Mythen en Legenden van Egypte

Lewis Spence

Description

! "! # $% !& % ' % $ $ ! ! $ ( ) ( ! "! # # $ * ( + ,- -../ 0 1,23-/4 ( * 5 ( 6 7'3389', ::: )# 7+ ;6 #7 5 & ; = = =* = ?)= & ::: ; $$ % 7 $ * % (@@ ! ! @ ! "#$$ ! " # $ % & ' ( ) * + ) # " , - " " , - -- .

Informations

• Publié par: mipheg
• Publié le: 08 décembre 2010
• Nombre de lectures: 49
• Langue: Nederlandse
• Poids de l'ouvrage: 1 Mo

Extrait

The Project Gutenberg EBook of Mythen en Legenden van Egypte, by Lewis Spence and J. W. van Rooijen

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org

Title: Mythen en Legenden van Egypte

Author: Lewis Spence and J. W. van Rooijen

Release Date: February 12, 2006 [EBook #14826]

Language: Dutch

Character set encoding: ISO-8859-1

*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK MYTHEN EN LEGENDEN VAN EGYPTE ***

Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net/

De voorstelling van Ani aan Osiris.

Uit de papyrus van Ani.

Reproductie met toestemming van den Directeur van het Britsch Museum.

Mythen en Legenden van Egypte

Door Lewis Spence Voor Nederland bewerkt door Dr J. W. van Rooijen

Met 48 gekleurde en zwarte platen. Tweede druk. Zutphen—W. J. Thieme & Cie—1922.

Inhoudsopgave

Voorwoord. Inhoud. Lijst van illustratiën Inleiding. Plaatselijke goden. Animisme. Fetischisme en Totemisme. Scheppingsmythen. Het gezelschap der Goden. De gods-idee der Egyptenaren. Godheden in de teksten der Pyramiden. Oudste begrafenissen. De Pyramiden. Pyramidenbouw. Verloren gegane pyramiden. Mummies. Begrafenisoffers. De Ka. De Ba. Onderzoekingen, geschiedenis en gebruiken. Het Nijldal. Oorsprong van het ras. Onderzoekingen van Egypte. Oudste onderzoekingen. Plattegrond der steden. Paleizen en heerenhuizen. Levenswijze in Oud-Egypte. Handel. Wetboeken.

Wetenschappen. De Landbouw. Kleeding. Priesterschappen, mysteries en tempels. Priesterschappen. Het priestercollege van Thebe. Mysteriën. De Grieksche mysteriën. De Egyptische tempel. Het heilige der heiligen. De vereering van Osiris. Osiris. De Osiris-mythe. Set, zijn vijand. De tamarindeboom. Isis’ smart. Horus’ wraak. Sir J. G. Frazer over Osiris. Primitieve denkbeelden over de maan. Osiris en de Persephone-mythe. Een nieuwe theorie over Osiris. Isis. Isis als voorstelling van den wind. Attributen van Isis. Horus. De droom van Thothmes. Heru Behudeti. De mythe van de gevleugelde schijf. De slachting van de monsters. Andere Horus legenden. Het Zwarte Zwijn. Set. Set en de Ezel. Anubis. Thoth. Thoth als Zielerechter. Maāt. Het Boek der Dooden. Een oude ontdekking. De Drie Recensies. De Rietvelden. Osiris’ Reis. De Plaats der Straffen. De Egyptische Hemel. Het Leven der Gelukzaligen. De groote goden. Ra, de Zonnegod. Rat. Fusie der Mythen. Ra en Osiris. De Heilige Kever. Amen. De opkomende Macht van Amen. Het Orakel van Juppiter-Ammon.

Mut, de Almoeder. Ptah. De Seker-boot. Sekhmet. De Zeven Wijzen. Bast. Het Feest van Bast. Nefer-Tem. I-em-hetep. Khnemu. De Legende over de Bron van den Nijl. Satet. Anqet. Aten. De vereering van een eenig god. Een Sociale Omwenteling. De Attributen van Aten. Een Aten-hyme. Hathor. Hathor als Godin der Liefde. De Menschenslachting. Vormen van Hathor. Hapi, de Nijlgod. Tegenhangsters van Hapi. Nut. Taurt. Hekt. Khonsu. De Prinses en de Demon. Lagere Goden. Egyptische literatuur. Egyptische Taal en Egyptisch Schrift. De Hieroglyphen. Literatuur. De Kat en de Jakhals. Reisverhalen. De Geschiedenis van Saneha. De Geschiedenis van den Zeeman, die schipbreuk leed. De Fabel van het Hoofd en de Maag. De Berisping van Amasis. Tooververhalen. De scheiding van het Water. De Profetie van Dedi. Het Bezoek der Godinnen. Lyriek en Volks-poëzie. De ware Geschiedenis van Setne en zijn zoon Se-Osiris. Se-Osiris. Een Visioen van Amenti. Het Lezen van den Verzegelden Brief. De Inhoud van den Brief. Tooverkunst tegenover Tooverkunst. De Strijd in Betoovering. Hoe Setnau de Assyriërs overwon. De Boer en de Werkman.

Geschiedenis van de twee broeders. Het verraad van Bitou’s Vrouw. De vervloekte Prins. Het Bezoek van Ounamounou aan de kust. De Geschiedenis van Rhampsinites. Burgeroorlog in Egypte. Het gestolen Harnas. Oorlogsverschrikkingen. Hulp van Pakrourou. Het Schild wordt teruggegeven. De geboorte van Hatshepsut. Hoe Thoutii de stad Joppe nam. De List. Magie. Oudheid der Egyptische magie. De wandelende Geest. Het bedwingen der Goden. Krachtnamen. De juiste uitspraak. Een samenzwering van toovenaars. Amuletten. Tooverspreuken. Brabbeltaal der tooverkunst. Het verhaal van Setne. Een Damspel met de Dooden. Geneeskundige toovenarij. Alchemie. Gedaanteverwisseling. Droomen. Mummie-magie. Vreemde goden en goden in diergestalte. De laatste periode. Vreemde goden. Aziatische goden. Ashtoreth. Semitische en Afrikaansche invloed. Heilige Dieren. De Apis. Het Apis-orakel. De Krokodil. De Leeuw. De Leeuw als Bewaker. De Kat. De Hond. Het Nijlpaard. Andere Dieren. De Ibis. Heilige boomen. De Lotus. Godsdienst van den lateren tijd. Een godsdienstige reactie. Dierenvereering. Godsdienst gedurende de Perzische overheersching. De Ptolemaeën-tijd. Fusie van Grieksche en Egyptische ideeën. De Legende van Serapis.

Een renaissance op het gebied der bouwkunst. Veranderde opvatting over de onderwereld. Godenschemering. Egyptische kunst. Het Schildermateriaal. Het Nieuwe Rijk. Invloed der Egyptische kunst. Overblijfselen der kunst. Egyptische kleurschakeeringen. De groote eenvoud in de Egyptische kunst. Register. A. B. C. D. E. F. G. I. J. K. L. M. N. O. P. Q. R. S. T. U. V. W. X. Y. Z. Uitgaven van W. J. Thieme & Cie te Zutphen

Voorwoord.

Na een stilzwijgen van ettelijke eeuwen zijn de monumenten der Egyptenaren weer tot ons gaan spreken. Vervulden zij vroeger den toeschouwer alleen met verbazing en ontzag voor het grootsche en schoone, dat ons werd overgeleverd, thans spreken zij door hun inmiddels ontcijferde opschriften luide tot ons.

De Steen van Rosette, na den tocht van Napoleon naar Europa overgebracht, bleek de sleutel van de geheimzinnige Egyptische taal te bevatten. Door een bloot toeval kon men een begin maken met de ontcijfering en zoo werd langzamerhand de geheele oude Egyptische beschaving voor ons ontsluierd.

[III]

Dat in onzen tijd de papyri, overal opgegraven, de Egyptische levenswijze en beschaving mede helpen bekend maken, is overbodig te vermelden, doch voor de oer-Egyptische beschaving zijn wij op de eigenlijke Egyptische monumenten aangewezen.

Deze beschaving in ruimeren kring bekend te maken is het doel van dit boek. Men zal bemerken, dat de schrijver op verschillende plaatsen getracht heeft, de Egyptische mythologie en godsdienstgeschiedenis in verband te brengen met die der onbeschaafde volken, voornamelijk met die der Maya uit Midden-Amerika. Zijn werk, dat handelt over Mexicaansche en Peruviaansche mythen, heeft hem hiervoor goede diensten bewezen.

Een van de moeilijkste problemen om op te lossen is nog steeds dat van de dierenvereering; hoe komt het bijvoorbeeld toch, dat in eenige streken van Egypte sommige dieren voor heilig gehouden werden, terwijl deze in andere deelen straffeloos gedood mochten worden. De heer Spence tracht deze moeilijke quaestie op te lossen, door haar in verband te brengen met het totemisme.

Doch de schrijver brengt ons ook met verschillende onderwerpen op gebied van mythologie, beschavingsgeschiedenis en godsdienstwetenschap in aanraking. Moge dit boek er toe bijdragen, voor de kennis van de aloude Egyptische beschaving in wijderen kring belangstelling te wekken.

D E B EWERKER .

Het was voor mij een aangename verrassing van den uitgever te vernemen, dat de eerste druk was uitverkocht. Voor den tweeden druk heb ik verschillende veranderingen en verbeteringen aangebracht, welke mij bij e nader inzien wenschelijk bleken. Overigens is de 2 uitgave niet noemenswaard veranderd.

Inhoud.

H OOFDSTUK I. I NLEIDING Plaatselijke goden Animisme Fetischisme en Totemisme Scheppingsmythen Het Gezelschap der Goden De Gods-idee der Egyptenaren Godheden in de teksten der Pyramiden Oudste begrafenissen De Pyramiden Pyramidenbouw Verloren gegane pyramiden

D E B EWERKER .

Pag. 1 2 5 8 14 18 21 22 25 27 28 29

[IV]

[VII]

Mummies Begrafenisoffers De Ka De Ba H OOFDSTUK II. O NDERZOEKINGEN , GESCHIEDENISENGEBRUIKEN . Het Nijldal Oorsprong van het ras Onderzoekingen van Egypte Oudste onderzoekingen Plattegrond der steden Paleizen en heerenhuizen Levenswijze in Oud-Egypte Handel Wetboeken Wetenschappen Landbouw Kleeding H OOFDSTUK III. P RIESTERSCHAPPEN , MYSTERIËNENTEMPELS . Priesterschappen Het Priestercollege van Thebe Mysteriën Grieksche Mysteriën De Egyptische tempel Het Heilige der Heiligen H OOFDSTUK IV. D EVEREERINGVAN O SIRIS . Osiris De Osiris-Mythe Set, zijn vijand De tamarindeboom Isis’ smart Horus’ wraak Sir Frazer over Osiris Primitieve denkbeelden over de maan Osiris en de Persephone-mythe Nieuwe theorie over Osiris Isis Isis als voorstelling van den wind Attributen van Isis Horus De droom van Thothmes Heru-Behudeti De mythe van den gevleugelden schijf De slachting van de monsters Andere Horus-legenden Het Zwarte Zwijn

30 33 35 36

38 38 42 43 45 47 49 51 52 54 54 55

58 60 62 63 65 67

69 70 72 74 74 76 77 81 83 85 87 88 90 91 92 94 95 97 99 104

[VIII]

Set Set en de Ezel Anubis Thoth Thoth als zielerechter Maät Het Boek der Dooden Een oude ontdekking De drie resencies De Rietvelden Osiris’ reis De Plaats der straffen De Egyptische hemel Het Leven der Gelukzaligen H OOFDSTUK V. D EGROOTEGODEN . Ra, de Zonnegod Rat Fusie der mythen Ra en Osiris De heilige kever Amen De opkomende macht van Amen Het orakel van Juppiter-Ammon Mut, de Almoeder Ptah De Seker-boot Sekhmet De Zeven Wijzen Bast Het feest van Bast Nefer-Tem I-hem-hetep Khnemu Legende over de Bron van den Nijl Satet Anqet Aten De vereering van een eenig god Een sociale omwenteling De attributen van Aten Een Aten-hymne Hathor Hathor als godin der liefde De menschenslachting Vormen van Hathor

107 110 112 114 116 117 118 119 122 124 125 132 134 137

140 142 143 145 147 147 150 153 154 155 157 158 158 159 160 161 161 163 165 167 167 168 170 171 172 173 174 176 178 181

[IX]

Hapi, de Nijlgod Tegenhangsters van Hapi Nut Taurt Hekt Khonsu De Prinses en de Demon Lagere goden H OOFDSTUK VI. E GYPTISCHELITERATUUR . Egyptische taal en Egyptisch schrift De Hieroglyphen Literatuur De Kat en de Jakhals Reisverhalen De geschiedenis van Saneha De geschiedenis van den zeeman De Fabel van het Hoofd en de Maag De Berisping van Amasis Tooververhalen De scheiding van het water De profetie van Dedi Het bezoek der godinnen Lyriek en Volks-poëzie De ware geschiedenis van Setne en Se-Osiris Se-Osiris Een visioen van Amenti Het lezen van den verzegelden brief De inhoud van den brief Tooverkunst tegenover tooverkunst Strijd in betoovering Hoe Setnau de Assyriërs overwon De Boer en de Werkman Geschiedenis van de twee broeders Het verraad van Bitou’s vrouw De vervloekte prins Het bezoek van Ounamounou aan de Kust Geschiedenis van Rhampsinites Burgeroorlog in Egypte. Het Gestolen Harnas Oorlogsverschrikkingen Hulp van Pakrourou Het schild wordt teruggegeven Geboorte van Hatshepsut Hoe Thoutii de stad Joppe nam De list H OOFDSTUK VII. M AGIE .

181 183 185 187 187 188 189 193

195 198 200 202 203 204 205 208 210 211 213 215 217 220 221 223 224 226 229 231 233 234 235 240 242 244 248 253 256 258 260 262 262 265 267

[X]

Oudheid der Egyptische magie De wandelende geest Het bedwingen der goden Krachtnamen De juiste Uitspraak Een samenzwering van toovenaars Amuletten Tooverspreuken Brabbeltaal der tooverkunst Het verhaal van Setne Een damspel met de dooden Geneeskundige toovenarij Alchemie Gedaanteverwisseling Droomen Mummie-magie H OOFDSTUK VIII. V REEMDEGODENENGODENINDIERGESTALTE . L AATSTEPERIODE . Vreemde goden Aziatische goden Ashtoreth Semitische en Afrikaansche invloed Heilige Dieren De Apis Het Apis-orakel De Krokodil De Leeuw De Leeuw als bewaker De Kat De Hond Het Nijlpaard Andere dieren De Ibis Heilige boomen De Lotus Godsdienst van den lateren tijd Een godsdienstige reactie Dierenvereering Godsdienst gedurende de Perzische overheersching De Ptolemaeëntijd Fusie van Grieksche en Egyptische ideeën Legende van Sarapis Renaissance op het gebied der bouwkunde Veranderde opvatting over de onderwereld Godenschemering

272 272 274 275 279 280 281 282 283 284 286 287 288 289 291 292

294 295 297 300 302 304 306 309 311 312 313 314 314 315 316 317 320 320 321 323 325 325 327 327 329 331 331

[XI]