Les règles grammaticales  et orthographes en Fulfulde
12 pages
Français

Les règles grammaticales et orthographes en Fulfulde

-

Le téléchargement nécessite un accès à la bibliothèque YouScribe
Tout savoir sur nos offres
12 pages
Français
Le téléchargement nécessite un accès à la bibliothèque YouScribe
Tout savoir sur nos offres

Description

Abdoulaye Yaya Nguett chercheur écrivain, Poète et spécialiste des écritures de FULFULDE _ Caggal salminaango teddungo fayde e mon , mbi o yi i njanngiron hakkillaaji mon mbete faamuya so he oyaama tawa o on mbaawa rokkude heen miijooji naftooji Ngonka men . _ Hannde rogere nde ko yi de ittude cugge gon e e leñol ngol e haalde yoga e faayidaaji ko ine tabitina Gollal wi tiyanke . _ Pulaar noon ne wiya « Alaa ittataa ko Woodi » soko noon ellee haa jooni yim e nganndaa hol_ko konngol ngol haalata ! _ Heew e ene njedda tawa ngalaa Pehje ngonndaani e humpito , won heen kadi njawat cikka ko Anndu e tawee ko een tigi ngoni Majju e… _Ko waawi won’de e no jogori siforaade fu ko Leñol ngol kaaldat mi kadi ko kanngol woni Himme am , Hammu am e tee mi ja ataa hay Binndoowo gooto e janngoowo fof ngoya Haame Ca eele Njanngiin maa Mbinndiin e nder Maggol . _ « Musi e teddu e : jeddoowo yo haal, calotoo o yo dallin’ ngati wonaa oyre wonaa Pinal ko Anndude tan walla Janngude foti tabitin’de Binndol emngal » _ .Mes chers frères, sœurs amis et lecteurs : recevez mes sincères salutations, ensuite une fois encore de plus je renouvelle toute ma confiance en vers vous .

Informations

Publié par
Publié le 02 janvier 2014
Nombre de lectures 135
Licence : En savoir +
Paternité, pas de modification
Langue Français

Extrait

Abdoulaye Yaya Nguett chercheur écrivain,
Poète et spécialiste des écritures de FULFULDE
_ Caggal salminaango teddungo fayde e mon , mbio yii njanngiron hakkillaaji mon mbete
faamuya so heoyaama tawa oon mbaawa rokkude heen miijooji naftooji Ngonka men .
_ Hannde rogere nde ko yide ittude cugge gone e leñol ngol e haalde yoga e faayidaaji ko
ine tabitina Gollal witiyanke .
_ Pulaar noon ne wiya « Alaa ittataa ko Woodi » soko noon ellee haa jooni yime nganndaa
hol_ko konngol ngol haalata !
_ Heewe ene njedda tawa ngalaa Pehje ngonndaani e humpito , won heen kadi njawat cikka
ko Anndue tawee ko een tigi ngoni Majjue…
_Ko waawi won’de e no jogori siforaade fu ko Leñol ngol kaaldat mi kadi ko kanngol woni
Himme am , Hammu am e tee mi jaataa hay Binndoowo gooto e janngoowo fof ngoya Haame Caeele
Njanngiin maa Mbinndiin e nder Maggol .
_ « Musie teddue : jeddoowo yo haal, calotooo yo dallin’ ngati wonaa oyre wonaa
Pinal ko Anndude tan walla Janngude foti tabitin’de Binndol emngal »
_ .Mes chers frères, sœurs amis et lecteurs : recevez mes sincères salutations, ensuite une
fois encore de plus je renouvelle toute ma confiance en vers vous .
_ Je vous demande de lire attentivement ce texte de Fulfulde plein de sens et de
l’enseignement , enfin vous apportez vos modestes contributions…
_ Je m’adresse avec Pulaagu dans l’ensemble , c’est pour cela j’ai besoin de la réaction de
tous les Leaders précisément les intellectuels de pulaar en ce qui me concerne , leurs points de vue
m’intéresse beaucoup sur ce sujet ;
alors je vous présente donc notre texte ou comme je dis toujours : la leçon du jour ;

JANNGU NGANNDAA :
_ Faamaani , faamnaa faamaani haa ɗuurnii kadi ruŋtii sabu sikkude anndii ndeke
gasnaani .
” Tol tan sikkee ko tokket kono sinno ko noon maa tawee alaa koy ellee walla jaraa nih boom ngati
hay so tawii…”
_ Ngenndiyanke nde lelii fof aflotoo ko ngoɗaji leñol .
_ Ngenndiyanke ko kebliiɗo gila ko adii wolde
_ Ngaree ndenten mbaɗen Fedde tiiɗaani ,
ɗuri tiiɗde ko Fehre fotnde waɗeede nde ɗennda yumta haa wumta e gital .
_ So tawii ko Baasal hulɗinta haa yorka Goonga neɗɗo e Beñal ,
yo o anndu hay so Dañal makko fuɗii e Goodal o jogoraani firtude kala fenaande e Dingiral ,
“neɗɗo ne jogoo waasa suusde ; ne suusa waasa jogaade , kadi ne jogoo hula e waasa waawde”.
_ Hay so wonaa Jawdi neɗɗo ne jogoo Hurum , fellitde e konngol tabita heen haa saasa , hooloo nde woni e Goonga fada wattannde mum haa saafa .
_ No Goonga woniri e Boowal haa funnginii e laawol ,
ko noon Fenaande woniri Mehre haa yoori e Bolol, kono hakkille ne sigga Haala e Kelme yaltin’de
heen gootol_gootol e yerwaade Konngol .
_ Neɗɗo nanirta Konngol ko jaaboraade Goɗngol maa faamde heen Gonngol .
_ Haala e Kelme fof ne seɗoo , heen ko woni kala facciroo , dañee Moɗɗol (Moɗɗungol)
walla Bonngol .
_ Gollu , mi golla kadi moni fof golla mbete Goonga ne wona ŋaasaa_ŋaas ,
tawa noon goɗɗo fu wiyataa keddiiɗo o yo jaas .
_ Nafoore leñol ko teddungal , so a roondaaki ngal kay tiiɗno hoto daas .
_ Haala gasii haaleede gila tawi wonaa Hannde , heddii ko refteede e reftaade .
_ E nder kala ɗemngal hawraama : ” TOUT A ETE DIT” …
_ Il nous reste tout simplement de faire rappeler et de mettre en pratique une
application ou confirmation dans l’observation des faits qui ont été dit…
_ l’Idée ou la Pensée, l’Une produit l’Autre à la construction positive comme
négative à la réalisation de l’homme vers le monde et sa nature.
_ L’homme pour moi doit avoir avant tout une pensée et un libre arbitre d’accepter
ou refuser en esprit critique pour développer continuellement l’Idée de la Pensée réelle ou
rationnelle.
_ « Je dis bien à mon niveau dans la philosophie pulaagu (peule) ou fiilo_joofni
pulaar que dans la guerre des mots la victoire de oui ou non est obligatoire », dans ce cas notre Armée
la plus solide est absolument le verbe et la règle.
_ Je vais confirmer NNNNaaaaffffoooooooorrrreeee KKKKoooonnnnnnnnggggoooollll eeee nnnnddddeeeerrrr BBBBiiiinnnnnnnnddddoooollll nnnnggggaaaammmm ssssaaaaaaaakkkkttttaaaannnn’’’’ddddeeee LLLLeeeeññññoooollll ,,,,
miijaade e ñaawtaade sabu laitin’de kala konngaai e konngui oogaai mbete janngo yontannde
ena diwa toowngal haa yiyoyee e renndooji woe aroyooe e goodal .
_ Ko goonga noon wonaa ko haala fu jaee soko wonaa haala fof kadi yeddetee ,
ganndal ko lowre mawnde yaajnde fannuuji e heewnde Eddaaji ,
eeee nnnnggggaaaallll wwwwoooonnnnaaaa ccccuuuuuuuuiiiinnnnggggaaaallll wwwwaaaallllllllaaaa ppppeeeeeeeeññññnnnnggggaaaallll ;;;;
e ngal waawi won’de janngangal maa janngeteengal e sifaaji hono hollirtee ngal .
_ Ummoraade e neo e neo , gila e jannginoowo walla jannginooe hollooe ko
holletee ngam tinndinoore , maandinoore e kala fehre anndinoore ngal ,
eeeenn kkoo aannnndduuee jjaannnnggiinnaaaaee hhaaaa nnggoonnttii AAnnnndduuee .. eeeenn kkoo aannnndduu ee jjaannnnggiinnaaaa ee hhaaaa nnggoonnttii AAnnnndduu ee ..
_ KO waawi won’de fof e faggunde e nder ko jiggetee anndee ne woodi uum
anndue ,
kono wonaa Anndue fof ngoni Janngue . ____ Woooonnnn eeee AAAAllllllllaaaahhhh rrrrooookkkkkkkkiiii CCCCuuuuuuuuiiiinnnnggggaaaallll hhhhaaaaaaaa kkkkeeeeiiii AAAAnnnnnnnnoooooooorrrreeee llllaaaaaaaannnnddddeeee eeee sssseeeeeeeeddddttttaaaannnneeeeeeeeddddeeee GGGGaaaannnnnnnnddddaaaallll ttttaaaawwwwiiii
nnnnaaaaaaaattttaaaaaaaannnniiii DDDDuuuuaaaallll ....
_ Karallaagal noon ko geal fehre e nder hakkillantaagal , tee engal waawi ardude
Pinal tawa aldaa e Ganndal ,
ssssooookkkkoooo oooo kkkkaaaaaaaallllaaaatttteeeennnn kkkkoooo GGGGaaaannnnnnnnddddaaaallll ,,,, ssssoooo jjjjaaaannnnnnnnggggaaaannnnggggaaaallll wwwwaaaallllllllaaaa DDDDooookkkkkkkkaaaannnnggggaaaallll ((((DDDDoooonnnn ddddeeee DDDDiiiieeeeuuuu)))) ,,,, ssssaaaabbbbuuuu PPPPiiiinnnnaaaallll hhhhaaaayyyy ssssoooo
hhuummppiittiiiimmaa wwaaaawwaaaa yyeedddduuddee GGaannnnddaall .. hhuummppiittiiiimmaa wwaaaawwaaaa yyeedddduuddee GGaannnnddaall ..
_ Ganndal jaaani wiyeede waawaa , so ngal woodi tan feeñat ngati Uure so worii fusat ,
kala ko Jeddi awlini sikki alaa ko Ganndal ranwinta uum .
_ Yeddata Ganndal ko doosgal , ñaawoore e fawde e iyal ,
uussttuuddee GGaannnnddaall ,, eeyydduuddee NNggaall ee yyaallttiinn’’ddee hhoonnoo MMaaggggaall wwaallllaa uurrnnggaall .. uussttuuddee GGaannnnddaall ,, eeyydduuddee NNggaall ee yyaallttiinn’’ddee hhoonnoo MMaaggggaall wwaallllaa uurrnnggaall ..
_ Neo ne waasa jade tawee o wonaa jedduo e jeddoowo .
_ Jedduo ko jiylotooo Goonga e nder jeddi haa nde yiyti ko woodi e yananeede heen
faamuya Ganndal .
__ JJeeddddoooowwoo wwoonnnnddaaaakkaa kkoo nnoooonn wwaallllaa wwoonnaaaa nnoooonn……,, __ JJeeddddoooowwoo wwoonnnnddaaaakkaa kkoo nnoooonn wwaallllaa wwoonnaaaa nnoooonn……,,
jooni noon ngam dallin’de haa ura fammin’de kala cugguo e konngol een mbiya :
______________1_ Hol jedduo ?

  • Univers Univers
  • Ebooks Ebooks
  • Livres audio Livres audio
  • Presse Presse
  • Podcasts Podcasts
  • BD BD
  • Documents Documents