De Vrouw - Haar bouw en haar inwendige organen

Aletta H. (Aletta Henriette) Jacobs

Description

The Project Gutenberg EBook of De Vrouw, by Aletta H. JacobsThis eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and withalmost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away orre-use it under the terms of the Project Gutenberg License includedwith this eBook or online at www.gutenberg.orgTitle: De VrouwHaar bouw en haar inwendige organenAuthor: Aletta H. JacobsRelease Date: October 3, 2007 [EBook #22868]Language: Dutch*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE VROUW ***Produced by Jeroen Hellingman and the Online DistributedProofreading Team at http://www.pgdp.net/Oorspronkelijke voorkant.De Vrouw.Haar bouw en haar inwendige organen.Aanschouwelijk voorgesteld door beweegbareplaten en met geillustreerden, verklarenden tekst.Een populaire schetsdoor Dr. Aletta H. Jacobs, arts.Vierde druk.Deventer. Æ. E. Kluwer.Stoomdrukkerij—»Davo«—Deventer.Voorwoord.De schromelijke onbekendheid van velen, zelfs van ontwikkelden, met het kunstig samenstel van hun eigen lichaam heeft mij meermalengetroffen.Vooral van vrouwen was ik dikwerf getuige van de gebrekkige kennis van het lichaam in het algemeen en van den bouw, de ligging en deverrichting harer geslachtsorganen in het bijzonder.Doch ook niet zelden vernam ik de begeerte naar lektuur om zich die kennis eigen te maken. Vakboeken, die het onderwerp gewoonlijkzeer uitvoerig behandelen, konden daarvoor moeilijk in aanmerking komen. Beknoptheid toch is voor dergelijke lektuur voor leeken ...

Informations

• Publié par: chood
• Publié le: 01 décembre 2010
• Nombre de lectures: 75
• Langue: Nederlandse

Extrait

The Project Gutenberg EBook of De Vrouw, by Aletta H. Jacobs

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org

Title: De Vrouw Haar bouw en haar inwendige organen

Author: Aletta H. Jacobs

Release Date: October 3, 2007 [EBook #22868]

Language: Dutch

START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE VROUW *** ***

Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net/

Oorspronkelijke voorkant.

De Vrouw.

Haar

bo

uw

 

en

haar

i

nw

endi

ge

o

rganen.

Aanschouwelijk voorgesteld platen en met geillustreerden,

door beweegbare verklarenden teks

t.

E

en

po

pul

ai

re

s

c

hets

odor

  Dr.

A

l

etta

H.

J

ac

o

bs

, arts.

Vierde druk. Deventer. Æ. E. Kluwer.

Stoomdrukkerij—»Davo«—Deventer.

rooV  ,emdlne tuk tehg sanstitel mens nuh navil negiehem aachj mit ef owro.d eDs hcoremlijke onbekendhev div naneleez ,s lfn vatwonkeik il teh nav sinne kgekiekbrgee  dd nev na nnemeee alg hetm inchaaav lrv nV .ne aroo et n gffro ermelema iuegv naewfrg tes ik dikouwen wa etnik oon deel z dnozjib   hcoD .re e naeertektuar lmai evnrb ge ked eng e v  d riertich uob d ,wil enigg tsorganen in hetgnh rareg sealhc ndko denelnd, enieomkjilvraa roo nlijk zee rp gewoo ir gebah riuvteo n,keoekbVa. enakewredno teh eid ie kch dm ziur oetm eg n sienein  .etraaDv mo dno iikhen vet oerz  rovrol eeek neen eerste vereisch i hcot dd roov sjkligeeruuktlee aamni  ngnk reik. Beomentheiknop e neb sertcathne, om te nleidingdeeraa e erev eg ,n tstlee en dek ttane elpbgraweeede bvoegr gechteareih ed jib ,reevtguin den vak  erd geboden, is t reb wereikgnw ste , ofe dierhineg nemo ed kjirn aa et. Ikingnmer sihceverloodetv e di, ent din aanivjirhcveg et g laar danbeoordeelieldn ed  eewwl edtetis  t men s deoh g eduker nine den sterekoeng greikb we seddjneo zon  irpweerndo teh mo ,hcsnew noegwtjiefdlb kede beschrijving edno eve r lewn ed  ptnoMo. t charda ttleebavie djihkedigvoll of heidbeh nedetad ,nebn  eerhiel garda ed gts redninileike n  i vofgdol kne oo k ohfozdaa daar voohier en teh duohni ned rn nehescer vas pjk ew recsehuDtianzeG. PDr. van  eiklmon lige bjketseet kheb ednalen. Bij de afbeedlnieg nnid net er vstek ideldmeorb ed karaaw ,nij wan zn onerdedn .lteed  eoVro röK nehc mA «.srep  dngluel liibwe eslucicsahratsehD Die r: ». AnFrau H  ..Jsterdam 1899. A.

Bij den derden druk. Spoediger dan ik had durven verwachten, verraste de uitgever mij met de tijding, dat reeds een derde druk van mijn arbeid noodig is. De wensch van den uitgever om den prijs van het werkje aanmerkelijk te verlagen, ten einde een grooter kring van lezers te krijgen, werd door mij ernstig overwogen. Want ook mij kan het niet anders dan aangenaam zijn, dat het doel, waarmede de arbeid werd ondernomen, welk doel in het voorwoord van den eersten druk is kenbaar gemaakt, zoo volledig mogelijk worde bereikt. Het bleek echter, dat voor een goedkoope uitgave de beweegbare platen, aan het eind van het boekje geplaatst, moesten worden opgeofferd. En dit achtte ik, in verband met de zeer beknopte behandeling van de stof en de menigvuldige verwijzingen naar die platen, ten eenenmale ongewenscht. De derde druk gaat derhalve de wereld in als de beide eerste, slechts werd hier en daar, ter verduidelijking van den tekst, een kleine verandering gebracht in de redactie. Den wensch, dat het onthaal van deze oplaag voor de vroegere niet zal behoeven onder te doen, kan ik niet nalaten hier te uiten. Amsterdam, 1900.A. H. J.

Bij den vierden druk. Toen ik mij neerzette, om bij de hierachter gevoegde beweegbare platen van het vrouwelijk lichaam den tekst te leveren, kon ik weinig vermoeden te voorzien in een blijkbaar zoo groote behoefte.

Bij den tweeden druk. Met erkentelijkheid gewaag ik van de welwillende beoordeeling, die mijn arbeid mocht ten deel vallen. De geleverde kritiek was niet van dien aard, dat zij tot wijzigingen van eenig belang aanleiding gaf. Trouwens, nog slechts weinige maanden verliepen, sedert de eerste druk verscheen, zoodat het zeer wel mogelijk is, dat meer en ernstiger kritiek nog volgt. In welken geest deze echter ook moge uitvallen, dit kan met voldoening geconstateerd worden, dat uit den thans reeds noodig geworden tweeden druk blijkt, hoezeer het werkje voorziet in de sedert lang gevoelde behoefte aan een beknopte, populaire beschrijving van het lichaam in het algemeen en van den bouw, de ligging en de verrichting der vrouwelijke geslachtsorganen in het bijzonder. Amsterdam 1899.A. H. J.

t dit Da weilijkjarenig i  nobkekeekebrtn deukdrel bfteeer n sde neereive hedendaagsche  ,ebiwsj,td tad i regnal tein sesjei menn weouvr neo ekrev rellned widheieten n onwcil maah navraah benw ouremt dntthni gah nevrrciigging e en de lcathosgrer reglsanen.

De betrekkelijk hooge prijs, voornamelijk een gevolg van de groote kosten der beweegbare platen, waren oorzaak, dat het niet kon komen in handen dier vrouwen, bij wie groote financieele draagkracht ontbreekt. Het was mij daarom een zeer welkome tijding, dat de uitgever er in is geslaagd, den vierden druk voor een merkbaar lageren prijs te kunnen aanbieden en daardoor den vrouwen, voor wie het boek eigenlijk in de eerste plaats werd samengesteld, de gelegenheid te openen het te kunnen koopen.

Amsterdam, 1910.A. H. J.

Moge het blijken, dat de nieuwe lezerskring, die het thans kan bereiken, er even groote belangstelling voor koestert.

Inleiding.

De mensch is samengesteld uit verschillende organen, waarvan de geslachtsorganen dienen tot instandhouding van de soort, al de overige tot behoud van het individu. Terwijl bij het mannelijk en vrouwelijk individu de geslachtsorganen verschillend zijn, valt voor de overige organen geen wezenlijk onderscheid waar te nemen, noch wat samenstelling, noch wat verrichting betreft. Hun vorm evenwel verschilt dikwijls. Deze vormverschillen, ieder afzonderlijk gering, zijn te zamen genomen zoo groot, dat wij dadelijk het onderscheid tusschen man en vrouw opmerken. Zoo is in het algemeen genomen de vrouw niet zoo groot en zwaar gebouwd als de man. Bij haar meer vetafzetting in het onderhuidsch celweefsel, waardoor haar spieren en de uitsteeksels der beenderen nauwelijks zichtbaar zijn; bij hem daarentegen de spieren gemakkelijker waarneembaar en de beenige uitsteeksels duidelijker in het oog vallend. Borst, buik en billen zijn bij de vrouw eenigszins boogvormig; bij den man min of meer rechtlijnig. De schouderbreedte is bij vrouwen kleiner dan de heupbreedte, bij de mannen is juist het omgekeerde het geval; hiermee staat in verband, dat bij de vrouwen ook de borst smaller is dan de buik en het tegenovergestelde weer bij de mannen valt waar te nemen. De lichaamslengte in haar geheel genomen leert ons, dat bij vrouwen relatief het hoofd langer, de hals korter, de romp langer en de armen en beenen korter zijn dan bij mannen. Vooral de betrekkelijk lange romp en korte beenen van de vrouw zijn opvallend. Haar dijen zijn aanmerkelijk korter en breeder dan van den man en iets binnenwaarts geplaatst, doordien de dijbeenderen onder een eenigszins anderen hoek in het heupgewricht staan. Tot den leeftijd van 9 à 10 jaren zijn de jongens in den regel grooter dan de meisjes; daarna tot aan de puberteitsjaren, den geslachtsrijpen leeftijd, zijn meisjes grooter en zwaarder dan jongens van denzelfden leeftijd. Na dien tijd gaan de jongens weder sterker groeien en overtreffen spoedig de meisjes in lengte en gewicht. Jongens blijven, hoewel langzaam, tot hun 23e jaar groeien, terwijl meisjes reeds op 20-jarigen leeftijd den vollen wasdom bereikt hebben. Na deze algemeene beschouwing zal in de volgende hoofdstukken worden uiteengezet, in hoever de verschillende organen van het lichaam tot de vorming van het vrouwelijke type bijdragen.

.  1g.FikoelrvWeeH( .mol.nnamzti . 1. ) Figvelk Wer .H(lomoamnniezt ilieh .e .etgreb beittu . s  n.eegb edle efarets ne E . ing. ewsllevraa ). ah .storrvwe bs. bb. eldnneew le.sc .c . voorgervels. d Het Geraamte. fooh ni nedrow elttaessgamhaic l nedmae ciahtel an hte vrootDe gteh  areg obrenednlier vngie dnd oneeder,nrod  eebpaald dodzaak be f  ogeanenbejppiedrev nel ni dleen. vormwordZij ( csmaetno )leteenerSo. igmm ee e b ne nrok b etdnee platte beendereeder,nb erde efo e beender ijn al dbsee,nz dnreakka han oetride vngiu tnozt)ieieM . facossaen (nderbseecithgnze eaa djnzie igerov4 1 ed ,)muinarc(  v na edh reespnna enen tot vorming;nere 8 av rid n pe,ttlabee deenot ter nerdeedb ndeeooteehools bneredneerg eid ,d elstge b22t ui nelenav dno edrerede Hn.e  denbev recsihkdnuideg sommigellen aan z gnikjilegrev e eetlon den met iellee.nA uoew nrvuriguwkej nan biidhen  i sdeedch sle navnname ne slechts een zee regirgno dnrecs mek ijglarkaelt dnobrev  si rE .nean hen voofdet h tnev saweeeo bn as perndkaeln geet eewt neidroodeindnuit beeijkeeelgb we eneesdnn  i gde sotndtaok gt tmweb e nigeevormd, worden g.nD ze eweirhcet  ;negewe ,erednadeanlk e betnir tanedeme.lD  ,èwls dzooaer lie dcs eedeheeblrednernd, enoazo dlset npoizhcetv naen, kunnen zich  dli deeei gnrotdomp l, rheden sc  eD .netamedel ne enam sisl dehesc l(gimaneb n naed n de verbta), dietsreekreidniv gn amra wteHe n. get  elkaaan  zijnderbrno nevO eved.new gder katschrieh slespeggil ne en door een gemeesnhcpaepilkjk pal serdwo oenevmge nela n sud sol  nu erent memoeseDh  ee.n eednuebp hen  eentbuistt  teh ,neebgilieh ls dit geschiedtsghckiek,ne evan ldeemedenatan rie nlneg kji jib d neb jiilkjownoh ge toc menkenter ,si tsiuj tei nntpuog oigndku bpeednre ,nd  h e ue ie deelet uit dreb taatsnekkiD .hek bet om roop  girevO . atseb sne wee  datlokoelrv noedla s gevlrnieidergrovels wer naa kle  raabrevdeon tn,h ocn te miu tewvrle,sd ie hoewel stevig n eegbliei t h He.  neebtiuts teh ne beenutel sle metlbdadurecsohe  n enm ij zelrvlokouohc newet nseb maken de echter nad  eewleu tiv  e  dvebotensan rid tetnevegnegloofd met de vlakt dav neh tovrooh dej bin  euwro v ed nav e apnesrehormtek varen, dagfrenea  nohnoed h nio teem n tsemsaa ete vetrnooad ted cs ih lsi ,nd verscog valle kalv ne regal wuro vden val dehe nadnae nem nad ie van dis dker  r mo pebtsaa tiut de wervelkolomoc( nmulev abetrlira, s)t hersbo ns(bteemu )etnre rien d (cobbenH .)eatseh leweoeet uit  edlent n o j den mategen bievgrna g nedezo  snsuichnieezigsnevoool an nb ra lbeehedee sc pt. Dib jji nnez dnredar keik dennnma eD .newuorv jib n tei tnigregooh s

De Huid. De huid (cutis), waarmede het geheele menschelijke lichaam is overtrokken, is bij de vrouw zachter en fijner dan bij den man. Zij bestaat uit drie opvolgende lagen: opperhuid (epidermis), lederhuid (corium of derma) en onderhuidsch celweefsel. Bij het Kaukasische menschenras (waartoe wij behooren) is de huid geel-wit van kleur; in de okselholte, aan borsttepel en tepelkring, alsmede aan de uitwendige geslachtsdeelen neemt zij een donkerder tint aan. De huid bevat haren, smeer- en zweetklieren. De in de huid wortelende haren zijn bij den man op meer plaatsen aanwezig dan bij de vrouw. Bij de vrouw komen zij voor op het behaarde gedeelte van het hoofd, hier zelfs in rijke hoeveelheid, vervolgens in de okselholte en op de schaamdeelen; bij vele vrouwen ontwikkelen zich op 45- à 50 jarigen, den zoogen. climacterischen leeftijd, ook op de lip en de kin dikke, sterke haren, die bij sommigen harer een werkelijken baard vormen. De smeerklieren geven een vettige substantie af, welke langs het haar naar buiten treedt. Zij zijn evenals de haren en de zweetklieren in de twee bovenste lagen van de huid gelegen. In de derde laag, het onderhuidsch celweefsel, pleegt zich vet op te hoopen; bij de vrouw is dit in zoo aanzienlijke mate het geval, dat de vormen hierdoor een voor haar karakteristieke volheid en ronding verkrijgen. De huid heeft verschillende bestemmingen te vervullen. Zij is zintuig voor het gevoel, orgaan van afscheiding (zweet en huidsmeer) en helpt mede de inwendige lichaamstemperatuur op bepaalde hoogte te houden.

. (pe gterorntmoro aad teeh begroov renwelend en rvel nno nedet nedsrerndenstan rvad mas m ned teo ne g naar voren valt s etkrts eubgini eb nerov raan thoc e b  de,jklineanedm ad ntl edeeedeng lenngern laniduee gv niohrehem t efelrvlokoilkj eew ervuoew g. 1 d. D ium). Fi leokewvrsia ol met han hedeealsg tsrob 21l 5 ne -ernwdeen e  . D lsve z ji.n eM nnoedsrcheidt 7 hals-,  izpoethcnav kle deanber egwejkli ar vk nasterder  .eDgoneg berone let han aenn reew etleedegnedne gedeelteet borstaa a r hcet s etkrn zigs nnse ltnieea ,nh na raaerov