Inscription de Téos - article ; n°1 ; vol.4, pg 110-121

Amédée Hauvette-Besnault, Edmond Pottier

Description

Bulletin de correspondance hellénique - Année 1880 - Volume 4 - Numéro 1 - Pages 110-121
12 pages
Source : Persée ; Ministère de la jeunesse, de l’éducation nationale et de la recherche, Direction de l’enseignement supérieur, Sous-direction des bibliothèques et de la documentation.

Informations

• Publié par: BULLETIN_DE_CORRESPONDANCE_HELLENIQUE
• Publié le: 01 janvier 1880
• Nombre de lectures: 16
• Langue: Français

Extrait

Edmond Pottier
Amédée Hauvette-Besnault
Inscription de Téos
In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 4, 1880. pp. 110-121.
Citer ce document / Cite this document :
Pottier Edmond, Hauvette-Besnault Amédée. Inscription de Téos. In: Bulletin de correspondance hellénique. Volume 4, 1880.
pp. 110-121.
doi : 10.3406/bch.1880.4304
http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/bch_0007-4217_1880_num_4_1_4304INSCRIPTION DE TEOS.
L'inscription 3059 du Corpus Inscriptionum Grœcarum est don
née parBœckh d'après une copie faite en 1729. Le marbre se
trouve encore aujourd'hui à Seghedjik, encastré dans le mur
occidental de l'ancienne enceinte fortifiée, du côté de la mer.
Une copie et un estampage nous ont permis de constater que
le texte publié par Bœckh ne reproduit pas l'inscription tout
entière : à la partie inférieure du marbre se lisent encore huit
lignes à peu près intactes.
Cette partie inédite de l'inscription est la seule qui en fasse
connaître exactement l'objet. Suivant l'hypothèse de Bœckh,
il s'agissait de fêtes et de jeux solennels, institués en l'hon
neur d'Hermès, d'Hercule et des Muses. Une ligne nouvelle
prouve que la loi votée par le peuple de Téos a pour but de
régler l'emploi d'une somme d'argent donnée par Polythrous,
fils d'Onésimos, et destinée à l'instruction des enfants.
Or une autre inscription de Téos, publiée en 1875 par M.
G. Hirschfeld (1), est aussi relative à la donation de Polythrous,
fils d'Onésimos : ΐνα πάντες οί ελεύθεροι πχϊδες πκ[ιδε]ύωνταί
καθότι Πολύθρους Όνησψ,ουπρονοησας επν)γγειλ[«]το (1. 4). Les d
imensions des deux marbres sont d'ailleurs sensiblement éga
les ; M. Hirschfeld donne pour l'un: haut. 0,56, larg. 0,72;
l'autre mesure: haut. 0,47, larg. 0,79. Il est donc certain que
ces deux fragments font partie d'une seule et même inscription.
Nous donnons en caractères épigraphiques le texte de l'in
scription publiée d'une manière inexacte et incomplète dans le
Corpus.
(1) Herm. IX, p. 501. INSCRIPTION DE TÉOS 111
z>- ζ<ο -ζ ζ
_<o<<<z
i^ON — ^H^t1'- U- v-' ^* ^^ , C».., ^ G _j <W ^" ^ < -y ^ §
- O Q. m
W H UJ h
CI > C Ο
O
g
>■ z ni < ï ζ ζ < O ^ z uj lj ξί 112 INSCRIPTION DE TÊOS
* O'OOCÎ h
< " 5 < 5 Ο ? < ζ Ο H ί ΰ ϊξ ^
III |ï|«5
C<i-<OLULh<<a^ziJ w^guj<ilfcizk:§<o5 ^· Ο DE TÉOS 113 INSCRIPTION
En caractères courants nous reproduisons d'abord l'inscri
ption de l'Hermès (1. 1-34); car il est clair d'après le sens
qu'elle précédait le fragment du Corpus. Les deux morceaux
sont séparés par une lacune dont nous ne pouvons pas déter
miner l'étendue, et que nous indiquons par une ligne de points
( 1. 35). La transcription de la seconde partie, comparée à celle
de Bœckh, offre quelques différences de détail assez importantes.
άποδείκνυσθαι δε [και μετά
τνιν του γυμνασιάρχου αιρεσιν παιδονόμον μ,η νεώτερ[ον
έτώ]ν τεσσαράκοντα' ΐνα δε πάντες οί ελεύθεροι παίδες πα[ι-
δε]ύωνται καθότι Πολύθρους Όνησίμου προνοησας έπηγγείλ[α-
5 το τώι δημωι κάλλιστον υπόμνημα τή*ς εαυτού φιλοδοξίας
κατατιθέμενος, έπέδωκεν εις ταύτα δραχμάς τριςμυρίας
τετράκις χιλίας, άποδείκνυσθαι καθ' εκαστον έτος εν αρχαι
ρεσίας μετά την των γραμ.ματέων αίρεσιν γραμματοδιδασκ[ά-
λους τρεις οΐτινες διδάξουσιν τους παΐδας και τας παρθέ-
10 νους* δίδοσθαι δε τώι μεν επί το πρώτον έργον χειροτονηθέντ[ι
του ένιαυτου δραχμας έξακοσίας,τώιδε έπιτο δεύτερον δραχμα[ς
πεντακόσιας πεντήκοντα, τώιδε επί το τρίτον δραχμας πεντακόσ
ιας* άποκνυσθι (sic) δε καΐ παιδοτρίβας δύο, μισθον δ'αύτών έκα-
τέρων δίδοσθαι του ενιαυτοΰ δραχμας πεντακόσιας. Άπο-
15 δείκνυσθι (sic) δε κιθαριστών % ψάλτην, μισθον δε δίδοσθαι τώι
χειροτονηθέντι του ένιαυτου δραχμας έπτακοσίας* ούτος δε
διδάξει τους τε παΐδας ους άν καθηκνμ εις τούπι6ν έκκ[ρ]ίνεσθαι
[και
τους τούτων ένιαυτώι νεωτέρους τά τε μουσικά καΐ κιθαρίζειν
$ι ψάλλειν,
τους δε έφηβους τα μουσικά' περί δε τ^ς ηλικίας των παίδων
τούτων έπι-
20 κρινέτω ô παιδονόμος' πρωςδίδοσθαι (sic) δε και εάν έμβόλιμον
μήνα άγώμεν το
επιβάλλον του μισθού τώι μ,ηνί. Όπλομάχον δε καΐ τον διδάξοντα
τοξεύειν καΐ άκοντίζειν μισθουθωσαν (1) δτε παιδονόμος και ό
γυμνασί-
(1) On attendrait ici μισδούσθωσαν. D'après le texte épigraphique publié par
M. Hirschfeld, la lecture du second θ n'est pas sûre; mais il n'y a pas de
place pour oO. 114 INSCRIPTION DE TÉOS
άρχος έπ' άναφοραι τηι προς τον δημον' ούτοι δε διδασκέτωσαν
τους
τε έφηβους καΐ τους πκΐδας ους και τά μουσικά μανθάνειν γέ-
γραπται,
25 διδόσθω δε μισθός τώι μεν τοξεύειν και άκοντίζειν διδάσκοντι δρα-
χμαί διακόσιαι και πεντήκοντα, τώι δέ όπλομάχωι δραχμαί τρια-
κόσιαι*
ό δε όπλομάχος διδάξε (sic) χρόνον ουκ ελάσσονα {Ληνών δύο*
δπως δε επ
ιτελώς εν τοις [χαθημασιν γυμνάζωνται οΐτε παίδες και οι έφηβοι
τον παιδονόμον και τον γυ[Λνασίαρχον έπιμελεϊσθαι καθότι έκα-
τέρωι
30 αυτών προστέτακται κατά τους νόσους' εάν δέ οι γραμματοδιδάσ
καλοι άντιλέγωσι προς αυτούς περί του πλήθους τών παίδων, έπι-
κρινά-
και ώς ocv ούτος διατάξηι πειθαρχείτωσαν* τω ό παιδονόμος ,
τας δε απο
δείξεις ας έδει γίνεσθαι εν τώι γυμνασίωι ποιεΐσθαι τους γραμματ
οδιδασκάλους και τον τα μουσικά διδάσκοντα εν τώι βουλευτηρίωι
35
νιμερ
οντά την ζημίην εάν μη καταβάλωσι, άν[αγκά-
ζειν έζεσ]τω αυτούς. Περί δέ του όπλομάχου και του τοζεύειν
και άκοντίζειν διδάσκοντος συντελείσθω καθάπερ επάνω
40 γέγραπται. "Ην δέ οί ένεστηκότες ταμίαι η* οι εκάστοτε γινόμενοι
μη παραδώσαν το άργύριον τοΰτο κατά τα γεγραμμένα, η άλ
λος τις #ρχων
7] ιδιώτης ει'πηι η πρηξηται § προθηι η έπιψηφίσηι η νόμον προ-
θηι εναντίον τού
τω ι vi τούτον τδν νόμον αρηι τρόπωι τινι η παρευρέσει ηιουν ώς
δει το άργύρι
ον κινηθ-^ναι η μη άνκλίσκεσθαι άπ' αύτοΰ εις ά ό νόμος συν
τάσσει η αλλ[ηι που INSCRIPTION DE TËOS 115
45 καταχωρισθηναι και μη εις χ εν τώιδε τώι νόμωι διατέτακται,
τά τε πραχθέν-
τα άκυρα έστω και οί μετά ταύτα: ταμ-ίαι καταχωριζέτωσαν εις
τον λόγον κατά
τον νόμον τόδε το πλήθος των χρημάτων το Γσον έ[κ τώ]ν της
πό[λεως πρ]οςό-
δων καΐ τκλλα ττάντκ συντελείτωσαν κκτά τον vojxov τόν^ε, [ό
δε εί']7τας η [ττρη-
ξ]κς τι παρά τόνδε τον νόαον ν^ [Λη ποιησας τι των χροςτεταγ-
{;-ένων εν τώι
50 νό[Λωι τώι^ε έςώλης εΐ'ηι καυτός γ.χ\ γένος το εκείνου καΙ έστω
ιερόσυλος και συν-
κατ' τελείσθω πάντα αύτοΰ α~ερ εν το?ς νόρ.οις τοϊς περί ιερ
όσυλου γεγρα(Λρ.[ενοις],
όφειλέτω δε και τ·?ί πόλει έκαστος τών πρηξάντων τι παρά τόν-
δε τον
περί του αργυρίου τούτου vj μη ποιούντων τα προςτεταγμένα:
δραχμας μυρί[ας],
δικασάσθω δε αύτώι ό βουλωμένος και εν ιδίκις δίκαις και εν
δημοσίαις και υ.ετα
55 του λόγου του έπιμηνίου την άπηγησιν και έγ καιρώι ώι άν
βούληται, προθεσμίαι
δε μηδέ άλλωι τρόπωι μηθενι έζέστω τών δικών τούτων μη-
δεμ,ίαν έγβαλεΐν,
ό δε άλισκόμενος εκτινέτω διπλάσιον και το μεν ήμισυ έστω
της πόλεως, ίερον
Έρμου καΙ 'Ηρακλέους και Μουσών, και καταχωριζέσθω εις τον
λόγον τον προγε-
γρκμμ,ένον, το δε ήμισυ του κκταλαβόντος έστω, τας δέ πράξ
εις τών δικών τού-
60 των επιτελείτωσαν οι εΰθυνοι καθάπερ και τών άλλων τών δη
μοσίων δικών,
άναγγελλέτωσαν δέ οι εκάστοτε γινόμενοι τιμουχοι προς τηι
άρόίι, όστις, το
άργύριον το έπιδοθεν ύ~ο Πολυθρου του Όνησίμου εις την παι-
δείαν τών ελευθε- 116 INSCRIPTION DE TËOS
ρων παίδων [κ]ι[ν]ησειεν τρόπωι τινι vj παρευρέυει ^toOv $ cck-
λνμ που καταχωρίσειεν
και [Λ7) εις α εν τακ νόμωι διατέτακτα(ι) ύι {/.τι συντελοίη τα
συντεταγμένα εν τώι
65 νόμωι, εξώλης εί'νμ κοα αύτος και γένος το εκείνου.
Έαν δε οι τα[[λίαι \χ]·/\ δανείσωνται τδ άργύριον κατά τά γε-
γρα{Λαενα *λ μ,η άποδώσιν το
νό[Λον τοις καθιστα^ένοις επί των (Λαθτ)[/.άτων
όφειλέτω εκασ[τος τ
ούτων T*3j[i πόλει δρκ]χ(λας διτχιλίας , δικασάσθω δε αύτώι [ό
βου]λό[Λενος> ....
άλισκ]όαεν[ος] έκτινέτω διπλάσιον, καΐ το ρ.εν
Les préliminaires de cette loi, qui auraient servi peut-être
à en fixer la date, ne nous ont pas été conservés.
Le nom de Πολύθρους Όνησίΐλου ne figure dans aucune autre
inscription. Néanmoins il ne nous semble pas impossible de
reconnaître le même personnage dans un décret du peuple de
Bargylia (1) en l'honneur d'un citoyen de Téos, Τυρών Πολυ-
θρου. Le fils d'un homme qui avait été le bienfaiteur de Téos
peut avoir été désigné par sa naissance même au choix de ses
concitoyens pour remplir une mission considérable auprès d'une
"ville voisine. Dans cette hypothèse Polythrous aurait