Revue des études slaves - Année 1991 - Volume 63 - Numéro 2 - Pages 561-576Intertekstualno?? a poznanie u Lema Rozpatruj? tutaj szczególne formy, jakie przybiera intertekstualno?? w utworach science fiction, zw?aszcza w prozie Stanis?awa Lema. Autor SF konstruuje swój tekst w korespondencji nie tylko z tekstami zastanymi w realnym ?wiecie swojej kultury, ale te? ze sfer? tekstów fikcyjnych, nale??cych do fantastycznej rzeczywisto?ci, w której umie?ci? fabu??. Istotne dla literatury SF jest wi?c zderzenie j?zyków tradycyjnych z «j?zykiem nowo?ci», problematyka interpretacji cudzej mowy, stabilizacji i destabilizacji znanych poj??, gry autora z odbiorc? etc. Science fiction przyswoi?a sobie wi?kszo?? problemów, które do literatury i teorii (literackiego) poznania wprowadzi? modernizm, a zw?aszcza kwesti? nieprzejrzysto?ci j?zyka i wynikaj?cych st?d k?opotów poznawczych i komunikacyjnych. W pisarstwie Lema g?ówn? rol? odgrywa zmieszanie j?zyków i paradygmatów mowy — potocznych i naukowych. Jest on zwolennikiem empirii w stylu Feyerabenda, tzn. rzeczywisto?? konfrontuje z wielo?ci? teorii, hipotez, konkurencyjnych j?zyków opisu. Ostatecznie gry intertekstualne wypieraj? stopniowo z utworów Lema opisy bezpo?redniej, fizycznej empirii, cho? nie mog? do ko?ca zast?pi? zmys?owego kontaktu z Inno?ci?. Gry owe staj? si? najciekawsze wtedy, gdy pojawiaj? si? w funkcji identyfikacyjnej i terapeutycznej, a powi?zane z sob? j?zyki tworz? azyl dla poj?cia «ludzko?ci» — przeciwstawiany rzeczywisto?ci nieoswojonej. 16 pages Source : Persée ; Ministère de la jeunesse, de l’éducation nationale et de la recherche, Direction de l’enseignement supérieur, Sous-direction des bibliothèques et de la documentation.