Beroepsopleiding in België

Cedefop — European Centre For The Development Of Vocational Training

Sujets

• Adult education
• Continuing education
• Vocational education
• Belgium

Informations

• Publié par: CEDEFOP-EUROPEAN-CENTRE-FOR-THE-DEVELOPMENT-OF-VOCATIONAL-TRAINING
• Nombre de lectures: 41
• Langue: Nederlandse
• Poids de l'ouvrage: 24 Mo

Extrait

Beroepsopleiding
in België
CEDEFOP Beroepsopleiding in België
Deze monografie ¡s geschreven door
Frederik Geers - projectleider
Reinald Van Weydeveldt
Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling
en Beroepsopleiding (VDAB)
in opdracht van het
CEDEFOP - Europees Centrum voor de Ontwikkeling van de Beroepsopleiding,
Projectleiders: J. Michael Adams - CEDEFOP
F. Alan Clarke -P
Onder
verantwoordelijkheid van: Corrado Politi - Adjunct Directeur - CEDEFOP
Eerste uitgave 1994
Uitgegeven door:
Europees Centrum voor de Ontwikkeling van de Beroepsopleiding
Jean Monnet Huis, Bundesallee 22, D-10717 Berlijn,
Tel: 49 30 + 88 41 20; Telefax: 49 30 + 88 41 22 22; Telex: 184 163 eucen d
Het Centrum werd opgericht krachtens Verordening (EEG) No 337/75
van de Raad van de Europese Gemeenschappen Bibliografische data bevinden zich aan het einde van deze publikatie.
Luxemburg: Bureau voor officiële publikaties der Europese Gemeenschappen, 1994
ISBN 92-826-8777-5
© EGKS-EG-EGA, Brussel · Luxemburg, 1994
Overneming met bronvermelding toegestaan, behalve voor commerciële doeleinden.
Printed in Germany INLEIDING VAN HET CEDEFOP
IS ER WEL SPRAKE VAN EEN SYSTEEM?
Bestaat er zoiets als een "beroepsopleidingssysteem"? Strikt genomen moet het antwoord
ontkennend luiden, omdat er eigenlijk alleen van een systeem gesproken kan worden, wanneer er
een aantal duidelijke doelstellingen zijn en er een logisch en samenhangend beleidskader bestaat
om die doelstellingen te verwezenlijken. In werkelijkheid worden de beroepsopleidingen heen en
weer geslingerd tussen het onderwijsstelsel en de eisen van de arbeidsmarkt, zitten
beroepsopleidingen klem tussen de verschillende sociale, economische en politieke prioriteiten van
politieke partijen en de sociale partners, en worden beroepsopleidingen meegesleept in conflicten
tussen de verschillende ministeries en overheidsinstanties op nationaal, regionaal en plaatselijk
niveau. In geen enkel land van de Europese Gemeenschap vertoont de beroepsopleiding kenmerken
die op het bestaan van een "systeem" wijzen.
Met deze publikatie en met de overige elf publikaties over de landen inde Europese Gemeenschap
geeft het CEDEFOP, desalniettemin, voor de derde keer een serie monografieën over de
opleidingssystemen in de lid-staten uit. Bij de voorbereidingen voor deze serie heeft het CEDEFOP
profijt gehad van de ervaringen die bij de samenstelling van de voorgaande versies van de
monografieën en bij de publikatie van de Gids in 1983 waren opgedaan, en is tevens rekening
gehouden met de reacties die op die publikaties zijn binnengekomen.
INHOUD VAN DE MONOGRAFIEËN
De opdracht tot het schrijven van de monografieën werd in ieder land aan één organisatie of één
persoon toevertrouwd. Over de inhoudelijke punten die in alle monografieën aan bod moesten
komen, werd in mei 1991 in Berlijn vergaderd. Bij die gelegenheid werd overeengekomen dat de
monografieën in grote lijnen het volgende moesten bevatten:
a) een overzicht van de bestuurlijke, demografische en economische context
waarin het opleidingssysteem functioneert;
b) een kort historisch overzicht van de ontwikkelingen in de opleidingssystemen;
c)n overzicht van de voorzieningen op het gebied van de initiële
beroepsopleiding;
d) een overzicht van den op het gebied van de beroepsgerichte
volwasseneneducatie;
e) een schets van de verantwoordelijkheden op bestuurlijk terrein en van de
invloed van de sociale partners;
f) gegevens over de financiering van het systeem;
g) een schets van de huidige trends en ontwikkelingen (in dit kader dienden de
auteurs met name aan te geven in hoeverre de opleidingssystemen Invloed
ondervinden of zullen gaan ondervinden van de beleidsvoornemens van de
Europese Gemeenschap op het punt van de Interne Markt en de wederzijdse
erkenning van beroepskwalificaties, van de interventies van de Structuurfondsen,
en van de EG-programma's op het gebied van onderwijs en beroepsopleiding).
DE VOORBEREIDINGEN
De auteurs kregen het verzoek om hun eerste versie van de monografie voor te leggen aan de
nationale vertegenwoordigers in de Raad van Bestuur van het CEDEFOP en aan organisaties die
een belangrijke rol in het opleidingssysteem van hun land spelen. De meningen van de leden van
de Raad van Bestuuren van de geconsulteerde organisaties dienden zij, voorzover mogelijk, in de
monografie te verwerken. Van de auteurs werd tevens verwacht dat ze over de hele linie
beschrijvend en analytisch te werk zouden gaan en in het laatste hoofdstuk (punt g) hun eigen visie
onder woorden zouden brengen.
In de periode van september 1991 tot maart 1992 stuurden de auteurs de ontwerpteksten voor de
monografieën naar het CEDEFOP. Zoals verwacht liepen de afgeleverde teksten qua aanpak,
inhoud en presentatie aanzienlijk uiteen. Tussen januari en oktober 1992 organiseerde het
CEDEFOP een aantal besprekingen met de afzonderlijke auteurs. Tijdens die besprekingen
If werden afspraken gemaakt over nog toe te voegen elementen en een aantal te respecteren
presentatie-eisen. Nieuw en buitengewoon nuttig was dat bij deze besprekingen in veel gevallen
ook de vertalers aanwezig waren, die de desbetreffende teksten in andere talen vertalen. INLEIDING VAN HET CEDEFOP
Na deze besprekingen verwerkten de auteurs het besprokene en de binnengekomen reacties in
hun teksten en voegden daaraan tevens een beschrijving van de recente ontwikkelingen in eigen
land toe.
DIAGRAMMEN
Aanvankelijk bestond het plan om voor alle monografieën een groot aantal identieke diagrammen
te ontwikkelen, waardoor het voor de lezer eenvoudigerzou zijn geworden om vergelijkingen tussen
de lidstaten te maken. Het idee was om dezelfde diagrammen naderhand ook te gebruiken voor
aanvullende publikaties, zoals een Gids over de opleidingssystemen en publikaties over bepaalde
aspecten van de opleidingssystemen. Het bleek echter dat het relatief eenvoudig ¡s om statistische
gegevens ten aanzien van de bevolking, de arbeidsmarkt en de economie te verkrijgen en in kaart
te brengen, maar dat onweerlegbare en vergelijkbare gegevens over de verschillende aspecten van
de onderwijs- en opleidingssystemen in alle twaalf lidstaten heel moeilijk te vinden zijn en ook heel
moeilijk in een nuttige vorm in diagrammen gegoten kunnen worden.
VOOR WIE ZIJN DE MONOGRAFIEËN BESTEMD?
Een vraag die bij de voorbereidingen voor de monografieën herhaaldelijk naar voren kwam, was:
voor wie zijn de monografieën in hoofdzaak bestemd? We zijn van mening dat de monografieën
vooral van nut zijn voor een brede groep mensen die op het gebied van de beroepsopleiding
werkzaam is, d.w.z. beleidsmakers, mensen uit de praktijk, en onderzoekers, maar ook voor
mensen die een opleiding in een ander land willen gaan volgen en daarom informatie willen hebben
over het kader waarin de opleidingen gegeven worden. De monografieën zijn daarom vooral
toegesneden op de behoeften van mensen die deelnemen of willen gaan deelnemen aan EG-
programma's op het gebied van samenwerkingsverbanden, studiebezoeken, enz. Met het oog op
deze doelgroep wilde het CEDEFOP uitdrukkelijk monografieën hebben die niet langer zouden zijn
dan 100 pagina's en die zonder raadpleging van andere documenten gelezen kunnen worden.
VERBANDEN MET ANDERE EG-WERKZAAMHEDEN
Het CEDEFOP heeft het werk aan de monografieën in de context willen plaatsen van de andere EG-
werkzaamheden die de informatievoorziening over de onderwijs- en opleidingssystemen tot doel
hebben. Het CEDEFOP had het genoegen mee te kunnen werken aan de EURYDICE-publikatie
over de structuren van de onderwijs- en opleidingssystemen in de lid-staten van de Europese
Gemeenschap, die in het Engels, Frans en Duits verschenen is. De Europese Unit van EURYDICE
en het CEDEFOP hebben tevens contacten proberen te leggen tussen de auteurs van de
monografieën over de opleidingssystemen enerzijds en anderzijds de EURYDICE-diensten die de
opdracht hadden gekregen gegevens te verstrekken voor de nationale dossiers ten aanzien van de
onderwijssystemen. Zowel de Europese Unit van EURYDICE als het CEDEFOP zullen ernaar
blijven streven dat een breed publiek kennis kan nemen van de genoemde publikaties en
onderzoeken daarom momenteel of het materiaal in een gangbaar informatiesysteem kan worden
opgeslagen.
Het CEDEFOP is van mening dat deze monografieën, ook in het algemeen, van nut kunnen zijn
bij de overige werkzaamheden die de EG op het gebied van de beroepsopleiding verricht, en
dus ook bij de uitvoering van de nieuwe bepalingen in artikel 126 en 127 van het Verdrag van
Maastricht.
Met de publikatie van de monografieën is het werk echter niet ten einde. Er zullen maatregelen
worden genomen om den na verloop van tijd weer op de nieuwste stand te
brengen en, indien nodig en voor zover financieel mogelijk, opnieuw uit te geven.
Commentaar en voorstellen voor verbeteringen van de lezers ziet het CEDEFOP gaarne tegemoet.
Corrado Politi J.'Michael Adams F. Alan Clarke
Adjunct-directeur
Berlijn, november 1992 INHOUD
Paragraaf Bladzijde
HOOFDSTUK 1 : ALGEMENE INFORMATIE
1.1. Politieke en administratieve strukturen 1.1.1 <