.1..........18.1.2.Pro.duits1.3.3crois?sorsionet.extensions.cliv.?es......................1.3.4.p.les.de....20.1.2.1.Co1.4cyclesj.ts...........................27.Structures.....................27.Ob20bi1.2.2aloisPro.duits.crois?s..................2.1.4.3.et.d.la.d'ob.bigaloisien...1.4.4.tannakienne............20.1.2.3.Extensions30clivCohomolog?ese.et.cycles.............34.Ob.Ga.de.....?.pr?.37.Rapp........21.1.2.4.Alg?bres.able.-como.d.ule.tordues..........38.Extensions.et.b.galoisiens.........2.1.2.cycles.extensions23?es1.3.Extensions.de.Hopf-Galois..........2.1.3.alg?bres.v.pan.q.an.de.b...2.2.r?sultat..............24.1.3.1.D?nition............42.D?monstration.th.r?me.....................43.Co.sur.alg?bres.cog?bres.1.1.v.t24fam1.3.2lle..-extension.?e..2.3.244como.D?nitions.comme.mati?res.des.Fclivonctorialit?.de.T.O (SL(2))q
B(E) B(E,F)
≤ 15
p
4
6
D3k
8
00 ∗(A )C4
9
T9
10
D5
12
14
D7
15
C15
Hn
Hn
Hn
Hn
H2
H O (SL(2))2 −ξ
H2
lealgebrajHopf.Thede3.2.and.the.como4.6.1dule.algebrap54..group...........Hopf....56de3.3groupClassication.up.to.isomorphism......Ob...............de.4.7.3.........91..5.8.3.4.Galoisgaob.jects.up.to93homotop.yts...de.........es.....Alg?bres.52.4.7.......84.simples....63t?es4.Obdjets.ga91loisiens.de.dim.....69.4.1.Obfonctionsj?liene4.9ts.galoisiens.d'une.alg?bre92de.Hopf.de92dimension..de.....5.1.1......69galoisiens4.2.Ob.j5.2eth?or?mets.galoisiens.d'une100alg?breqdeMHopf.de6dimension..........de....70.4.2.1.Alg?bres.de83groupfonctionsese.....................Alg?bres.em.........4.7.2.p.semisimples....70de4.2.2d'uneAlg?bret?de.Sw.eedlerDimension...............4.8.1.es...........Alg?bre.ur.non........71.4.3.Dimension........Alg?bre.cyclique.........Ob.de.5.1.ts.famille...........tation.............Ob........72.4.3.1.Alg?bresjdedegroup.es..........Pr?sen.D?monstration.otien.TI?RES.ABLE...100.galoisiens..................72.4.3.283Alg?breAlg?bres.group..jects.des.fonctions.sur.le.group.e.di?dral......4.6.2.des.sur.group73dih?dral4.4.Dimension.ob..84.Dimension...............................4.7.1.de.s.i.................8473Alg?bres4.4.1HopfAlg?bresoindenonHopf.sem.i.simples..88.Alg?bre.Hopf.uale.alg?bre.oin.e.........4.8........73.4.4.2.Alg?bres.de.Hopf.p.oin.t?es.non.semisimples....91.Alg?bres.group........76.4.4.3.Alg?bre.de.Hopf.bi-Galois.and.extensions4.8.2Hopf-Galoisde3.1s53ledeeniabsemisimple.ni.p.oin92t?eDimension..........81.4.5.Dimension.loisiens..............4.9.1.du.e...................5.jets.loisiens...93.Ob.e.galoisiens.la......81.4.5.1.Alg?bres.de.group.es....93.Pr?sen.de.........................5.1.2.jets.de....81.4.5.2.Alg?bre.de.T.aft.Ga.jets..96ObOb.e.galoisiens...........................5.2.1.tation.du.et.u82t4.62.3.3DimensionA3DES.T.......5.2.2.jets.de.....................102.H H (Z,δ)
H B
Z B β :Z⊗ Z →Z⊗HB
β(x⊗y) =δ(x)(y⊗1)
U (g)q
g
O (SL(2))q
SL(2)
≤ 15
8
Hn
n = 2
assoSiclassicationutativesestobunejetsalg?breth?sedequiHopf,tsuneexplicitanalg?bregroupcommla-comofamillesdt?eulenenonLag?om?triegaloisienslaodeetcadrejetsestlaune?leour-extensiondansdeouHopf-Galoisdede?tudel'alg?breoindansloisiens.sidelesexplicite?l?mendtsconceptco?nfeldvdearianth?or?metsUnedequanprincipauxdessonortetphismelesour?l?menUnetsetdeHopfbr?sth?tisonsetortansiHopfl'applicationacanoniqueobdessemisimpleanalogueCetteundeaussinimaislesquellescorps,obdeclassicationgaloisiennegaloisiensd'extensionaxes.conceptnd?nierepr?senparclassesduobg?n?ralisationl'alg?breuneHopf.estparann?es,Jimderni?resunecesalg?bre?tudi?ainsieaucoupebhneider.?t?desadequid'uneHopf-Galois,desestsurunelabijection.nousLes?obetjetspartielsgaloisiensaformenpr?s.tsyst?matiqueune?classepr?simpalg?bresortandimensiontenousd'exten-r?sultatssionslitt?rature,dsure'alg?bresHopf-Galoisoin;etceecsonetgaloisienscellfepsdimen-dond)tfamillelesductionco?nsonvniarianptsdonnonssontationtgar?duitsour?desl'anneaujetsdeautourbase.quatreBiena)qu'uncoestructionlitt?raturedeatanbdesondanded'homotopieaiees?t?jetsconsacr?edeauxd'extensioneLextensdeionsci?edeDrinHopf-Galois,etonba?palg?breeuLiede,r?sultatstsurunleurdclassicationKassel?Scisomorphismeb)pr?s.?tudePobougaloisiensrl'alg?brecontiquetournergaloisienslaobdicult?classicationdefonctionsclasserleleseextensionssurde;Hopfdonnons-Gaclassicationlisomor-opr?sidsr?sultats?pisomorphismelpr?s,classicationKasselhomotopieac)in?tudetrodedclassicationuitisomorphismeethomotopied?vpelopples?deadevpec;Scsynhneiderdesune?parpill?srelationlad'?quivpalencetsudesrdlesdeextensionspdet?sHopf-Galoissemisimplesqu'ilcompl?tonsavapplael?edhomotopie.sdejetse.del'alg?brenousHoptronsnilesnijetsoinsondetriviaux.sionc.pr?liminUneid'uneind'alg?bresdHopflestro?tudinestcettesemisimplesLespessat?es,yourenousdeudonnerpr?senunedesapprojetsc-hePdeInlaCette,thmon?quesobegaloisiensapptorteUndeshapitrer?sultatsadereclassicationtro?uithomotopieconceptset?isomor-dansphismeth?se.pr?setU (g)q
g
U (g)q
U (g)q
k[G] G
U (g)q
t(t−1)/2 k t
g λ k

−1X,Y,Z,Z 1≤i≤ti i i i
−1 −12ZZ =λ Z Z, ZZ =Z Z = 1,i j j i i iij i i
2 d ai ijZX =λ q X Z,i j j iij
−d ai ijZY =q Y Z,i j j i
Zi
XY −Y X =δ ,i j j i ij d −di iq −q
1−aijX 1−a a +2r−1 1−a −rr ij ij ij r(−1) λ X X X = 0,j iij ir diqr=0
1−a ijX 1−a 1−a −rr ij ij r(−1) Y Y Y = 0,ji ir diqr=0
1≤i,j≤t
λ
t(t−1)/2 k
A U (g)λ q
U (g)q

0A A U (g)qλ λ
0λ =λ
U (g)q
tsiationest2leduitsrangtisym?trique.dedeaingaloisiens.expliqu?esPinourdetouteDeuxfamillehapitred?niehomotopied'?l?menmontsgaloisiensinlevclasseersiblesfamilledeoss?l'anneauTestgaloisien,etnoussid?nissonscl'alg?brebijectionHopf-GaloisparesseuxdeblecommeScl'alg?breourassoautresciativ2).eleunitaireuneengendr?eppartandese-g?n?rateurseextensionselescr?ourdepeL'homotopiecbres.ienfoncteursdedeesaussibmais?tiques,inquangaloisiensauxestpcyourtroprincipobbr?squedeontermeKasselenBicetetlesobrelationssontationcterpr?-?tablissonsinhapitreleursuivqueourainsidet?escin?l?menpr?senersiblestennotammenultibigaloisientta)sond'unjetuneygaloisienHopf-Galoislade.d'obobjetextensionscTI?RESestAunMlanotion.DESgaloilasym?trisable.ABLEmatriceTCarno8sonttet?clairan?tannakienCeedonn?ypatedereconstructionob-neJimuentpr?sdonnen?ilscles;inexpliqu?sdetjetsndessol'ensemhon,tr?vtBichneiderale.etLes.syst?mesparparpduitshontrodeinjetsHopf-Galois,(lesdenotationsSoittburg.auhauenhapitreScNouspardansparcite2ci?eth?or?meassoanquepo?deshomotopiefamille?sd'homotopie?haquedourntCommtsinvbasededecompl?t?el'anneauunedemersiblesplicativvmeninantsTh?or?me.l'alg?breL'alg?br?l?menrepr?senlespdi?-derenstructurtsd'objetcocliv?cyclesconstructionasso?parsaparam?tr?b)lui-m?meoutestgaloisienbleonensemestdernierhapitreCehomotop.?ci?sobjetauxdeextensionsformedeLeHopf-Galoisc)deobjetsesgroup-likstsCartan?l?mendedesdeblesemisimplel'ensemLieestalg?breethomotopo?si,seulementnotammenunetoles.cocdeagaloisienslieujetsunobrtidesld'homotopie[A1]classestitul?desClassicbledesl'ensemjetsecde,etvate?eloppanprvenpara?tretiqueaquansDrinfeldunicationduAlgebra.troO (SL(2)) SL(2)q
B(E)
E ∈ GL (k) B(E)n
(a )ij 1≤i,j≤n
−1 t −1 tE a Ea=I

  • Univers Univers
  • Ebooks Ebooks
  • Livres audio Livres audio
  • Presse Presse
  • Podcasts Podcasts
  • BD BD
  • Documents Documents