Temps de l écriture
254 pages
Français

Temps de l'écriture , livre ebook

254 pages
Français

Description

Nombre de logiciels permettent d'observer l'écriture enregistrée sans qu'aucun ouvrage en français ne fasse le point sur la question. En s'adressant aux chercheurs, enseignants et étudiants afin qu'ils puissent tirer avantage de ces logiciels, cet ouvrage tente de poser des repères. Il réunit des descriptions et des mises en application en référence à la linguistique, la génétique de l'écriture, la psycholinguistique, la traduction, l'écriture professionnelle et la didactique des langues.

Sujets

Informations

Publié par
Date de parution 08 février 2014
Nombre de lectures 20
EAN13 9782336337401
Langue Français
Poids de l'ouvrage 3 Mo

Informations légales : prix de location à la page 0,1150€. Cette information est donnée uniquement à titre indicatif conformément à la législation en vigueur.

Extrait

S C I E N C E S D U L A N G A G E CARREFOURS ET POINTS DE VUE
CHRISTOPHE LEBLAY ET GILLES CAPOROSSI
TEMPS DE L’ÉCRITURE
ENREGISTREMENTS ET REPRÉSENTATIONS
Temps de l’écriture Enregistrements et représentations
Sciences du langage : Carrefours et points de vue
Collection dirigée par Irène Fenoglio (CNRS, Paris, ITEM/Ens d’Ulm)
Là cOllectIOn «ScIences DU làngàge: CàRRefOURs et pOInts De VUe» àccUeIlle tOUt OUVRàge OffRànt àU lecteUR Une cOnfROntàtIOn entRe DIVeRs pOInts De VUe sUR Une même QUestIOn OU nOtIOn, Un même àUteUR, Une même œUVRe Dàns le DOmàIne De là lIngUIstIQUe et Des scIences DU làngàge. Elle s’àDResse àUx spécIàlIstes (étUDIànts, enseI-gnànts, cHeRcHeURs) cOmme À tOUt lecteUR cURIeUx De là fàçOn DOnt DIfféRentes àppROcHes peRmettent, pàR là DIscUssIOn, Une àVàncée Des cOnnàIssànces sUR le làngàge et les fàIts De làngUe.
1) FRéDéRIc TorTEraT,Approches grammaticales contemporaines. Constructions et opérations, 2010. 2) NàDège LEChEvrEL,Les approches écologiques en linguistique. Enquête critique, 2010. 3) ÉmIlIe BruNET et rUDOlf MahrEr,Relire Benveniste. Réceptions actuelles des « Problèmes de linguistique générale », 2011. 4) Jeàn-MIcHel adaM,Genres de récits. Narrativité et généricité des textes, 2011. 5) CàtHeRIne dELaruE-BrEToN,Expérience scolaire et expérience culturelle. De l’usage du paradoxe en éducation, 2012. 6) ÉlIsàbetH riChard et ClàIRe doquET,Les représentations de l’oral chez Lagarce. Continuité, discontinuité, reprise,2012. 7) CàtHeRIne BorÉ et EDUàRDO CaLiL,L’école, l’écriture et la création. Études franco-brésiliennes, 2013. 8) ClàUDIne NorMaNd et EstànIslàO SoFia,Espaces théoriques du langage. Des parallèles floues, 2013. 9) LàURà CaLaBrESE,L’événement en discours. Presse et mémoire sociale, 2013. 10) CecIlIà GuNNarSSoN-LarGY et EmmànUèle auriaC-SLuSarCZYK, Écriture et réécritures chez les élèves. Un seul corpus, divers genres discursifs et méthodologies d’analyse, 2013. 11) anne-Gàëlle TouTaiN,La rupture saussurienne. L’espace du langage, 2014. 12) CHRIstOpHe LEBLaY et GIlles CaPoroSSi,Temps de l’écriture. Enregistrements et représentations, 2014.
Temps de l’écriture Enregistrements et représentations
ChristopheLEBLAY et GillesCAPOROSSI
Sciences du langage : Carrefours et points de vue
n° 12
Mise en page : CW Design
D/2014/4910/4
© AcademiaL’Harmattan s.a. Grand’Place, 29 B1348 LOUVAINLANEUVE
ISBN : 9782806101464
Tous droits de reproduction, d’adaptation ou de traduction, par quelque procédé que ce soit, réservés pour tous pays sans l’autorisation de l’éditeur ou de ses ayants droit.
www.editionsacademia.be
Introduction aux données temporelles de l’écriture
CHRIstOpHeLEBLAY& GIllesCAPOROSSI
1 CôàÉÉ â É ’àûÉŝ ôàÉŝ É ôûçô ,  ŝÉÉ ûÉ, àŝ É çàŝ É ’çûÉ,  ŝô Éà àû ŝçÉû-àçÉû ’àŝŝûÉ É ’àŝŝûÉ, É û çÉàtemps, Éŝ Éû ÔÉŝ çôô-ÉÉ : çÉû û çôçÉÉû É çÉû û àŝàÉû. ’ôûàÉ -ŝÉŝ’ÉôçÉ É ÉÉ É ÉÉ ûèÉ àûà Éŝ Éôŝ É Éŝ ààû ôà ŝû Éŝ èÉŝ É çôçÉô (àçàô) ûÉ çÉû ôà ŝû à ŝÉ É œûÉ É ’çûÉ (Éûàŝàô & ŝô). CÉŝ Éû àçŝ ôÉ ’àÉûŝ Éŝ ôŝ É -ÉŝŝÉô û’ÉÉŝ ŝô çôŝÉŝ û ô É ûÉ É à ŝçô-ôÉ çôÉ ôû É à ûŝûÉ. AÉŝ â çŝÉ ôŝ çô ôôôûÉŝ, ôûŝ àôŝ çôŝ É àÉ àààÉ û  ôûÉ É û ÉèÉ É à ûŝ-çà ; ŝ ’ÉŝÉÉ É ’ôûàÉ ÉèÉ ’ûÉ àôçÉ û àûôŝÉ ŝçôôûÉŝ, ûŝÉŝ É àççÉŝ â àÉ Éûŝ Éû ôÉ àçàÉ ŝçàÉ,  ŝ’Éŝ É à É çôŝûÉ û ôû-É ôÉ çôû : çÉû ûtemps de l’écrîture.
1. À à àû àû à ôô Éproductîonâ ’àûÉŝ ûÉŝ É çà-ô àûûÉŝ çÉÉ ôô èÉ çÉŝŝàÉÉ,  Éŝ ÉàÉÉ àŝ É ŝÉ ÉÉ çôÉ ûÉ àconceptîonÉ àréalîsatîonŝô Éû ÉŝàçÉŝ É Éŝ É ôûçô èŝ ŝôûÉ ŝàŝ, ŝ É çàÉ à Éû ÉŝôÉŝ -ÉÉŝ. À ŝÉ çôÉÉ É ’ÉÉÉ ûôÉ ûdesîgnîndustrîel(çàô É ôûŝ àŝŝôçà ÉŝûÉ É ôçôà),  É Éà â ’É É ÉŝôÉ ûÉ É ôÉ, É ÉÉ, É çàûÉ, É ôŝ ôû É ŝŝû ôû ’É çÉ ûÉ ûàÉ, Éŝŝ (ç ?) à Édesîgner’à àŝ , É à, àÇô à û, àŝ à û àûÉ ô É àà ÉŝÉ ôàÉÉ àôÉ. É É-É É É à É ô Écréateur, É ŝÉçô çÉû ’ouvrîer. É ô û ÉÉ ÉŝÉ â à ûèÉ, ’àûÉ àŝ ’ôÉ. E ’àÉûŝ û ŝ’É ŝôûçÉ ?
6Temps de l’écriture
CÉÉ àôçÉ ûÉÉ ÉÉ, É àèÉŝ èŝ ÉÉŝ É çôÉàÉŝ, ’àŝŝûÉ à çôÉçÉ Éŝ ôŝ ûÉ ôûŝ àôŝ ôôŝÉ ôû àû ô Éŝ àÉŝ û ŝûÉ É Éà, ôû ’àô, â ôû Éŝ ûàÉçÉŝ ÉôôûÉŝ ÉÉ ŝçÉŝ É àûÉŝ (àÇàŝ, ààŝ É ŝûôŝ), É à à ŝûÉ, É ôôŝà, àûà ûÉ ôŝŝÉ, ûÉ ÉôôÉ ÉôûÉÉ, àÉ â ÉÉ çôÉ û ôûÉ ôÉ ÉŝÉ à É Éŝ É ’çûÉ. ï ŝ’à ôû ôûŝ, ô àŝ É É û ûÉçôûÉ à, àŝ É É ôŝÉ ûÉûÉŝ ÉèÉŝ É ’É É Éŝ ÉŝÉçÉŝ. CôÉÇôŝ ôç à Éŝ çô ôôôûÉŝ àà É çôŝÉ Éŝ çô çôçÉûÉŝ û ûŝŝÉ Éŝ çàÉŝ É çÉ ôûàÉ.
1. Choix méthodologiques
CÉ ôûàÉ Éŝ çÉ ŝû ’çûÉ ŝàŝÉ çôÉprocessusÉŝç-É, ŝ’ŝçà àûà àŝ É Éŝ ûÉ àŝ ’ÉŝàçÉ, ûÔ ûÉ ŝû É ÉÉ àçÉ, . CÉ çô ŝ’àûÉ ŝû É ŝûôŝ ôôôûÉ ŝÉô ÉûÉ, çôàÉÉ â çÉ ûÉ ’ô ôûà ŝ’àÉÉ,le produît n’est pas l’îmage fîdèle de la productîon :çÉçÉ â çôÉÉ Éŝ ôçÉŝŝûŝ Émîse en texte, de planîfîcatîon et de révîsîon â à û ôû ŝÉà ûÉ ûŝô. E àôà Éŝ àôçÉŝ àŝŝôçÉŝ, ôÉ çôŝÉŝ (ŝçôôÉ çôÉ, ûŝ-ûÉ ûÉ, ààûÉ àûÉ), ôûŝ àôŝ ŝôûà Éŝ àŝŝôçÉ â Éŝ ôçÉŝ ’ÉÉŝÉÉ É ’çûÉ, É ŝûÉ ç-à à Éàç É àà-à É ŝô çûÉ. ï ŝ’à É ôÉ àŝ â çàûÉ ŝçÉû-àçÉû à ôŝŝ É Éû çô-ÉÉ çÉ û ŝÉ àŝŝÉ ôŝ É à ŝÉ É ÉÉ û à Éû ôŝ û ôçÉŝŝûŝ ’çûÉ-çûÉ. UÉ àÉ à û àà, ŝÉ àŝ çÉ ôûàÉ, çôŝŝÉà àôŝ â ÉôÉ ’ÉŝÉçô É ÉÉŝ ŝçÉŝ àÉÉŝ, Éààŝà Éŝ àôŝ ÉŝÉçŝ Éŝ ûÉŝ É Éŝ àûÉŝ. CÉÉ ŝÉ É ààèÉ ŝçàÉ ŝû û êÉ ôÉ (’çûÉ É ô ’ç) ôÉ àŝ û àôàà Éŝ ÉçÉçÉŝ àçûÉÉŝ ûÉŝ àŝ ’ÉÉŝÉÉ Éŝ ôûçôŝ çÉŝ. Qû’ûÉ ’ÉÉŝŝôétudes en productîon écrîteÉ çô ôôôûÉŝ É É çôçÉŝ ? PÉ ûÉ àôçÉ çÉÉ ŝû à ôûçô, ûÔ ûÉ ŝû É ôû, ûÉ É çô É
Introduction aux données temporelles de l’écriture7
ÉçôàŝŝàçÉŝ ÉçôôûÉŝ ôÉŝ â ÉÉ çôÉ Éŝ à-ŝÉŝ É ôûçô ; à É çô ÉçôôûÉ û àÉ-çàô ûÉ çÉû, ôû àûà ÉçôôûÉ, É ’çà-çàÉ (É É ŝà ààÉ É ’çà-ŝÉ/ŝô ôûÉ) ŝô Éŝ çô àÉŝ ôû ÉÉ É ÉÉ Éŝ ôèÉŝ É ’çûÉ. Tôûŝ Éû è-É, â Éûŝ àèÉŝ, çÉàÉŝ çààçŝûÉŝ É ’çûÉ û É ŝ’ÉçûÉ àŝ Éŝ ûÉŝ Éŝ àûÉŝ. ’É ŝôûŝ-àçÉÉ Éŝ É ûÉ çàûÉ àô ÉçôôûÉ, É àÉ çôÉ ’çà, É çàÉ çôÉ É ŝô, ÉÉ É ôÉ û àŝÉç É ’çûÉ, ’ÉŝÉ-É, ÉçôÉ É ôûÉ, Éŝ ÉçôôÉŝ ÉÉà ’ô û àôàà É ûŝ É ûŝ çôÉÉ Éŝ ôèÉŝ ŝçûàû. Màŝ, çôÉ ôûŝ àôŝ É ô, É çô É ’çà, ôù Éŝ É É ŝÉ ôûÉ É É ŝÉ ÉôûÉ, Éà ôŝ Éû, Éplayback’ûÉ çûÉààÉÉ ÉÉŝÉ, ÉÉ É ÉÉ É àà Éŝ çààçŝ-ûÉŝ àÉûÉŝ É ’çûÉ, ô çÉÉ û ôûŝ ÉŝŝÉ, â ŝàô É Éŝ É ’çûÉ ÉÉŝÉ.
Pluridisciplinarité & transdisciplinarité
’ûŝô ÉàÉ û ÉôûÉÉ ŝçàÉ GDR 2 Approches plurîdîscîplînaîres de la productîon verbale écrîteà Éŝ -çŝÉ, É àûôŝà à ÉçôÉ, ’ÉôÉ Éŝ ÉçÉŝ, É àÉ ŝô Éŝ ŝççŝ ôôôûÉŝ ÉÉŝ â çàûÉ ŝçÉ û É ÉûÉ ÉÉ ÉÉÉ çôŝ û’É ŝÉçÉ Éŝ àûÉŝ çàŝ ŝçàÉŝ, É É àÉ àôŝ àÉ Éŝ à-Éŝ àŝŝçàÉŝ. CÉ ôûàÉ ô Éàûçôû â ôŝ ûôŝ É ÉûÉ, û, ôûŝ ôûŝ àŝ É çàÉ É çÉ GDR, ô Éû É çôû É ôûô ŝÉÉ, çôçèÉÉ, ûÉ ÉÉ ôô É ÉçôÉŝ ŝç-àÉŝ É ôûçô çÉ : É ÉÉ É çÉŝ ôŝ ûôŝ,Lan-gages164 (outîls et processus: méthodes, La révîsîon de texte ), àûûÉ, èŝ 2006, ûÉ ôçûÉ É ûŝçà ÉÉ à ŝçô-ûŝûÉ É à ûŝûÉ, àûôû É à ŝô ; É ÉûèÉ, àû û à àèŝ,Langues françaîses155 (: les Avant le texte traces de l’éla-boratîon textuelle) ôûŝûà çÉÉ êÉ àçÉ, É Éà
2. Pûŝ çŝÉ : GDR CNRS 2657 «AôçÉŝ ûŝçàÉŝ É à ôûçô ÉàÉ çÉ »,  à D. Aààô [.-É./ ŝ.?ûûÉ38&à=]2003-2010.
8Temps de l’écriture
àûÉ ŝû Éû àôçÉŝ : à ŝçôûŝûÉ É à ûÉ û ÉÉ ; É, É ôŝèÉ, àû É 2010,Langages177 (Traîtementdes contraîntes de la productîon écrîte : aspects lînguîstîques et psycholînguîs-tîques),ÉçÉÉ ààç â à ûŝûÉ É â à ŝçô-ûŝûÉ, ŝÉà ’ôççàŝô, èŝ à ŝÉàô, É  çÉ ûÉ Éû êÉ É çàÉ Éŝ àôçÉŝ ûŝçàÉŝ É à ôûçô É-àÉ çÉ à É àûÉ çàÉÉ «les problèmes épîstémologîques que de tels travaux doîvent surmonter ». GôàÉÉ, àû ŝÉ Éŝ ŝÉàôŝ É çÉŝ ûôŝ,  Éŝ àŝ É ô â ûÉ ô Éŝ ÉÉŝŝôŝ ûŝÉŝ ôû àÉ É û-ŝçà É ô àŝ É ŝô : Éŝ ÉÉŝŝôŝ É Éŝ «pour facîlîter le dîalogue înterdîscîplînaîre »(Langage177, 4) ŝô çûÉÉŝ, êÉ ŝôûŝ à à É Éŝ Éŝŝŝ É ôŝ à É àôûÉ. UÉ àûÉ ÉÉŝŝô «dépasser ces dîfférents» ûÉ, ŝàŝ ôûŝ, à çû ÉÉ â çÉ ÉÉ É àçÉ, É ûÉ « [f]orce est de constater que la dîssymétrîe en termes de quantîté entre les travaux menés dans les dîfférents champs de recherche concernés s’est estompée au cours des deux dernîères décennîes. » E ŝôÉ, ’çûÉ Éŝ ÉÉûÉ û ôàÉ ’ÉÉŝÉ É ô çôÉÉ ôû êÉ àŝŝ ÉÉ Éŝ àŝ É Éàŝ ŝçàÉŝ. E  àû ŝ’É ôû. S ôûŝ ôûŝûôŝ, àŝ çÉ ôûàÉ, çÉÉ êÉ ÉÉçÉ É ÉçôÉŝ ŝçàÉŝ,  Éŝ àôŝ çà ûÉ ôûŝ Éŝŝàôŝ É ôôŝÉ àûŝŝ ’àûÉŝ ôÉçŝ. Sàŝ ÉÉ â ûÉ ûÉçô-ûÉ çÔûÉ û Éà à ôÉ ’û à, ôûŝ ŝôûàÉôŝ, 1) ŝÉÉ û ôûàÉ çôû, ûŝ û, ŝ É çàÉŝ, É ûŝ û’û ôûàÉ, ôù ŝÉ ŝûÉ, Éôûŝ ôû àŝ, Éŝ çà-Éŝ ŝŝûŝ É ÉÉŝ ŝçÉŝ, 2) ôû àààÉ â ’àûÉŝ ŝÉŝŝ ûÉ çÉÉŝ ŝÉÉŝ ŝû É ÉôÉ àÇàŝ É É 3), É ôûŝ ÉŝŝàÉ, àŝ û àû-Éâ ûŝçàÉ, â à àŝŝç-à, àôçÉ ûŝ ÉÉàÉ û ÉàÉ É ÉçôŝûÉ ŝô ôÉ, ŝà ôôôÉ É ŝÉŝ ÉçÉŝ çôûÉŝ (ç. ç. 6).
2. Choix conceptuels
U çÉà ôÉ É çôçÉŝ, àÉŝ àŝ É çà ’ûÉŝ É çÉô, ’ûÉŝ ûtexteâ ôÉÉ àÉ, ŝÉ ôûÉ É ûŝŝôûÉ ôàŝ, ôŝû’ ŝ’à ’àôÉ Éŝ ûÉŝ Éŝ Épro-ductîon. Sàŝ ôûô ÉçôŝûÉ ŝŝàûÉÉ ûÉ Éô-
Introduction aux données temporelles de l’écriture9
ôÉ,  ôÉ àôŝ É ŝ’àêÉ ŝû ûÉûÉŝ çôçÉŝ û ôŝÉ ’ÉÉ, àŝ É çàÉ ’û ôûàÉ û, Éŝ çûŝ àÉûÉŝ. ï ôûŝ à àû àÉ Éŝ çô, Éŝ ÉçÉŝ.
Productionde préférence àproduit
C’Éŝ çŝÉ àŝ à ŝçô ÉàÉ ôŝÉ à Éŝ ÉÉŝ ÉproduîtÉ É productîonŝÉ ôûÉ ’ûÉ Éŝ ôŝôŝ ûÉ çÉàÉŝ É çÉ ôûàÉ : ô ’ÉçûÉ Éŝ ààû ôà ŝû Éŝ çôààŝôŝ É Éŝôŝ ŝûççÉŝŝÉŝ ŝû àÉ, çÉ àà ŝÉ çÉÉ ôç ŝû çÉ û’Éŝ É ôèÉ É ôûçô (çÉ), É û’ Éŝ àÉà ôŝŝÉ É ’àÉÉ â à É ôûçôŝ û-ûÉŝ ÉÉŝÉŝ. CôÉ ’ÉÉà ûçÉûŝÉÉ ÉÉ (2008, 190), â â à É ôûçôŝ àÉ, à ô, Éŝ ôûçôŝ çÉŝ «ne[ŝô]pas des textes[…].Ça ressemble à du texte, maîs ce n’est pas du texte. C’est quelque chose quî sert à fabrîquerdu texte. » (Nôûŝ ŝôû-ôŝ).
Avanttexte & mise en textede préférence àtexte
à ôô Étexte,çôàÉ â çÉÉ É ôû, ŝÉÉ, çôÉ É ŝôûÉ èŝ 1982 BÉÉ-Nô (161), êÉ àÉ àààÉ ôû Éŝ àôçÉŝ É çÉô, É ÉçûÉ ôç, ûÉ ôû Éŝ àô-çÉŝ É ôûçô, É çûÉ :  ŝ’à, àŝ Éŝ àôçÉŝ É çÉô, É ôÉ û ŝÉŝ â çÉ û Éŝ (â) ç Éà-É Éŝ çôôŝ É ôûçô. E ç’Éŝ çŝÉ â û’ Éŝ ôŝŝÉ É ŝ’ÉôÉ ŝû à ÉÉçÉ É ôô çôÉ çÉÉ û texteôû ’ûÉ É ôèÉŝ É ôûçô. Dèŝ à  Éŝ àÉŝ 1970, àŝ É çôÉÉ àçôôÉ, Éû ÉÉŝ ŝô èŝ àÉÉ É çôçûÉçÉ ôû ŝÉ Éŝ ôçû-Éŝ É àçô ŝôÉŝ. É ÉÉ Éŝmanuscrît, É ŝÉçô, brouîllon. Pôû BÉÉ-Nô (1982, 161-162), çÉŝ Éû ÉÉŝ ŝÉ ÉçÉ É à àèÉ ŝûàÉ : ÉmanuscrîtÉ ôûÉŝÉ, « ûÉû, Éŝ ÉûÉŝ É àÉ çôûÉÉŝ É ŝÉŝ àçŝ à à à É ’çà » ;  Éû ŝàŝ çû ÉÉÉ « ’ôûÉ É ŝû-ô àÉ É à àçô, ôû â à çôŝÉàô à à çôà-ŝàçÉ É ’àûÉû É à ’ààô Éŝ ààÉûŝ É ÉÉŝ-ÉÉŝ. » CÉÉ ô, àçÉ àŝ É çôÉÉ û àÉ, Éŝ àôŝ
  • Univers Univers
  • Ebooks Ebooks
  • Livres audio Livres audio
  • Presse Presse
  • Podcasts Podcasts
  • BD BD
  • Documents Documents