Etudes et documents sur l'histoire de Bretagne. XIIIe-XVIe siècle (suite et fin) - article ; n°3 ; vol.27, pg 467-489

Abbé G.Mollat

Description

Annales de Bretagne - Année 1911 - Volume 27 - Numéro 3 - Pages 467-489
23 pages

Informations

• Publié par: ANNALES_DE_BRETAGNE
• Publié le: 01 janvier 1911
• Nombre de lectures: 12
• Langue: Latin
• Poids de l'ouvrage: 1 Mo

Extrait

Abbé G. Mollat
Etudes et documents sur l'histoire de Bretagne. XIIIe-XVIe
siècle (suite et fin)
In: Annales de Bretagne. Tome 27, numéro 3, 1911. pp. 467-489.
Citer ce document / Cite this document :
Mollat G. Etudes et documents sur l'histoire de Bretagne. XIIIe-XVIe siècle (suite et fin). In: Annales de Bretagne. Tome 27,
numéro 3, 1911. pp. 467-489.
doi : 10.3406/abpo.1911.1370
http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/abpo_0003-391X_1911_num_27_3_1370G. MOLLAT
Études et Documents sur l'Histoire de Bretagne
(X1II«-XVI« SIECLE)
(jmite et fin)
XXIX
Grégoire XI vidime une bulle de Grégoire X, datée de Lyon
le 5 avril 1275, portant confirmation des possessions de
l'abbaye de Saint-Sauveur-de-Redon et lui accordant
l'exemption moyennant un cens de trois besants d'or et
de nombreux privilèges. — Avignon, 31 mars 1372.
(Reg. Avin. 185, f. 273 r<>.)
Dil'ectis filiis abbati et conventui monasterii sancti Salva-
toris de Rothono, ordinis sancti Benedicti, ad Romanam
Ecclesiam nullo medio pertinentis, Venetensis diocesis, sa-
lutem, etc. Vestre devotionis sinceritas.... Tenorum igitur
cujusdam privilegii felicis recordationis Gregorii pape X, pre-
decessoris nostri, quod incipit vetustate consumi, et quod
inspiceri et examinari fecimus diligenter, de verbo ad verbum,
ad vestre supplicationis instantiam, presentibus annotari
fecimus, qui talis est.
Gregorius episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis
abbati monasterii sancti Salvatoris Rothonensis ejusque fra-
tribus, tara presentibus quam futuris, regularem vitam pro-
fessis, in perpetuum. Religiosam vitam eligentibus aposto- 468 ÉTUDES ET DOCUMENTS
licum convenit adesse presidium, ne torte cujuslibet temeri-
tatis incursus aut eos a proposito revocet aut robur, quod
absit, sacre religionis infringat. Eapropter, dilecti in Domino
filii, yestris justis postulationibus annuentes, monasterium
sancti Salvatoris Rothonensis, Venetehsis diocesis, in quo
divino estis obsequio mancipati, quod beati Pétri juris
existit, felicis recordationis démentis, Gregorii, Innocentii III
et Honorii III, predecessorum nostrorum, Romanorum Pon-
tificum, vestigiis inhérentes, sub beati Pétri et nostra protec-
tione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus,
in primis siquidem statuentes ut ordo monasticus, qui secun-
dum Deum et beati Benedicti regulam in eodem monasterio
institutus esse dinoscitur, perpetuis ibidem temporibus invio-
labiliter observetur; statuentes ut quascumque possessiones,
quecumque bona idem monasterium impresentiarum rationa-
biliter possidet aut in futurum concessione pontificum, lar-
gitione regum vel principum, oblatione fidelium seu aliis
justis modis prestante Domino poterit adipisci firma vobis
vestrisque successoribus, et illibata permaneat in quibus hec
propriis duximus exprimenda vocabulis, locum ipsum in quo
prefatum monasterium situm est cum omnibus pertinentiis
suis, de Chauma M quod vobis est et monast
erio vestro subjectum, prioratum Sancte Marie Nanne-
tensis te) cum omni jure suo, Vendeles (3) cum omnibus perti
nentiis suis, Marchart <4> cum omnibus ad ipsum spectantibus,
Ballac®, Jovigium(e), villam Sancti Nicolai juxta RothonumW,
Baz (8), Brinium (9), Longam, Plechastel (10), prioratus sancti
Andrée et sancti Salvatoris de Loehaco («), prioratum et villam
(1) La Chaume, 0. S. B., commune de Machecoul, Loire-Inférieure.
(2) Prieuré de Toutes-Joies, à Nantes, situé sur la paroisse Notre-Dame.
(3) Vendel, commune du Cellier, Loire-Inférieure.
(4) Marsac, de la
(5) Ballac, de Pierric,
(6) Juigné-les-Moûtiers, canton de Saint-Julien-de-Vouvantes, Loire-Infé
rieure.
(7) Saint-Nicolas-de-Redon, Loire-Inférieure.
(8) Batz, Loire-Inférieure.
(9) Brains, Morbihan.
(10) Pléchâtel, Ille-et-Vilaine.
(11) Lohéac, L HISTOIRE DE BRETAGNE. SUE
de Macent (*), et villam sancti Guiduali <2> cum omnibus ad
ipsam pertinentibus, et villam Sancti Gagoti te), More <4\
Rufflac W et burgum sancte Grucis de Castro Joscelini W
cum omnibus pertinentiis suis. Sane novalium vestrorum que
propriis manibus aut sumptibus colitis sive de
animalium incréments [f. 273 v°] nullus a vobis décimas exi-
gere vel extorquere présumât. In parrochialibus siquidem
ecclesiis quas habetis liceat vobis, cum vacaverint, ydoneos
eligere sacerdotes et diocesano episcopo presentare, qui ei de
spiritualibus, vobis vero de temporalibus debeant respondere.
Grisma vero, oleum sanctum, consecrationes altarium seu
basilicarum vestrarum, ordinationes quoque monachorum
sive clericorum vestrorum, qui ad sacros ordines fuerint pro-
movendi, a diocesano suscipietis episcopo, siquidem catho-
licus fuerit et gratiam atque communionem apostolice sedis
habuerit, et ea gratis et absque pravitate aliqua vobis voluerit
exhibere; alioquin ad quemcumque malueritis catholicum
antistitem recurratis qui, nimirum nostra fultus auctoritate,
quod postulatur impendat. Sepulturam preterea ipsius loci
liberam esse decernimus ut eorum devotioni et extrême volun-
tati qui se illic sepeliri deliberaverint nullus obsistat, salva
tamen justitia canonica ecclesiarum illarum a quibus mor-
tuorum corpora assumuntur. Statuimus etiam ut infra fines
parrochiarum vestrarum sine vestro et episcopi diocesani con-
sensu nullus oratorium vel ecclesiam construere audeat de
novo, salvis privilegiis pontificum Romanorum. Libertates
quoque et immunitates a regibus et principibus vobis collatas,
necnon et rationabiles et antiquas consuetudines ab episcopis
et aliis personis ecclesiasticis monasterio vestro indultas ratas
habemus, et eas futuris temporibus illibatis manere sancimus.
Gum autem générale interdictum fuerit liceat vobis clausis
(1) Maxent, Ille-et- Vilaine.
(2) Peut-être Saint-Thual ou Saint-Tugdual.
(3) Saint-Cado, Morbihan.
(4) Maure, Ille-et- Vilaine.
(5) Rufflac, Morbihan.
(6) Sainte-Croix de Josselin, Morbihan. .
470 ÉTUDES ET DOCUMENTS
januis, non pulsatis campanis, exclusis excommunicatis et
interdictis, suppressa voce, divina officia celebrare. Vestigiis
quoque prescriptorum predecessorum nostrorum Gregorii et
Innocentii inhérentes sancimus ut monasterium vestrum
seu persone inibi domino famulantes ab omni secularis
servitii sint infestatione securi omnique gravamine mundane
oppressionis remote in sancte religionis observatione sedule
atque quiète nulli alii nisi Romane Ecclesie, cujus juris existit,
aliqua occasione subdantur; nec quisquam vobis aut monas-
terio vestro novas et indebitas exactiones imponat. Obeunte
vero te, nunc ejusdem loci abbate, vel tuorum quolibet suc-
cessorum nullus qualibet surreptionis astutia seu violentia
proponatur, nisi quem fratres communi consensu vel fratrum
pars consilii sanioris secundum Dei timorem et Beati Bene-
dicti regulam providerint eligendum, ita ut se in eodem col-
legio ydoneus inventus fuerit, qui eidem offlcio succedere
debeat, eligatur, ut dictum est, in pastorem; alioquin de con-
silio Romanorum Pontificum aliunde assumetur electus, vero
a Venetensi episcopo, si catholicus fuerit et gratiam Aposto-
lice Sedis habuerit, munus benedictionis accipiat, dummodo
id absque pravitate qualibet voluerit impertiri, sin autem ad
quemlibet alium catholicum antistitem benedicendus accédât.
Decernimus ergo ut null? omnino homini liceat prefatum
monasterium temere perturbare, vel ejus possessiones au-
ferre, vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexatio-
nibus fatigare, sed omnia intégra conserventur eorum pro
quorum gubernatione ac sustentatione concessa sunt usibus
omnimodis profutura, salva nimirum Sedis Apostolice aucto-
ritate. Ad judicium autem hujus a Romana Ecclesia percepte
libertatis vobis vestrisque successoribus très bizantios aucto-
ritate apostolica districtius inhibemus ne quis contra tenorem
presentis privilegii présumât illud indebite molestare. Si qua
igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc
nostre constitutionis paginam sciens contra eam temere venire
temptaverit secundo tertiove commonita, nisi reatum suum
congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque sui
careat dignitate reamque se divino judicio existere de perpe- L'HISTOIRE DE BEETAGNE. 471 SUB,
trata iniquitate cognosoat et a sacratissimo corpore et san
guine Dei et domini Redemptoris nostri Jhesu Christi aliéna
fiât atque in extremo examine districte subjaceat ulcione ;
cunctis autem eidem loco sua jura servantibus sit pax Domini
nostri Jhesu Christi quatenus et hic fructum bone actionis
percipiant et apud districtum judicem premia eterne pacis
inveniant. Amen Amen. Datum Lugdunum
per manum magistri Lanfranci, archidiaconi Pergamensis,
Sancte Romane Ecclesie vicecancellarii, nonis aprilis, indic-
tione 3a, incarnationis Dominice anno 1275, pontificatus vero
domini Gregorii pape X anno quarto. Nos itaque, vestris sup-
plicationibu