TXALAPARTA

Sujets

• Pays basque
• Euskadi
• Euskara

Informations

• Publié par: Euskera
• Nombre de lectures: 28
• Langue: Basque
• Poids de l'ouvrage: 1 Mo

Extrait

ERAKUSKETAEXPOSITION TXALAPARTA Euskal herriko Bihozkada La pulsation du Pays Basque

Proposée par Festival des 3 cultures– CiboureZiburu Herri Musikaren Txokoa– Oiartzun Avec le soutien deElkarte hauen sostenguarekin

E RAKUSKETAREN BALIATZEKO BALDINTZAK  erakusketarako materialaren aseguratzea, 5.000 euroko diru kopuru baterako. Materiala hauxe da (jakinarazten dugu erakusketaren balio osoa 45.000 eurokoa dela):  • interaktibo borna bat pantaila taktil eta bozgoragailuekin; (logizielak eta programak ez dira aseguratuak)  • txalaparta moderno bat (5 plantxa eta 4 makil)  • txalaparta tradizional bat (plantxa 1 eta 4 makil)  • harrizko txalaparta bat (4 edo 5 lama eta 4 makil)  • adar bat  • 4 panel destolestzekoak  • JM Beltranen liburua  • afitxak eta kuadroak  • DVD batzuen mailegua (zuen DVD irakurgailua, telebista edo videoan begiratzeakoak)  Erakusketaren instalazioa eta desmontaketa: 75 euro  joanetorriaren gastuak, Ziburutik: 0,50 euro/km  erakusketaren mailegua:  • 20 euro/ehun 15 egunetarako, heldu baita: 300 euro  • 15 euro/egun 30 egunetarako, heldu baita: 450 euro Fakultatiboa:  frantsesez, euskaraz edo gaztelaniazko aurkezpena: 50 euro (30’)  txalaparta erakusketa (2 musikari): 75 euro (30’) Eskolentzat tarifa berezia Egun baterako, xehetasunak, eta erakusketak barne; Ordu 1erako: 100 euro (2 gela gehienik) Erakusketaren mailegua: 10 euro/egun Ikastaro edo formakuntzako klaseentzat: 20 euro/ordua (gehienik 12 ikasle) Aurreko orria erabiltzen ahal da afitxa gisa erakusketa aurkezteko. Kolorezko inpresorarik ez baduzue, A4 edo A3 formatuko afitxak eskaintzen ahal dizkizuegu. Tarifa horiek orokorrak dira, bainan kasu bakoitzaren arabera berkalkulatzen ahal ditugu. F3c Lehendakaria JC Enrique FESTIVAL DES 3 CULTURES 2rue Ramiro Arrue BP 335 64500 CIBOURETèl/Fax [phone] Mob.[phone] Email : [e-mail] Adresse internet : http://3cultures.free.fr/ (asso loi 1901) N° 0641010942  Siret 432 632 768 000 11  Ape 913 E  Topo 64 189  Code juridique 9220 Agrément Jeunesse et Sports 640109  Agrément Organisateur Spectacles N°640680T3

 02.03.05 A la conquête d’espaces linguistiques et culturels ·L’institut culturel basque prospecte dans la galerie marchande de BAB2

R.R.

Jusqu’au 5 mars, l’Institut culturel basque propose la découverte de la Txapalarta dans la Galerie marchande de l’Hypermarché BAB2. La borne interactive, réalisée par l’association F3C est installée dans l’espace détente du centre commercial, au croisement des entrées 3 et 4.L’occasion de faire découvrir un aspect de la culture basque aux nombreux visiteurs de la galerie. Des initiations à la Txalaparta avaient déjà lieu lundi.D’autres sont prévues aujourd’hui de 16h30 à 17h30 et vendredi de 16h à 17h. Avec ce programme, l’Institut culturel basque espère investir de nouveaux espaces culturels et linguistiques.La "valorisation grand public" de la langue et de la culture basque dans des lieux de grande fréquentation, comme cette galerie marchande, s’intègre, entre autres, dans le nouveau projet Batekmila de l’ICB. Il s’agira, avec quatre temps forts sur l’année, de mobiliser quelques unes des 25000 personnes qui fréquentent quotidiennement cette galerie marchande. Dans le même temps, Maialen Errotabehere présente et signe son dernier album aujourd’hui et vendredi, dans cette même alerie marchande.

OIARTZUN 05.05.2005

MUSIKA

Txalaparta, Kultur Etxeko erakusketan • Herri Musikaren Txokoak eta Ziburuko 3FC kulturen arteko jaialdiak prestatu dute erakusketa Txalapartari buruzko erakusketa jarri dute Kultur Etxean Euskal Herriko txalaparta eskoletan banatzeko programa informatikoa ere sortu dute, jotzen ikasteko goiatz labandibar Txalapartak geroz eta osasun hobea duela azaltzen du Juan Mari Beltranek, Herri Musikaren Txokoko arduradunak. Euskal Herri osoan, 12 bat txalaparta eskola sendo daude eta beste hamaika tailer tresna hau jotzen ikasteko. Maiatzaren 14a arte, Manuel Lekuona Kultur Etxean txalapartari buruzko erakusketa atondu dute. HMTk eta Ziburuko 3FC kulturen arteko jaialdiak hartu dute euren gain hau prestatzeko erantzukizuna. Beltranek erakusketaren aurkezpean azaldu zuenez, «txalaparta eskolei materiala falta zaie, batik bat informatikoa». Proiektuak hiru pausu izan ditu: Ziburuko txalaparta eskolaren lana, Herri Musikaren Bildumako txalapartari buruzko liburu berria eta Andres Doñatek garatutako informatika programa, txalapartako ariketak egiteko.

Programa informatikoa Programa informatikoa oraindik bukatu gabe dago, baina hemendik hiruzpalau hilabetera txalaparta eskoletara banatuko dute. Oraingoz, «lehen mailako ariketak baino ez daude, baina asmoa bederatzi maila sartzea da», azaldu zuen Juan Mari Beltranek. 100 ariketa dauzka programak, baina nahi adina sor ditzakete ikasleek. «Hiru urtetan bukatuko dut lana», esan zuen Beltranek. Gero Doñatek informatizatuko du sortutakoa. Erakusketa ibiltaria Erakusketan musikatresnak ikus daitezke: egurrezko txalaparta, tobera eta beste batzuk. Hauez gain, informazio panelak ere badaude, argazkiz jantzirik. «Erakusketaren aurpegia» bezala definitu zuen Juan Mari Beltranek erakusketan dagoen pantaila digitala. Bertan, testuak, argazkiak, bideoak eta musika daude. Jean Claude Enrique 3FCko zuzendariak azaldu zituen honen ingurukoak: «Ikusleak bi bide har ditzake erakusketa ezagutzeko, Beltranek egina bata eta bestea Artzerena, poetikoagoa». Erakusketa, goizetan, ikastetxeei bideratuko zaie. Arratsaldez, 16:00etatik 20:00etara, berriz, gainontzeko guztiei. Herri Musikaren Txokoko norbait beti egongo omen da han azalpenak emateko prest. Asmoa, gero, erakusketa Txalaparta Festara eramatea da, maiatzaren 19tik 21era. 2006aren hasieran, Ipar Euskal Herrira egingo du jauzia eta Euskal Herriko beste txoko batzuetan ere jada interesaturik agertu dira erakusketarekin. Enriquek azaldu zuenez, Euskal Herriaz kanpora ere eraman nahi dute erakusketa, «horregatik egin dugu lan lau hizkuntzetan». Jagoba Larburu alkateordeak eta Kultura zinegotziak txalapartaren inguruko erakusketa «Oiartzun eta Euskal Herria mundura zabaltzeko» modu bat dela esan zuen, Udalaren izenean.

Jueves, 5 de mayo de 2005 CULTURA «Lanerritmo batzuk joko bihurtuta sortu zen txalaparta», dio Beltranek Idatzi duen liburuan, garai bateko otejotzearekin konparatzen du txalaparta Juan Mari Beltranek Erakusketa inauguratu zen atzo Oiartzunen FELIX IBARGUTXI/ OIARTZUN. DV. Txalapartaren sorrerari buruz uste eta teoria asko daude. Juan Mari Beltran, Oiartzungo Herri Musikaren Txokoaren zuzendariaren iritziz, «beldurrik gabe esan dezakegu lanaren erritmoa izan dela musikaren hastapen, iturburu eta eragileetako bat», eta hor bilatu behar da txalaparta musikatresnaren sorrera. Txalapartaren nondik norakoa argitzeko, oso baliagarriak dira Euskal Herriko beste usadio zahar batzuk, hala nola otejotzea eta sagarra jotzea. Herri Musika Bildumaren hirugarren liburua aukeztu zen atzo Oiartzungo kultur etxean. Txalaparta eta beste aldaera zaharrak du izenburu eta Juan Mari Beltranek idatzia da. «Urteetako lanaren emaitza da», egilearen esanetan. JoxAnton Artze poeta eta txalapartajotzaileak hau idatzi zuen txalapartari buruz: uan Mari Beltran eta, atzean, berak eta ean «Zaldiaren lauhazka gogoratzen duen onomatopeia». Beltran ez dator bat teoria laude Enri uek restatutako erakusketaren atia. [LUSA] horrekin, eta ez du uste, ezta ere, txalaparta historiaurreko erritoa izan zenik. Beltranen iritziz, oso argigarria da otejotzea bezalako jarduera. «Ganaduari jaten LIBURUA emateko, otea jo eta txikitu egiten zen garai batean. Neuk ezagutu nuen otejotze Izenburua: Txala arta eta beste aldaera hori Oiartzungo Ergoien auzoko Sarobe baserrian. Makila batzuei muturrean burdin zaharrak. pusketa bat erantsita, trabaza izeneko tresna egiten zen otejotzeko. Oteadarrak E ilea: Juan Mari Beltran. otaska izeneko kaxa moduko batean sartzen zen eta hantxe jarduten ziren baserriko Hizkuntzak: Euskara, aztelania, lagunak, jo eta jo. Baina ez zuten nolanahi jotzen. Lanerritmoa joko bihurtu zuten frantsesa eta in elesa. baserritarrek eta, horren ondorioz, musika egin», adierazi zigun atzo Beltranek. Bilduma: Herri Musika Bilduma. Ohitura horrek 1960ko hamarkada arte iraun zuen. Ar itatatzailea: Herri Musika Txokoa (Oiartzun). Saroben ikusi ahal izan zuenez, otaska ez zegoen zoruaren kontra, baizik piska bat Orrialdeak: 239. altxata, eta halaxe ozenago gertatzen ziren kolpeak. «Horrek musika egiteko borondatearen seinalea da», txalapartajotzailearen ustetan. Sarobeko gizona honela mintzatu zitzaion Beltrani, liburuan irakur daitekeenez: «Otejotzeak bere musika du. Ez dakienak ez du musika jotzen, baina nik ongi gogoratzen dut, gaizki jotzen bagenuen, gure aita zenak nola esaten zigun: horrela ez! musika! musika!! musikarekin jo behar duzue». Ote jotzeko talde txikiena bi pertsonak osatzen zuten. Askotan hiru laguneko taldeak izaten ziren, eta laukoak ere aski arruntak izan ohi ziren. Jeneralean, etxekoekin osatzen ziren taldeak. Hango musikari dagokionez, biko jokoa zen errazena, hirukoa zailagoa eta laukoa askoz zailagoa. Filmaketa bat ere egin zuen Beltranek orain urte asko ez dela, horretarako ohitura ezagututako lau lagun elkartu zituelarik, laurak oiartzuarrak: Sarobe baserriko Pako Iriarte, Iriberriko Lino Zapiain, eta Simoneko Felipe eta Gillermo Artola. Zergatik izaten zen musikajoko hori galdetuta, honela erantzun zuten jotzaileek: «Musikarekin joz gero ez da hain neketsua ote jotzea». Baztan aldean, sagardo egiteko sagarjotzeak izaten zuen bere erritmoa ere. Sagarra zanpatzeko mazak erritmo jakin batzuekin dantzatzen ziren, eta haiei «kirikoketa» esaten. Beltranen ustez, beste perkusiomota hau ere lagungarri gertatzen da txalapartaren nondik norakoaren bilaketan. Lan giroko perkusio mota haien aldamenean, festa giroko txalaparta sortu zen halako batean. Gaur egungo txalapartarien makilak txikiagoak dira, baina garai batekoak dezente handiagoak, eta tronkokonikoak, sagarra jotze ko pisoiaren antz piska bat dutenak.