Punicorum Libri Septemdecim

Tiberius Catius Silius Italicus

Informations

• Publié par: estie
• Publié le: 08 décembre 2010
• Nombre de lectures: 91
• Langue: Latin

Extrait

Project Gutenberg's Punicorum Libri Septemdecim, by Caius Silius Italicus This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net Title: Punicorum Libri Septemdecim Author: Caius Silius Italicus Editor: Nicolaus Eligius Lemaire Release Date: November 9, 2008 [EBook #27219] Language: Latin Character set encoding: UTF-8 *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK PUNICORUM LIBRI SEPTEMDECIM *** Produced by Louise Hope, Robert Connal and the Online Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net (This file was produced from images generously made available by the Bibliothèque nationale de France (BnF/Gallica) at http://gallica.bnf.fr) This text uses utf-8 (unicode) file encoding. If the apostrophes and quotation marks in this paragraph appear as garbage, you may have an incompatible browser or unavailable fonts. First, make sure that your browser’s “character set” or “file encoding” is set to Unicode (UTF-8). You may also need to change the default font. The text and Argument of the Punica are taken from the 1823 critical edition of N. E. Lemaire. The full version, with notes, critical apparatus and supplementary material, is separately available from Project Gutenberg. Typographical errors are marked with mouse-hover popups. The inconsistent handling of nested quotations is in the original. CAIUS SILIUS ITALICUS. PUNICORUM LIBRI SEPTEMDECIM CURANTE N. E. LEMAIRE C. SILII ITALICI PUNICORUM LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. LIB. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. Argumentum. TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS TEXTUS I.1 C. SILII ITALICI P U LIBER PRIMUS. ARGUMENTUM. N I EXPOSITO totius operis argumento; 1-20. Carthaginis origo describitur, ubi Juno inprimis colebatur; 21-28. Quæ prospiciens, Romanos, Trojana stirpe oriundos, et plurimum jam opibus, armis, et potentia valentes, Carthaginem, Romæ æmulam, aliquando eversuros esse, Pœnis et potissimum Hannibali, quem natura crudelem, perfidum, fortem, laudis, vindictæ, præliorumque avidum et sine ulla religione perfidum, fortem, laudis, vindictæ, præliorumque avidum et sine ulla religione finxerat, ad bellum cum hoc populo gerendum, animum incendit; 29-69. Ad idem bellum, ineunte etiam ætate, Hannibal a patre suo Hamilcare, altaribus admotus, in Didonis templo, coramque sacerdote, quæ ex victimæ immolatæ extis futura ejus fata et res gestas auguratur, solenni jurejurando adigitur; 70-139. Hamilcare mortuo, summa imperii committitur Hasdrubali, ejus genero, viro crudeli et ad iram proclivi, qui Tagum, Hispaniæ regulum, cruci subfigit; 140164. Famulus autem Tagi cæde Hasdrubalis dominum ulciscitur, et inter tormenta risu serenaque lætitia exsultat; 165-181. Quo facto, Hannibal admodum adolescens, a toto exercitu, qui ex Pœnis et Hispanis constat, imperator salutatur; 182-238. Iste fortis, animosus, gloriæque cupidus, omni militiæ labore se exercet, et sæpius ne nocturnum quidem tempus ad quietem sibi reservat; 239-267. Quam primum autem militum animos sibi conciliavit, nullam interponit moram, quin Saguntum, Hispaniæ Tarraconensis urbem, obpugnet, et hanc causam belli cum Romanis, Saguntinorum sociis, gerendi adripiat; 268-295. Castra extemplo urbi admovet, et milites suos ad vallum invadendum murosque superandos hortatu et exemplo incitat; 296-349. I.2 Saguntini oppidum aliquandiu phalarica tuentur, sed testudine hostium facta, moenia procumbunt, et porta urbis recluditur; 350-375. Tum Murrus Pœnos subeuntes fortiter et ingenti cæde repellit, donec tandem ab Hannibale, qui non minorem hostium numerum prostraverat, confossus perit; 376-517. Victor autem, dum ad corpus Murri spoliandum adproperat, magna hostium multitudine circumventus et mortifero vulnere ictus, ex maximo, in quo versatur, vitæ discrimine Junonis interventu eripitur, et ægre se ad vulnus sanandum ex acie recipit; 518-555. Quum itaque, duce Pœnorum sauciato et præterea imminente jam nocte, prælium dirimeretur, obsessi, ne tam exoptatam rei bene gerendæ occasionem amitterent, majore animo vires reparant, concilio convocato de summa belli deliberant, legatosque Romam mittendos decernunt; 556-573. Isti navibus prospere in Tiberim transvehuntur; 574-607. Et Senatum populi Rom. in templo, spoliis belli Punici primi ornato, adeunt; 608-629. Sicoris adversam suorum fortunam exponit, et Romanos tam fœderis cum Saguntinis icti religione, quam originis similitudine et communis periculi metu, ad ineundam belli societatem et Sagunti libertatem dignitatemque tuendam movere conatur; 630-671. Oratione ejus finita, legati, scissis vestibus, corpora humo adfligunt, et patres aliquandiu animi pendent. Cn. Corn. Lentulus auctor est, ut Hannibal ad meritam pœnam poscatur, Carthaginique, si eum Romanis dedere recusaret, bellum extemplo indicatur: at Q. Fabius Maximus Cunctator suadet, ut consideratius rebus suis consulant, et legati prius mittantur, qui renuntient, utrum dux Pœnorum sua sponte, an Senatus auctoritate bellum Saguntinis intulerit? Postremo dolor ira mixtus patres ad consilium Lentuli præferendum impellit; 672-694. I.3 I.4 ORDIOR arma, quibus cælo se gloria tollit Æneadum, patiturque ferox Œnotria jura Carthago. Da, Musa, decus memorare laborum Antiquæ Hesperiæ, quantosque ad bella crearit, Et quot Roma viros, sacri quum perfida pacti 5 I.5 I.6 I.7 I.8 I.9 I.10 I.11 Et quot Roma viros, sacri quum perfida pacti Gens Cadmea super regno certamina movit; Quæsitumque diu, qua tandem poneret arce Terrarum Fortuna caput. Ter Marte sinistro Juratumque Jovi fœdus conventaque patrum Sidonii fregere duces; atque impius ensis Ter placitam suasit temerando rumpere pacem. Sed medio finem bello excidiumque vicissim Molitæ gentes; propiusque fuere periclo, Quîs superare datum. Reseravit Dardanus arces Ductor Agenoreas: obsessa Palatia vallo Pœnorum, ac muris defendit Roma salutem. Tantarum causas irarum odiumque perenni Servatum studio, et mandata nepotibus arma Fas aperire mihi, superasque recludere mentes. Jamque adeo magni repetam primordia motus. Pygmalioneis quondam per caerula terris Pollutum fugiens fraterno crimine regnum Fatali Dido Libyes adpellitur oræ: Tum pretio mercata locos, nova mœnia ponit, Cingere qua secto permissum litora tauro. Hic Juno, ante Argos (sic credidit alta vetustas) Ante Agamemnoniam gratissima tecta Mycenen Optavit profugis æternam condere gentem. Verum ubi magnanimis Romam caput urbibus alte Exserere, ac missas etiam trans æquora classes Totum signa videt victricia ferre per orbem, Jam propius metuens, bellandi corda furore Phœnicum exstimulat. Sed enim conamine primæ Contuso pugnæ, fractisque in gurgite cœptis Sicanio Libycis, iterum instaurata capessens Arma remolitur. Dux agmina subficit unus Turbanti terras pontumque movere paranti. Jamque Deæ cunctas sibi belliger induit iras Hannibal: hunc audet solum componere fatis. Sanguineo tum læta viro, atque in regna Latini Turbine mox sævo venientum haud inscia cladum, «Intulerit Latio, spreta me, Troius, inquit, Exsul Dardaniam, et bis numina capta Penates, Sceptraque fundarit victor Lavinia Teucris; Dum Romana tuæ, Ticine, cadavera ripæ Non capiant, similisque mihi per Celtica rura Sanguine Pergameo Trebia et stipantibus armis Corporibusque virum retro fluat, ac sua largo Stagna reformidet Trasymenus turbida tabo; Dum Cannas tumulum Hesperiæ, campumque cruore Ausonio mersum sublimis Iapyga cernam, Teque vadi dubium coeuntibus, Aufide, ripis Per clipeos, galeasque virum, cæsosque per artus Vix iter Hadriaci rumpentem ad litora ponti.» Hæc ait, ac juvenem facta ad Mavortia flammat. Ingenio motus avidus fideique sinister Is fuit; exsuperans astu; sed devius æqui. Armato nullus Divum pudor; improba virtus, 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 I.12 I.13 I.14 I.15 I.16 I.17 I.18 I.19 Armato nullus Divum pudor; improba virtus, Et pacis despectus honos; penitusque medullis Sanguinis humani flagrat sitis: his super, ævi Flore virens, avet Ægates abolere, parentum Dedecus, ac Siculo demergere fœdera ponto. Dat mentem Juno, ac laudum spe corda fatigat. Jamque aut nocturno penetrat Capitolia visu, Aut rapidis fertur per summas passibus Alpes. Sæpe etiam famuli turbato ad limina somno Expavere trucem per vasta silentia vocem, Ac largo sudore virum invenere futuras Miscentem pugnas, et inania bella gerentem. Hanc rabiem in fines Italum Saturniaque arva Addiderat quondam puero patrius furor: ortus Sarrana prisci Barcæ de gente, vetustos A Belo numerabat avos: namque orba marito Quum fugeret Dido famulam Tyron, impia diri Belides juvenis vitaverat arma tyranni, Et se participem casus sociarat in omnes. Nobilis hoc ortu, et dextra spectatus Hamilcar, Ut fari primamque datum distinguere lingua Hannibali vocem, sollers nutrire furores, Romanum sevit puerili in pectore bellum. Urbe fuit media sacrum genetricis Elissæ Manibus, et patria Tyriis formidine cultum, Quod taxi circum et piceæ squalentibus umbris Abdiderant, cælique arcebant lumine, templum. Hoc sese, ut perhibent, curis mortalibus olim Exuerat Regina loco. Stant marmore mœsto Effigies, Belusque parens, omnisque nepotum A Belo series: stat gloria gentis Agenor, Et qui longa dedit terris cognomina Phœnix. Ipsa sedet tandem æternum conjuncta Sychæo: Ante pedes ensis Phrygius jacet: ordine centum Stant aræ cælique Deis Ereboque potenti. Hic, crine effuso, atque Hennææ numina divæ, Atque Acheronta vocat Stygia cum veste sacerdos. Immugit tellus, rumpitque horrenda per umbras Sibila; inadcensi flagrant altaribus ignes. Tum magico volitant can