Onderwijs, opleiding, onderzoek

European Commission Secretariat-General

Sujets

• Internal Market (European Union)
• Vocational education

Informations

• Publié par: EUROPEAN-COMMISSION-SECRETARIAT-GENERAL
• Nombre de lectures: 14
• Langue: Nederlandse
• Poids de l'ouvrage: 1 Mo

Extrait

Supplement 5/96
Onderwijs, opleiding, onderzoek:
de belemmeringen voor
transnationale mobiliteit
pj
% Supplementen 1996
1/96 Programma van de Commissie voor 1996
Aanbieding door voorzitter Jacques Santer aan het Europees Parlement
Resolutie van het Europees Parlement over het programma 1996
2/96 Naar een eerlijke en doelmatige prijsstelling in het vervoer — Mogelijke beleids­
keuzen voor het internaliseren van de externe kosten van vervoer in de Europese
Unie — Groenboek
3/96 Leven en werken in de informatiemaatschappij: de mens voorop — Groenboek
4/96 Actie voor de werkgelegenheid in Europa — Een vertrouwenspact
5/96 Onderwijs, opleiding, onderzoek: de belemmeringen voor transnationale mobiliteit —
Groenboek Bulletin
van de Europese Unie
Supplement 5/96
Onderwijs, opleiding, onderzoek:
de belemmeringen
voor transnationale mobiliteit
Groenboek
Dit document is opgesteld aan de hand van document COM(96) 462 def.
Europese Commissie Nog veel meer gegevens over de Europese Unie vindt u op Internet via de Europaserver
(http://europa.eu.int).
Bibliografische data bevinden zich aan het einde van deze publikatie.
Luxemburg: Bureau voor officiële publikaties der Europese Gemeenschappen, 1996
ISBN 92-827-8655-2
© EGKS-EG-EGA, Brussel · Luxemburg, 1996
Overneming met bronvermelding toegestaan, behalve voor commerciële doeleinden.
Printed in Belgium Voorwoord
Het is op zijn minst paradoxaal dat personen en ideeën zich vandaag de
dag nog minder vrij in Europa bewegen dan kapitalen en goederen. De
belemmeringen voor deze mobiliteit zijn talrijk en van verschillende
oorsprong: tegenstrijdige administratieve regels, slecht geharmoniseerde
belastingstelsels, ontbreken van de wederzijdse erkenning van diploma's,
maar ook onvoldoende kennis van vreemde talen of afwezigheid van
opvangsystemen, om maar de meest flagrante voorbeelden te noemen.
De voordelen van de mobiliteit voor zowel mannen en vrouwen als het
bedrijfsleven of de onderzoekswereld hoeven niet meer te worden
aangetoond. Voor eerstgenoemden is het een onvervangbare persoonlijke
of professionele ervaring. Voor laatstgenoemden is het een nieuwe
inbreng van kwalificaties en kennis ter versterking van hun concurrentie­
vermogen.
Studenten, stagiairs, docenten, onderzoekers of jonge vrijwilligers, die bij
gebrek aan kennis over alle mogelijkheden die hun worden geboden vaak
ontmoedigd raken door de obstakels die voor henn opgeworpen,
kiezen nog veel te weinig voor deze nuttige weg van de mobiliteit.
Dit groenboek zet alle belemmeringen, alle tekortkomingen en alle
onsamenhangendheden op een rijtje, die deze mobiliteit thans nog
afremmen. Het stelt een aantal actiegebieden voor om dit te verhelpen.
Het doel daarvan is een breed debat binnen elke Lid-Staat op gang te
brengen om de gemaakte diagnostiek aan te scherpen en de voorgestelde
oplossingen verder uit te werken. Het debat gaat in de eerste plaats alle
actoren, alle hoofdverantwoordelijken voor onderwijs, opleiding en
onderzoek aan, ongeacht hun niveau: Lid-Staten, communautaire instel­
lingen, sociale partners, bedrijven, particuliere of overheidsorganen en
gewone burgers. In dit verband is het bemoedigend dat thans reeds
talrijke kwalitatief hoogstaande bijdragen van op Europees niveau bijzon­
der representatieve organen, zoals het Raadgevend Comité voor de
beroepsopleiding, aan het groenboek zijn geleverd.
De ideeën en suggesties die uit dit debat naar voren zullen komen, zullen
het onder inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel mogelijk maken
een concreet doel te verwezenlijken: eindelijk de mobiliteit van de
burgers van de Europese Unie op het gebied van onderwijs, opleiding of
onderzoek gemakkelijker maken.
EDITH CRESSON
Lid van de Europese Commissie
S. 5/96 Inhoud
Samenvatting 7
DeelA—Het belang van transnationale mobiliteit11
1.Mobiliteiten het Europese burgerschap 11
2. De voordelen van mobiliteitvooronderwijs,opleiding en onderzoek 11
3. Mobiliteit in de initiatievenvandeCommissie12
4. Verworvenheden 13
5.Doelstellingenvanhetgroenboek14
6.Betrokkenpersonen14
DeelΒ—Mobiliteitsobstakels17
1.Problemeninverbandmet het verblijfsrecht 17
2. Verschillende behandeling vandeonderzoekersin opleiding
naargelang het land 20
3.Verplichteheffingen21
4.Socialebescherming24
5. Erkenning, certificatie en validering 25
6. „Territorialiteit" vandenationalebeurzen27
7. Sociaal­economischebelemmeringen27
8. Administratieve nalsgevolg van de organisatievan
school en universiteit 28
9.Linguïstischeenculturele belemmeringen 29
10.Praktischebelemmeringen29
Deel C—Actiegebieden31
Actiegebied1—Erkennenvan de status vanstagiair en vrijwilliger31d 2 — Toepassen van een uniforme behandeling op de
onderzoekers in opleiding met een communautaire
beurs 32
Actiegebied3—Zorgenvoor de sociale bescherming van alle personen
dieinhet kader van een opleiding mobiel zijn32
Actiegebied4—Scheppen van een Europese ruimte van kwalificaties33d5—Opheffenvan de territorialiteit van nationale beurzenen
financiële steun33
S. 5/96 Actiegebied 6 — Verbeteren van de situatie van de legaal in de Europese
Unie verblijvende onderdanen van derde landen op het
gebied van de opleiding 34
Actiegebied 7 — Beperken van de sociaal-economische obstakels 3d 8 —n van de taalkundige en culturele obstakels
Actiegebied 9 — Verbeteren van de beschikbare informatie en
administratieve praktijken5
Bijlagen 37
Bijlage 1 — Definities van de betrokken personen 39
Bijlage 2a — Transnationale mobiliteit in het kader van
communautaire programma's 42
Bijlage 2b — Beschrijving van de communautaire programma's op het
gebied van onderwijs en opleiding5
Bijlage — Context en communautaire programma's betreffende
communautaire opleidings- en mobiliteitsbeurzen voor
onderzoekers (Marie Curie-beurzen) 50
Bijlage 4 — Referentieteksten 54
Bijlage 5 — Gemeenschappelijke adviezen van de sociale partners 55
Bijlage 6 — Door begunstigden van communautaire subsidies uit de
landen van Midden- en Oost-Europa in de Europese
Gemeenschap en de landen van de Europese Economische
Ruimte ondervonden belemmeringen 56
Bijlage 7 — Glossarium8
S. 5/96 Samenvatting
De opheffing van de belemmeringen voor het voerlegging van de communautaire onderwijs-,
opleidings- en onderzoeksprogramma's waar­vrije verkeer van personen is sinds het Verdrag
van Rome een van de fundamentele doelstellin­ van zij de ontwikkeling afremmen en de doel­
treffendheid aantasten. Talrijke individuele gen van het Europese opbouwproces. De vrij­
heid van beweging is immers een van de getuigenissen maken hiervan gewag, bij welke
basisvoorwaarden voor het bestaan van een gelegenheid niet alleen wordt gewezen op de
echt Europa van de burgers. Zonder deze vrij­ talrijke onbenutte opleidingsmogelijkheden
heid kan er geen sprake zijn van een Europese maar ook op de vele gemiste kansen voor het
sociale ruimte. De mobiliteit is ook een van de tot stand brengen van uitwisselingen en het
antwoorden op de aan de gang zijnde econo­ bevorderen van de communicatie en de samen­
werking tussen Europese studenten, docenten mische veranderingen — veroorzaakt door de
oprichting van de interne markt en de mondia­ en onderzoekers. Deze obstakels voor de mobi­
liteit benadelen in het bijzonder de jongeren uit lisering van het handelsverkeer — en de sociale
gevolgen daarvan, met name op het gebied van lagere of middenklassemilieus, alsook de werk­
het scheppen van arbeidsplaatsen. Het is een lozen.
vereiste voor het Europese onderzoek, gehandi­
Overeenkomstig het Verdrag tot oprichting van
capt door de versnippering van de inspannin­
de Europese Gemeenschap moet de commu­gen, en een voorwaarde om aan de Europese
nautaire actie de mobiliteit op het gebied van
Gemeenschap het innovatievermogen terug te
onderwijs, opleiding en onderzoek bevorderen.
geven, dat zij zo vaak ontbeert, met name bij
Het is in het kader van deze opdracht dat de
de toepassing van hoogwaardige technolo­
Commissie een groenboek over de transnatio­
gieën.
nale mobiliteit heeft opgesteld. Dit document
zet de bij de mobiliteit ondervonden moeilijk­
heden op een rijtje en stelt met het oog op een
Waarom een groenboek? algemene bezinning en discussie een aantal
actiegebieden ter opheffing van de belemmerin­
Een steeds groter aantal burgers van de Unie is gen voor. Het komt daarmee tegemoet aan een
zich van deze problemen bewust. De roep om belangrijk verzoek, dat met name naar voren is
mobiliteit neemt gestaag toe, zoals blijkt uit het gebracht door de Raad van 21 juli 1991 naar
succes van de communautaire programma's ter aanleiding van de goedkeuring van het PETRA
bevordering van de uitwisselingen en de trans­ Il-programma en dat betrekking had op de
nationale stages van onderzoekers, studenten, obstakels voor de mobiliteit van jongeren die
docenten, werknemers of werklozen in oplei­ een initiële beroepsopleiding volgen.
ding en opleiders. In 1987/1988 namen 3 000
studenten en 74