Upperisaq inuiaqatigiillu

Annemette Nyborg Lauritsen, Gitte Adler Reimer, Åge Rydstrøm-Poulsen

Description

Norgemiu palasi Hans Egede 1721-mi Kalaallit Nunaannut aallarami eqqortumik oqaatigissagaanni aalajangersimasumik anguniagaqarluni taamaaliorpoq Kalaallit Nunaanni innuttaasut kristumiunngortinniarpai, iluatsippaalu inuunermini suliassatut misigisimasaminut Frederik 4-annit tapersersorneqarnissani. Egede aamma ilaqutai Nuup eqqaani najugaqalerput, tamaani eqqaani najugaqartut inuit kristumiunngortinniarlugit ilungersuutigalugu. Kisianni Egedep Kalaallit Nunaat 1736-mi qimakkammagu ilagiit amerlanerpaartaat, aamma Egedep nulia Gertrud Rask, nappaalallutik toqusimapput, imminullu assortortorujussuuvoq ilumut Guutip suliassaritaa suliarisimanerlugu.
Kalaallit Nunaanni upperisaq inuiaqatigiillu Egedep ajoqersuiartorneranik nutaamik paasissutissiivoq, suliaata ullumikkut akerleriissutaanera pillugu. Ilaasa Danmark sinnerlugu nunasiaatilittut nunap inoqqaavinik, immikkuullarissumik kulturilinnik, naqisimannittutut peqqarniitsutut isigaat. Allat aniguisitsisutut inuppalaartutut isiginiarpaat, Kalaallit Nunaannik siuarsaasutut ataqatigiissitsisutullu taamalu ukiut 300-t qaangiunneranni inuiaqatigiit atugartuunngorsakkat nutaaliaasut aqqutissiuisuattut.

Sujets

• Histoire
• History

Informations

• Publié par: Aarhus University Press
• Date de parution: 20 août 2021
• Nombre de lectures: 0
• EAN13: 9788772195698
• Langue: Kalaallisut
• Poids de l'ouvrage: 2 Mo

Extrait

Upperisaq inuiaqatigiillu Hans Egede-p Inuit Nunaannut tikinneranit ukiut untritillit pingasunngorneranni
Dronning Margrethe & Prins Henriup aningaasaateqarfianit Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussanit Ilisimatusarfiup Saqqummersitsinernut aningaasaateqarfianit tapiiffigineqartoq
Aaqqissuisut Aage Rydstr m-Poulsen, Gitte Adler Reimer & Annemette Nyborg Lauritsen
Aarhus Universitetsforlag
Kalaallit Nunaanni upperisaq inuiaqatigiillu Hans Egedep tikinneranit ukiut utritillit pingasunngorneranni Atuakkiortut aamma Aarhus Universitetsforlag 2021 Ungalua: J rgen Sparre Saqqaata tunuatalu ilusilersornerat: Hans Egedep eqqaassutissaa Nuummiittoq (1922), Bronze, 285x107x144 cm. Frederiks Kirkep K benhavnimiittup (1913) saani eqqaassutissap assinga, August Wilhem Saabymit (1823-1916). Assiliisoq: J rgen Chemnitz. Assit qupperneq tamakkerlugu assilisat: J rgen Chemnitz. Aaqqissorneqarnera ilioqqarneralu: Ryevad Grafisk Atuagaq ilioqqarneqarpoq ITC Legacy Serif Std. atorlugu.
E-book production by Narayana Press, Denmark ISBN 9788772195698 (e-pub)
Aarhus Universetsforlag Unipress.dk
Atuagaq saqqummersinneqarpoq ukua tapiisoqaralugit: Dronning Margrethap & Prins Henriullu Aningaasaateqarfiat Namminersorlutik Oqartussat Ilisimatusarfiup Saqqummersitsinernut Aningaasaateqarfia
Pilersitseqqaartutut pisinnaatitaanermut danskit inatsisaat atuuttoq malillugu atuagaq illersugaavoq. Ilinniartitsinermi atugassanik assiliineq aatsaat pisinnaavoq Copydan Tekst & Node isumaqatigiissusiorfigeqqaarlugu.
Imaai
Aallaqqaasiut
Gitte Adler Reimerimit
Siulequtaq
Aage Rydstr m-Poulsen-imit
Ammaaneq
Kingunera
Hulda Zober Holm-imit
Hans Egede aallartinneralu
A. INUIT HANS EGEDELU
Kal ler - aallaqqaataaniit inuit oqaasiat?
Juaaka Lyberth-imit
Hans Egede - Lofotenip palasianiit Kalaallit Nunaata aposteliatut
Allaaserinnittoq Hallgeir Elstad
Qilammut aqqut: Katekismuusi kalaallisooq siusissoq
Flemming A. J. Nielsen-imit
Pinngortitaq tunngavigalugu teologi, uumasulerineq aamma Hans Egede ajoqersuinermini iliuusissatut pilersaarutaa
Allattoq Kathrine Kj rgaard
B. HANS EGEDE QATAANNGUTIGIINNIALLU
Qaajarnaq ilisiitsutut inuarajutuutullu pasisaagaluarluni, Inuit Nunaanni Qatanngutigiinniani aalajangiisunngortoq
Henrik Wilhjelmimit
Hans Egede, Moraviamiut (Qatanngutigiinniat) Kalaallillu. Nunarsuup isuani ajornartorsiornermi attaveqaqatigiinneq
Joanna Kodzik-imit
Ineriartorneq siuariartornerlu
A. KRISTUMIUUSSUSEQ ILAGIILLU
Hans Lyngep Kristumiuussutsimut & Oqaluffimmut isiginninnera- isiginnaartitsissutit, tusarnaagassiat, isiginnaartitsinermut ilusilersuutit assilialiallu tunngavigalugit misissuineq
Birgit Kleist Pedersenimit
Kalaallit ilagiivisa malittarisassaat oqaluttuarisaanerup isikkivianiit - Hans Egedemiit ullutsinni
Allattoq Morten Nornild
B. INOQATINIK NALLITTUINEQ INUNNILLU ISUMAGINNINNERMI SULINEQ
Soqutiginnilluartorsuit aamma ilungersuussisut - Danmarkimi kalaallinik pinngitsaalillugit inissitanut toqqammaviusut
Allattoq Annemette Nyborg Lauritsen
Parnaarussivimmi tarnikkut aliasunneq - Herstedvesterimi Parnaarussivimmi kalaallit inissitat naapinneranni paasisat
Allattoq Benny Birk Mortensen
Oqaluffeqarfiup inuiaqatigiinni isumaginninnermut peqataasimanera - Kalaallit Nunaata oqaluffeqarfiata ukiut 300-t ingerlaneranni isumaginninnermi kiffartuussisimaneranik (diakoni) aamma isumaginninnermi suliarisimasaanik oqaluttuarisaanermit katersat
Gimmi Olsen-imit
Kalaallit Nunaanni upperisaqarneq tunngavigalugu inunnik sullissisarneq - kristumiuussutsimik akuerinninneq
Allattoq Steven Arnfjord
C. KALAALLISUUT
Kristumiuussutsip Kalaallit Nunaanni mutinut sunniutaata kitaani kalaallisuut pilersippaat - Arnat Europami mutiusuinit isumassarsiaat
Allattoq Rosannguaq Rossen
D. INUIAQATIGIIT NAMMINERSORNERLU
Hans Egede, Inussuk aamma Namminersorneq
Allattoq Gert Mulvad
Kalaallit Nunaata kunngeqarfimmi inissisimanera
Allattoq Mads F gteborg
Kalaallit Nunaat siumukartoq - Danmarkimiit avissaaqqaneq 1940-1945
Troels Riis Larsenimit
Global Greenlanders Kalaallit Nunarsuarmioqataasut - Issittumi allanngorartuartumi Kalaallit Nunaanni nunanut allanut politikki ineriartortuartoq
Allattoq Rasmus Leander Nielsen
Kalaallit Nunaat namminersortoq - sinnattuaqineq imaluunniit piviusoq? Kaj Kleistimik oqaloqatiginninneq
Allataq Rasmus Leander Nielsenimit & Annemette Nyborg Lauritsenimit
Hans Egede ullumikkut
Taakku savat nallinnartut nunami taartumi angalasut ujassallugit - Hans Egede allakkiani Tuluttuuni, Fransk-isuuni aamma Tysk-isuuni, 17 hunnorujukkunniit ullumikkumut
Jan Borm-imit
Hans Egede tamat takkuanni, assitigut aamma allaaserisatigut
Jette Rygaard-imit
Kinaassutsimik ajoqusiineq
Thorkild Kj rgaard
Hans Egede pillugu takorluuinerit: Raatiukkut tusarnaagassiamiit eqqaassutissamut niaquikkamut - Hans Egede ukiuni kingullerni 50-ini kalaallit tusagassiorfiinit isigalugu (1971-imiit - 2021-mut)
Allattoq Aviaq Fleicher
Hans Egede - nunasiaatitaartitsiniaq peqqarniitsoq imaluunniit Kalaallit Nunaata Apostilia
Allattoq Camilla Kleemann-Andersen
Atuakkiortut pillugit
Aallaqqaasiut
Gitte Adler Reimerimit
2016-imi aviisimi Sermitsiami tusagassiortup Kurt Kristensenip allaaserisaa Hans Egedep tikinneranit ukiunik 300-nngortorsiornissamut kingumut kisitsineq , ilanngunneqarpoq ilaatigut Ilisimatusarfik qinnuigineqarluni ukiunik 300-nngortorsiornermik malunnartitsiniarluni qanoq eqqarsaatersuuteqarluni akissuteqassasoq. Aage Rydstr m-Poulsen akissuteqarpoq, Hans Egede pillugu atuakkiamik saqqummersitsisoqarnissaa pilersaarutaasoq, atuagaq Kalaallit Nunaata Hans Egedemit kingornussaasa isummersorfiginerat aamma isornartorsiutaasinnaasunik ilaqartinnissaa ilanngullugu saqqummersitsiniartoq . Atuagaq taanna maannakkut pigineqalerpoq.
Qujamasuutigeqaarput atuakkiortut 24-t atuakkamut taama kusarnartigisumik ilanngussisinnaasimammata, Hans Egedep 3. juli 1721 tikinneranit ullumikkumut ukiut 300-t oqaluttuassartaata assigiinngitsorpassuarnik sammivilerlutik isiginneriaaseqarlutillu oqaluttuaqataammata. Atuagaq Kalaallit Nunaata ineriartornera siuariartorneralu ullumikkumut nalunngisatsinnut killiffimmik takussutissiivoq, aammalu isiginneriaatsinit isummersoriaatsinillu assigiinngitsut maannamut aporaaffiusut takutillugit.
Naggataatigullu Dronning Margrethep aamma Prins Henriup Aningaasaateqarfia, Kalaallit Nunaanni Namminersorlutik Oqartussat aammalu Ilisimatusarfiup Saqqummersitsinermut Aningaasaateqarfia , atuakkap saqqummersinneqarsinnaaneranut tukkoqalutik tapiissuteqarlutik ajornarunnaarsitsisut qujassuteqarfigeqigaavut.
Atuagaq - paasissutissiissutitut, isumassarsiorfittut aammalu oqalliffissiatut tigulluarsiuk!
Siulequtaq
Aage Rydstr m-Poulsenimit

Uani atuakkami 1721-miik 2021-mut ukiuni 300-ni ajoqersuiartortitap Hans Egede-p 3. juli 1721-mi tikinneranit ullutsinnut oqaluttuassartaa ilanngutassiisut tamarmik uummaarissumik saqqumiussinermikkut immikkoortortaasa takussutissippaat.
Hans Egedep Inuit naapillugit kristumiuussuutsimik aallarnisaataasumik atuartillugillu ilinniartimmagit (ajoqersormagit). Sivitsunngitsoq noorliit tikipput, kalaallit uummataannik eqquisut. Noorliit ajoqersuiartitaasa nuna ukioq 1900 qimappaat, 1905-imilu danskit ajoqersuisoqarfiat Kalaallit Nunaanni Ilagiingorput. Ukiullu untritillit 20-kut ingerlaneranni ilagiit sullissinerat annertuumik inunnik isumaginninnermik tigummisaqaleraluttuinnarsimapput, ukiulli untritillit naalerneranni annertusiartortumik pisortanit aammalu ilagiinnit imminnut ingerlattunit, maanga nunamut tikissimasunit isumagineqariartuinnarsimallutik. Kristomiuussuseq nunat killernitulli allat assigalugit Kalaallit Nunaanni upperisaalluinnalersimavoq, allaat kalaaliussutaalluinnartuni arnat kalaallisuuini takussutissartaqalersimalluni. Ilinniartoqarfik ajoqersuiartortitaqarfiup nassatarisaa ukiut untritillit ingerlaneranni pisortanit aamma tigujartuinnarneqarsivoq, maannakkullu ukiut untritillit 21.-anni aammattaaq Ilisimatusarfeqalerluni. Namminersorneruleriartornerup annertusiartuinnanerata 1979-imi Namminersornerulernermut Inatsiseqalerneq aammalu 2009-mi Namminersorluni Inatsiseqalerneq nassatarivai. Namminersuleriartuinnarnerlu sumut killeqassanersoq oqaallissaavoq aammaannartoq. Oqallinnerup taassuma Hans Egedep isigineqanera ilanngutitsippaa, inuttaa pingaaruteqassusialu ullumikkut isiginneriaaseq malillugu kiffaanngissuseqarnermik suliniaqatigiiffiit silarsuarmiut allat assigalugit oqallisaanera nunat inoqqaavinik naqisimanninnertut isigalugu taakkartorneqartalermat. 2020-mili Hans Egedep eqqaassutissaata peerneqarnissaanik inuiaqatigiinnik taasisitsinermi eqqaasutissap atatiinnarnissaa anguneqarluni.
Ukiut taakku untritillit pingasut oqaluttuassartaa annertooq ataatsimut isigalugu - Kalaallit Nunaata - ullumikkut silarsuarmioqatigiit nutaaliaasumik inooriaaseqarnerannut naleqartitsinerannullu ineriartoqataanermikkut inuiaat kalaallit takussutissiipput isumassarsiornikkut naleqartitanik nutaanik aammalu ilisimatusarnikkut, pissutsini assigiinngitsuni pigiliussisinnaallutik. Ineriartorneq taanna inuiattut danskit naalagaaffeqatigalugit taamaattorli Kalaallit namminerisamik piorsarsimassutsikkut ileqquttoqaat ilitsoqqussaallu pingaartillugit tulluusimaarutigalugillu attanneqarput.
Uagut, inuiaat Kalaallit, torlulaarpatsigit
Taalliami aallaqqaasiut kusanartoq. Hulda Zober Holmip pitsiani oqaatsinik ukuninnga aallarnerpaa: Hans Egede, uagut, inuiaat Kalaallit, nunassinninnit ukiut 3oo-ngorlugit ullorsiorninni h jtalerikkut torlulaarpagit ! Taalliallu ullutsinni taguutaa atorlugu qanganngoreersumut naggasiivoq: Hans, oqaluttuassartatta ilagaatit ! Taamaasilluni uuma atuakkiap sammisaa tamaat Hans Egedep Kalaallit Nunaannilu inuit ukiut untritillit pingasut matuma siorna naapinnerat aallaavigalugu nalliussineqarnera nalliuttorsiutigineqarneralu nalilerlugulu taakkartorpaa.
Kalaallit taagutaavoq, uagut nammineq taaguusiutarput
Juaaka Lyberthimip ilannguassiaani siullermi Kal ler - Nunap ino