Kwaliteitsborging in de bedrijfsbijscholing

European Commission Directorate-General For Education And Culture

Sujets

• Case study
• Continuing education
• Vocational education
• Member state of the European Union

Informations

• Publié par: EUROPEAN-COMMISSION-DIRECTORATE-GENERAL-FOR-EDUCATION-AND-CULTURE
• Nombre de lectures: 20
• Langue: Nederlandse
• Poids de l'ouvrage: 3 Mo

Extrait

* * *
*
*
* * *
ONDERWIJ S
OPLEIDIN G
JEUGDZAKEN
KWALITEITSBORGING
INDE
BEDRIJFSBIJSCHOLING
Gevalstudies uit Europa
V.
LU
υ EUROPESE c
COMMISSIE Dit document is opgesteld voor intern gebruik door de diensten van de Commissie. Het
wordt ter beschikking van het publiek gesteld, doch mag niet worden beschouwd als een
officiële standpuntbepaling van de Commissie.
Nog veel meer gegevens over de Europese Unie vindt u op Internet
via de Europaserver (http://europa.eu.int).
Bibliografische data bevinden zich aan het einde van deze publicatie.
Luxemburg: Bureau voor officiële publikaties der Europese Gemeenschappen, 1996
ISBN 92-827-6668-3
© EGKS-EG-EGA, Brussel · Luxemburg, 1996
Overneming met bronvermelding toegestaan, behalve voor commerciële doeleinden.
Printed in Luxembourg Eckart Severing
Thomas Stahl
Kwaliteitsborging in de
bedrij f sbij scholing - gevalsstudies uit
Europa
Samenvattend verslag van gevalsstudies over
kwaliteitsborging in de bedrijfsbijscholing
in negen Lid-Staten van de Europese Unie,
opgesteld in opdracht van de
Task Force Menselijke hulpbronnen
van de Europese Commissie Inhoud Bladzijde
0 Kwaliteitsborging in de bedrijfsbijscholing - gevalsstudies uit Europa .... 7
0.1 Voorafgaande opmerking betreffende de institutionalisering en het verloop van
het project 7
0.2 Projecten voor kwaliteitsborging in de opleidingsprogramma's van d
Europese Unie 11
0.3 Beschrijving van de gegevens en algemene inschattingen betreffende d
resultaten van het veldwerk2
0.4 Algemene ontwikkelingstendensen in de gevallen; algemene oordelen
van de nationale deskundigen3
0.5 Opsomming en grove indeling van de gevallen 17
0.5.1 Opsomming en indeling naar Lid-Staten
0.5.2 De ondernemingen8
0.5.3 De opleidingsverstrekkers 19
0.5.4 Hoofdthema's van de gevallen
1 Kwaliteitsboring en kwaliteitsmanagement voor de voortgezette opleiding in
bedrijven 21
1.0 Opmerking vooraf
1.1 Voortgezette opleiding als bedrijfsinvestering 23
1.2 Doelstellingen van de kwaliteitsborging in de bedrijfsbijscholing .... 25
1.3 Kwaliteitsborging door systematische planning van voortgezette
opleiding7
1.4 Bij de kwaliteitsborging in de bedrijfsbijscholing betrokken partijen . . 29
1.5g t.a.v. de toepassing van de leerstof in de praktijk . . 32
1.6 Kwaliteitsborging door opleidingscontrolling 34
1.7 Kwalititeitsborging van vernieuwende leervormen in de onderneming . 36
1.8 Procedures voor de kwaliteitsborging van bedrijfsbijscholing 38
1.8.1 Inputevaluatie 39
1.8.2 Outputevaluatie 40
1.8.3 Procesgerichte evaluatie-aanzetten2
2 Kwaliteitsborging bij de samenwerking tussen ondernemingen en externe
opleidingsverstrekkers5
2.1 Samenwerking tussen grote ondernemingen en opleidingsverstrekkers . 47
2.1.1 Opleidingsverstrekkers worden louter dienstverleners voor
ondernemingen 49
2.1.2s leggen zich toe op bepaalde eisen uit het
bedrijfsleven: een sectoriële benadering van de kwaliteitsborging
in de voortgezette opleiding 52 2.2 Kwaliteitsverbetering van de samenwerking tussen het MKB en externe
opleidingsverstrekkers 55
2.2.1 Samenwerking bij het onderzoek naar de opleidingsbehoefte ... 62
2.2.2g bij ontwerp en uitvoering 63
2.2.3g bij de evaluatie4
2.2.4 Systematiek in de samenwerking bij de kwaliteitsborging 66
2.3 Kwaliteitsborging in deg tussen onderneming en
opleidingsverstrekker 69
De rol van de Europese normenreeks EN ISO 9000 bij de kwaliteitszorg van
de voortgezette beroepsopleiding 71
E.O Inleiding
E.l Certificering van ondernemingen overeenkomstig EN ISO 9000 -
gevolgen voor de bedrijfsbijscholing3
E.2g van opleidingsverstrekkers en opleidingsdiensten in
bedrijven overeenkomstig de normenreeks EN ISO 9000 75
Kwaliteitsborging en structurering van de markt van de voortgezette
opleiding 8
3.1 De markt van de voortgezette opleiding 83
3.2 Kwaliteitsborging op de markt van de voortgezette opleiding 86
3.2.1 Kwaliteitscriteria
3.2.2 Mechanismen van de kwaliteitsborging op de markt van de
voortgezette opleiding7
3.3 Veranderingen van de markt van de voortgezette opleiding door
kwaliteitsborging 106
3.3.1 Professionalisering van de voortgezette beroepsopleiding 10
3.3.2 Veranderingen van de marktrelaties tussen aanbieders en vragers
van opleiding8
Kwaliteitsborging en verbetering van de kwaliteit van de voortgezette
beroepsopleiding 112
4.1 Kwaliteit van de voortgezette opleiding : . . 11
4.1.1 Bepaling van de doelstellingen van de bedrijfsbijscholing 113
4.1.2 Kwaliteitsborging van het onderwijzen en het leren 115
4.2 Wat dragen kwaliteitsborgingsprocedures bij tot de verbetering van de
voortgezette opleiding? 116
4.2.1 Kwaliteitsborging beschouwd als invoering van een geheel van
formele regels voor het opleidingsmanagement 11
4.2.2g als mogelijkheid ter verbetering van de
voortgezette beroepsopleiding 120 5 Kwaliteitsborging in de voortgezette opleiding: samenvatting en
vooruitzichten 124
5.1 Samenvatting van de analyse van de actuele toestand inzake de
kwaliteitsborging van de voortgezette opleiding in Europa 12
5.1.1 Samenvatting: kwaliteitsborging en kwaliteitsmanagement in de
ondernemingen
5.1.2:g in de samenwerking inzake
voortgezette opleiding tussen ondernemingen en
opleidingsverstrekkers 126
5.1.3 Samenvatting: kwaliteitsborging en structurering van de
voortgezette-opleidingsmarkt7
5.1.4:g en verbetering van de kwaliteit
van de voortgezette beroepsopleiding8
5.2 Kwaliteitsborging in de voortgezette beroepsopleiding: uitzichten en
problemen 129
5.2.1 Kwaliteitsmanagement en kwaliteitsborging in de bedrijven ... . 130
5.2.2 Verbetering van de samenwerking tussen ondernemingen en
externe opleidingsverstrekkers 131
5.2.3 Evaluatie in de voortgezette opleiding3
5.3 Tot slot 136
Bijlage: Samenvatting van de nationale gevalsstudies7 Bij het project dat de basis voor deze studie vormde, was een groot aantal personen en
instellingen betrokken:
Leden van de de deskundigengroep, verantwoordelijken voor de nationale onderzoeken:
Piera D'Aloja EUROTECNET (BAT)
Wouter Van den Berghe COMETT (BAT)
Joël Bonamy Frankreich
Dimitris Chassapis Griekenland
Pedro Cordova Spanje
Johan Decramer België, Vlaamse Gemeenschap
Maria Joao Malhiro Filgueiras Portugal
Jan Gibbons Verenigd Koninkrijk
Jeremy Harrison FORCE (BAT)
Paul Jung Luxemburg
Dieter Lellmann Duitsland
Frank Nugent Ierland
Paul Simar België, Franse Gemeenschap
Coördinatie van de deskundigengroep, projectorganisatie:
Peter Grönwold Task Force Menselijke hulpbronnen
Anna Verardi Task Forceen
Projectleiding op vakgebied, leiding van de deskundigengroep, opstelling van het
eindverslag:
Jean Lery ASFO/CEFAR
Eckart Severing ISOB
Thomas Stahl ISOB
André Voisin Ministerie van Arbeid en Werkgelegenheid (F)
Auteurs van de nationale gevalsstudies:
Joël Bonamy, Yves Manenti, André Voisim Frankrijk
Dimitris Chassapis Griekenland
Pedro Cordova Spanje
Johan Decramer België (Vlaamse Gemeenschap)
Maria Joao Malhiro Fulgueiras Portugal
Jan Gibbons Verenigd Koninkrijk
Paul Jung Luxemburg
Dieter Lellmann Duitsland
Frank Nugent Ierland
Auteurs van dit eindverslag:
Eckart Severing bfz
ISOB Thomas Stahl O Kwaliteitsborging in de bedrijfsbijscholing - gevalsstudies uit Europa
0.1 Voorafgaande opmerking betreffende de institutionalisering en het verloop
van het project
In vele Lid-Staten van de Europese Unie wordt sinds enkele jaren een intensieve discussie
over kwaliteitsmanagement en kwaliteitsborging in de voortgezette beroepsopleiding en
bedrijfsbijscholing gevoerd. Met de snelle kwantitatieve uitbreiding van de
bijscholingssector en het strategische belang dat voortgezetteg voor de
sociale en economische ontwikkeling van de Lid-Staten heeft gekregen, moeten dringend
vragen over de kwaliteit van de voortgezette opleiding worden gesteld. Deze vragen
omvatten niet langer alleen beroepspedagogische dimensies, maar tevens aspecten van
onderwijs- en maatschappelijk beleid.
Directoraat-generaal XXII (de vroegere Task Force Menselijke hulpbronnen) van de
Europese Commissie volgt de discussie over de kwaliteit van de voortgezette opleiding
in de Lid-Staten met grote aandacht. Ook in de Europese programma's FORCE en
EUROTECNET houdt een reeks projecten zich bezig met aspecten van de kwaliteitsborging
van voortgezette beroepsopleiding en bedrijfsbijscholing.
We moeten echter constateren dat de discussie over de kwaliteitsborging in de
bedrijfsbijscholing in de Lid-Staten van de Europese Unie weliswaar parallel, maar zonder
wederzijdse uitwisseling plaatsvindt. Deze scheiding is slechts gedeeltelijk aan de
uiteenlopende structuren van de stelsels voor voortgezet onderwijs te wijten, en meer aan
het ontbreken van mogelijkheden voor overdracht op beroepsgebied.
Het idee van een intensief onderzoek naar de vraagstukken van de kwaliteitsborging in
de voortgezette beroepsopleiding ontstond in 1993 als Frans-Duits initiatief tijdens de
door de Europese Commissie gesteunde