Délit, procès et peine dans L Etranger d Albert Camus - article ; n°1 ; vol.19, pg 23-33
13 pages
Français

Découvre YouScribe en t'inscrivant gratuitement

Je m'inscris

Délit, procès et peine dans L'Etranger d'Albert Camus - article ; n°1 ; vol.19, pg 23-33

-

Découvre YouScribe en t'inscrivant gratuitement

Je m'inscris
Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne
En savoir plus
13 pages
Français
Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne
En savoir plus

Description

Déviance et société - Année 1995 - Volume 19 - Numéro 1 - Pages 23-33
The present contribution studies a very famous novel, Albert Camus' The Stranger, examining the relations among the criminal, his crime, and the society which punishes him.
In the first part of the paper, the author analyses the deep motives who have brought the negative hero, Meursault, to commit an homicide: following psychoanalytically oriented critiques, such motives are connected with the impossibility of the elaboration of mourning for the death of the mother. Furthermore, the deep changes in the personality of the hero, produced by the experience of imprisonment, of trial and conviction, are examined.
In the second part, the author makes some remarks about the functioning of the penal system and the dynamics which link the author of crime to the society which punishes him: the criminal trial is seen as the moment in which a narrative reconstruction of the characteristics of the personality of the offender is made, so that he may assume the role of innocent victim, necessary to the cathartic discharge of collective sense of guilt.
Die vorliegende Untersuchung greift die Beziehungen und deren Ausdruck zwischen dem Delinquenten, seiner Straftat und der Gesellschaft, die ihn bestraft, auf. Dabei wird von einem literatischen Klassiker ausgegangen, nämlich von Camus' Der Fremde.
Im ersten Teil der Arbeit werden die tiefen Gefühlsregungen analysiert, die den Negativhelden, Mersault, dazu gebracht haben, einen Totschlag zu begehen. Diese Gefühlsregungen, entschlüsselt aus einer durch die Psychoanalyse inspirierten kritischen Sicht, leiten sich aus der Unfähigkeit des Protagonisten ab, die mit dem Tod der Mutter verbundene Trauer zu verarbeiten. Im übrigen werden die Persönlichkeitsveränderungen untersucht, die mit der Erfahrung der Gefängnishaft, des Strafverfahrens und der Verurteilung verbunden sind.
Im zweiten Teil der Arbeit werden einige Überlegungen angestellt, die sich auf die Funktionsweise des Strafrechtssystems sowie auf die den Täter und die strafende Gesellschaft verbindenden dynamischen Prozesse beziehen. Aus dieser Perspektive stellt das Strafrechtssystem den Moment dar, in dem sich eine erzählende Rekonstruktion der Persönlichkeit einers Mörders vollzieht, die diesen dazu bringt, die Rolle des unschuldigen Opfers anzunehmen, was wiederum für die Entladung kollektiven Gefühls der Schuld notwendig ist.
Deze studie bestudeert de verhouding tussen de delinquent, zijn misdrijf en de maatschappij die hem straft, aan de hand van het beroemde boek van Albert Camus: L'étranger. In het eerste deel van de studie analyseert de auteur de diepere motieven die de «slechte» held, Meursault, er toe aangezet hebben om een moord te begaan.
Psychoanalytisch georiënteerde kritieken volgend, worden de motieven in verband gebracht met de onmogelijkheid van de protagonist om het rouwproces rond de dood van zijn moeder volledig door te maken. Verder worden de diepe veranderingen in de persoonlijkheid van de held, veroorzaakt door de ervaring van het verblijf in de gevangenis, het meemaken van de rechtzaak en de veroordeling, besproken.
In het tweede deel worden een aantal opmerkingen gemaakt over het functionneren van het strafrechtssysteem en de dynamieken die de piéger van een misdrijf verbinden met de maatschappij die hem straft. Het proces wordt aanzien als het moment waarop er op een verhalende wijze een reconstructie van de karakteristieken van de persoonlijkheid van de misdadiger wordt gemaakt, zodat hij kan uitgaan van de roi van onschuldig slachtoffer, noodzakelijk voor de katharsische ontlading van het collectief schuldgevoel.
11 pages
Source : Persée ; Ministère de la jeunesse, de l’éducation nationale et de la recherche, Direction de l’enseignement supérieur, Sous-direction des bibliothèques et de la documentation.

Sujets

Informations

Publié par
Publié le 01 janvier 1995
Nombre de lectures 71
Langue Français
Poids de l'ouvrage 1 Mo

Extrait

Alfredo Verde
Délit, procès et peine dans L'Etranger d'Albert Camus
In: Déviance et société. 1995 - Vol. 19 - N°1. pp. 23-33.
Citer ce document / Cite this document :
Verde Alfredo. Délit, procès et peine dans L'Etranger d'Albert Camus. In: Déviance et société. 1995 - Vol. 19 - N°1. pp. 23-33.
doi : 10.3406/ds.1995.1560
http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/ds_0378-7931_1995_num_19_1_1560Abstract
The present contribution studies a very famous novel, Albert Camus' The Stranger, examining the
relations among the criminal, his crime, and the society which punishes him.
In the first part of the paper, the author analyses the deep motives who have brought the negative hero,
Meursault, to commit an homicide: following psychoanalytically oriented critiques, such motives are
connected with the impossibility of the elaboration of mourning for the death of the mother. Furthermore,
the deep changes in the personality of the hero, produced by the experience of imprisonment, of trial
and conviction, are examined.
In the second part, the author makes some remarks about the functioning of the penal system and the
dynamics which link the of crime to the society which punishes him: the criminal trial is seen as
the moment in which a narrative reconstruction of the characteristics of the personality of the offender is
made, so that he may assume the role of innocent victim, necessary to the cathartic discharge of
collective sense of guilt.
Zusammenfassung
Die vorliegende Untersuchung greift die Beziehungen und deren Ausdruck zwischen dem Delinquenten,
seiner Straftat und der Gesellschaft, die ihn bestraft, auf. Dabei wird von einem literatischen Klassiker
ausgegangen, nämlich von Camus' Der Fremde.
Im ersten Teil der Arbeit werden die tiefen Gefühlsregungen analysiert, die den Negativhelden,
Mersault, dazu gebracht haben, einen Totschlag zu begehen. Diese Gefühlsregungen, entschlüsselt
aus einer durch die Psychoanalyse inspirierten kritischen Sicht, leiten sich aus der Unfähigkeit des
Protagonisten ab, die mit dem Tod der Mutter verbundene Trauer zu verarbeiten. Im übrigen werden die
Persönlichkeitsveränderungen untersucht, die mit der Erfahrung der Gefängnishaft, des Strafverfahrens
und der Verurteilung verbunden sind.
Im zweiten Teil der Arbeit werden einige Überlegungen angestellt, die sich auf die Funktionsweise des
Strafrechtssystems sowie auf die den Täter und die strafende Gesellschaft verbindenden dynamischen
Prozesse beziehen. Aus dieser Perspektive stellt das Strafrechtssystem den Moment dar, in dem sich
eine erzählende Rekonstruktion der Persönlichkeit einers Mörders vollzieht, die diesen dazu bringt, die
Rolle des unschuldigen Opfers anzunehmen, was wiederum für die Entladung kollektiven Gefühls der
Schuld notwendig ist.
Deze studie bestudeert de verhouding tussen de delinquent, zijn misdrijf en de maatschappij die hem
straft, aan de hand van het beroemde boek van Albert Camus: L'étranger. In het eerste deel van de
studie analyseert de auteur de diepere motieven die de «slechte» held, Meursault, er toe aangezet
hebben om een moord te begaan.
Psychoanalytisch georiënteerde kritieken volgend, worden de motieven in verband gebracht met de
onmogelijkheid van de protagonist om het rouwproces rond de dood van zijn moeder volledig door te
maken. Verder worden de diepe veranderingen in de persoonlijkheid van de held, veroorzaakt door de
ervaring van het verblijf in de gevangenis, het meemaken van de rechtzaak en de veroordeling,
besproken.
In het tweede deel worden een aantal opmerkingen gemaakt over het functionneren van het
strafrechtssysteem en de dynamieken die de piéger van een misdrijf verbinden met de maatschappij die
hem straft. Het proces wordt aanzien als het moment waarop er op een verhalende wijze een
reconstructie van de karakteristieken van de persoonlijkheid van de misdadiger wordt gemaakt, zodat
hij kan uitgaan van de roi van onschuldig slachtoffer, noodzakelijk voor de katharsische ontlading van
het collectief schuldgevoel.Déviance et Société, 1995, Vol. 19, No 1, pp. 23-33
DÉLIT, PROCÈS ET PEINE DANS L'ÉTRANGER
D'ALBERT CAMUS
A. VERDE*
Le présent travail entend examiner le rapport et son articulation entre le délinquant, son
délit et la société qui le punit, à travers l'étude d'une œuvre littéraire célèbre: l'Etranger de
Camus.
Dans la première partie sont analysés les mouvements profonds qui ont conduit le héros
négatif, Meursault, à commettre un homicide. Ces mouvements, en clef de lectures critiques
inspirées de la psychanalyse, dérivent de l'impossibilité du protagoniste à élaborer le deuil
lié à la mort de la mère. En outre, sont analysés les changements de sa personnalité liés à
l'expérience de l'emprisonnement, du procès et de la condamnation.
Dans la seconde partie sont signalées quelques réflexions relatives au fonctionnement
du système pénal ainsi qu'aux dynamiques qui lient l'auteur du délit à la société qui le punit.
Dans cette optique, le système pénal constitue le moment où est effectuée une reconstruction
narrative de la personnalité d'un auteur-assassin, jusqu'à lui faire assumer le rôle de la vic
time innocente, nécessaire à la décharge cathartique du sentiment collectif de culpabilité.
I. Le délit de Meursault
L'analyse d'un roman célèbre comme \J Etranger de Camus semble utile pour l'expo
sition de certaines thèses concernant le rapport entre le criminel, les mobiles inconscients
d'un délit et la fonction de la peine autant pour l'accusé que pour la société.
Le délit du protagoniste du roman de Camus a souvent été considéré comme incomp
réhensible1. Contrairement aux interprétations qui ne mettent pas en évidence une évo
lution psychologique du protagoniste, et qui liquident l'analyse du personnage de
Meursault comme une absence de sens se rapportant à la philosophie existentialiste (De
Luppè, 1960; Thody, 1957), nous voulons montrer qu'il est possible de comprendre le
comportement de Meursault en utilisant une clef de lecture psychanalytique et en suivant
les changements de son comportement émotif au cours du roman2.
Une lecture psychanalytique ne peut toutefois laisser de côté la considération de la
fonction de la peine pour la collectivité: la réalité du verdict se constitue, en effet, à tra
vers l'articulation réciproque des fantasmes matérialisés par le criminel dans le délit et les
fantasmes matérialisés par la société dans la sanction pénale (Eissler, 1949).
* Université di Genova, Istituto di criminologia et psichiatria forense.
1 Mannheim (1965), parle de Meursault dans son traité, au chapitre intitulé La psychologie du délinquant
normal, et définit son geste comme une action à court circuit.
2 Du même avis sont Maquet (1956) et Fitch (1982) parmi les critiques littéraires. Fitch a minutieuse
ment analysé la technique littéraire utilisée par Camus: dans un premier temps faire assumer au lecteur
une position détachée et de condamnation; dans un deuxième temps le conduire à s'identifier avec
Meursault; Pichon-Rivière et Baranger (1959) sont aussi de cet avis parmi les critiques psychanalyt
iques. 24 Déviance et Société
Le roman s'ouvre sur l'annonce de la mort de la mère de Meursault dans un asile à
plusieurs kilomètres de la ville. Meursault est un employé sans racines, qui vit à Alger une
existence sans sentiments, qui a été définie comme sa célèbre Indifférence*. Et c'est bien
cette indifférence qui a suscité chez les psychiatres un certain intérêt, la proposant de
façon différente à l'intérieur de la sémiologie psychiatrique, parlant d'ataraxie
(Champigny, 1959), de syndrome d'automatisme mental (Treil, 1971), de schizophrénie
tout court (Burton, 1960). Dans une optique kleinienne, Pichon-Rivière et Baranger
(1959) ont relevé que chez Meursault, le travail du deuil avorte à cause de l'intensité de
l'angoisse schizoparanoïde.
Au delà du diagnostic, il est important de relever que Meursault apparaît totalement
sans défense, sans peau psychique (Bick, 1968; Anzieu, 1985) ou d' écran pare-excitations
en termes freudiens (Freud, 1920): comme un nouveau-né qui en naissant est agressé par
une tempête de perceptions (Pichon-Rivière et Baranger, 1959), Meursault est blessé par
le soleil, assommé par la chaleur et le bourdonnement des insectes.
A l'asile, Meursault ne veut pas que le cercueil soit réouvert; les sentiments dépressifs
sont si éloignés de lui qu'il r

  • Univers Univers
  • Ebooks Ebooks
  • Livres audio Livres audio
  • Presse Presse
  • Podcasts Podcasts
  • BD BD
  • Documents Documents