Pas de panica a Sant-Perdols

Sergi Viaule

Description

Sant-Perdols es una vilòta coma n’avèm maitas en Occitània. Viu al ritme del picatge de las oras, aquestas degrunadas pel relòtge pincat sul cloquièr de la vièlha catedrala, mas viu mai que mai per l’Amicala Rugbistica Sant-Perdosòla, lo club esportiu mai seguit de la ciutat. Tot aniriá planièr dins lo melhor dels univèrs, se un lendeman de partida a l’estadi de Trincamòla lo sonhaire de l’equipa Primièra aviá pas desaparegut. Alavetz, assassinat ? en fugida en Polinesia amb Miss Occitània ? suicidat ? envelat per de fòraterrenals ? partit amb la caissa del club ? victima d’una ascencion intempestiva al cèl coma la que patiguèt Nòstre-Sénher ? partit far l’ermita dins una cauna de Montanha Negra ?

D’evidéncia, a Sant-Perdols tot sembla possible, emai lo demai. Atanben lo capitani Marius Azemar ne vei de totas las colors per ensajar de tornar metre la man sul desaparegut. Son enquista va de rebombidas en rebombidas e se fa pas sens penetrar en prigondor las mors particularas — tras que particularas ? — dels vilandreses.

Sèrgi Viaule es sortit d’Albigés e i demòra totjorn. Escrich dempuèi son adolescéncia. Fa una lenga naturala e de bon comprene, per çò qu’enrasigada dins una practica quotidiana. En literatura es totjorn aquí ont degun l’espèra pas. Mas, literatura per literatura, sa sola ambicion e unic credo son : « Fa córrer la lenga ».

Aprèp aver publicat « Na Balfet », un primièr roman gendarmièr, puèi de romans mai classics e de recuèlhs de novèlas, Sèrgi Viaule torna al roman negre amb l’umor que li coneissem. Qualifica l’òbra presenta de « divertiment literari escrich pendent los confinaments sanitaris de 2020-2021 ».

Sujets

• Policier & Thriller
• Policier
• Littérature
• Occitanie
• Fiction
• Roman policier
• Occitania
• Romans de genre
• Nouvelles de genre
• Romans policiers

Informations

• Publié par: Editions des Régionalismes
• Nombre de lectures: 0
• EAN13: 9782824056531
• Langue: Occitan (post 1500); Provençal
• Poids de l'ouvrage: 9 Mo

Extrait

Medish autor, medish traductor, medish editor










isbn

Tous droits de traduction de reproduction
et d ’ adaptation réservés pour tous les pays.
Conception, mise en page et maquette : © Éric Chaplain
Pour la présente édition :
© edr/ ÉDITION S des régionalismes ™ — 2022
EDR sarl : 48B, rue de Gâte-Grenier — 17160 cressé
ISBN 978.2.8240.1108.0 (papier)
ISBN 978.2.8240.5653.1 (numérique : pdf/epub)
Malgré le soin apporté à la correction de nos ouvrages, il peut arriver que nous laissions passer coquilles ou fautes — l’informatique, outil merveilleux, a parfois des ruses diaboliques... N’hésitez pas à nous en faire part : cela nous permettra d’améliorer les textes publiés lors de prochaines rééditions.
L’autor e las Edicions dels Regionalismes grandmercejan Marina Crozilhac per aver corregit lo tèxte.
In memoriam ,
a l’abat Enric Pistre (1900-1980),
famós tresena linha que dins la mesclada
desmembrèt pas jamai que la frasa
« I a mai de plaser a donar qu’a recebre »
èra paraula d’evangèli.


AUTOR

Sèrgi VIAULE




TÍTOL

PAS DE PANICA A SANT-PERDOLS




I.
T re sèt oras del matin, la vila se desrevelha. Lo solelh, fanal celèste, se lèva en-dessús las teuladas de Sant Perdols. Se tracha d’un solelh roginenc qu’anóncia una polida jornada d’ivèrn. Mas pel moment gèla encara. Lo vent terral bufa son alen siberian. Un ambient glacial estropa lo còr de l’anciana sosprefectura. Los colombs torrièrs, que jamai semblan pas s’anar jaire, son a picorejar suls trepadors qu’enròdan la plaça Gustau Farenc. Cèrcan conscienciosament lor pitança. A se demandar çò que pòdon plan trobar a aquesta ora. Tant que las mametas seràn pas anadas quèrre lor pan quotidian, deuràn far pinquet. A passes menuts, tota aquela volatilha se crosa e s’entrecrosa dins un balèti desordonat. Pr’aquò, eles, an mina saber çò que fan. Grand ben lor faga…
La catedrala Santa Segolena es quilhada al bèl mitan de la ciutat. D’en de las sèrras alentorns, se diriá que los ostalses se sarran d’ela coma de poletons de lor cloca. Estonats son los visitaires de Sant Perdols quand aprenon que la catedrala es pas dedicada al sant que balhèt son nom a la vila. Se sap qu’autrecòps, quand Sant Perdols èra pas encara qu’un vilatge, lo sant aviá son santuari. Èra pas qu’una capèla. Es estada arrasada a l’Edat-mejana per bastir Santa Segolena. Èra dins de tempses gaire benesits  ; quand las parròquias e las abadiás se panavan las relicas a qual mai pòt : tè tu  ! un tíbia per aicí  ; tè ieu ! una onça per ailà, etc… Mas Perdols, lo sant patron dels desaviats, perdèt pas al cambi  ; son nom es demorat per designar la ciutat.
La giroleta, fintanèla pacientosa pincada sul cloquièr de la catedrala vièlha, pren las causas de naut. Es la primièra a aprofechar la michor de l’astre de fuòc. Aprèp una nuèit quasi polara, pauc a cha pauc la temperatura ven tebesa. Quitam lo freg pus negre per embragar sus una atmosfèra un pauc mai suportabla. Daissam la nuèit pel jorn. Se sentís un imperceptible rescalfament de l’aire. Talament que tot sembla se desrevelhar a l’encòp. Las platanas e marronièrs sus las avengudas degibran mentre que los telhs de la plaça Gustau Farenc tornan prene de colors. Dins los jardins publics l’aucelilha piuleja. O fa encara crentosament, mas s’i ensaja. Se canta que cante  ! Canta forçadament per Sant Perdols. E benlèu-ben per l’ Amicala Rugbistica Sant-Perdosòla que, coma cada dimenge, s’apr è sta a viure una jornada istorica. Seriá ben extraordinari qu’una prestacion de l’ ARS siá pas istorica, almens per d’unes.
Ventamòl, Alan Jambròt de son prenom e nom de carta, arrèsta sa gròssa berlina davant Lo Monegue , lo mai central dels burèus de tabat. Es un ritual de cada jorn e particularament dels dimenges de matin. S’i arr è sta crompar la Gaita Albigesa . Se ramba contra çò que se voldriá una font d’agradança. Un parallelepipède regular de beton grisàs d’estili neo-faissista. Foguèt bastida al moment del regne del precedent conse. Un original, amator de l’estetica social-realista. Tre que foguèt elegit agèt dins l’ase de daissar una marca de son passatge al cap del Conselh. Li arribava de se prene per un cesar sant-perdosòl. Segon sos plans e capricis, faguèt bastir aquel pilòt de rassièrs. A pro pena se son inclinason permet a un pichon rajal d’aiga trebola de se passejar sus una susfàcia rasposa. Aquela aiga vira e revira dins un circuit tampat, tan val dire sens jamai se renovelar. L’estiu pòt arribar qu’enfalen èsse . Alavetz, quand ne vira, una delegacion del Sened dels Messorguièrs es obligada d’anar far de rambalh a la comuna per que l’aiga siá condreitament remplaçada. Las causas acaban ben per se far a Sant-Perdols, mas se realizan dins las formas e a un ritme sant-perdosòl. Quand la font es lorda, se los joves tròban que los servicis comunals trigan per intervenir, alavetz se despacientan. De nuèit, van escampar un barral de lessiu dins la font. Aquesta desapareis jos un montairon d’escuma blanca que sembla de nèu. Pendent dos o tres jorns, aquò fa charrar sul banc dels Messorguièrs. Se ne vira, de toristas de passatge prenon qualques fòtos. Aquela mena d’accion clandestina se pòt repetir dos o tres còps dins l’annada. Aquò depend de la valentiá dels emplegats municipals e del vam farcejaire de la joventut.
Alan Jambròt es un òme qu’ensaja se téner al corrent de l’actualitat, e pas sonque esportiva. Alavetz, es abonat a la Gaita Albigesa . Mas puslèu que de la se far portar, la va quèrre a l’ostal de premsa. Cada matin aquò li permet de rescontrar de monde e de prene la temperatura de la ciutat. En vila coneis plan monde e quasi totòm lo coneis. I baileja la pus bèla entrepresa de taxis e d’ambul à ncias.
— Carreja los vièlhs als fraisses de la Seguretat Sociala , gausan avançar los que son pas encara pro annadits per aver agut besonh de sos servicis.
— E òc ! lo malaür dels unes fa la fortuna dels autres, dison los pus agrits.
— Tè ! aquí Ventamòl qu’es a cavar lo trauc de la Seguretat Sociala , afortisson las lengas de pelhas tre veire passar una de sas ambulàncias.
L’entrepreneire a la reputacion d’èsser un lop en taula e un anhèl al trabalh. Patís per davalar de sa treslusenta mecanica. Se deu téner a l’encòp a la portièra e al volant. Un aprèp l’autre, pausa delicadament sos pès pel sòl, coma se crentava espotir d’uòus. Vertat qu’un pè pausat de travèrs e crac !.. una de sas cavilhas seriá lèu dins sa museta. Li arribèt un còp e ara se mesfisa. Gausa pensar que sas ambulàncias devon servir pas que pels autres.
Dins sa vida d’abans, foguèt pilar drech de l’ Amicala Rugbistica Sant-Perdosòla . Aquò daissa de traças. Fa sos cent vint quilos plan quichats. Son escais, Ventamòl, a pas res a véser amb quin vent que siá, nimai un que se seriá apasimat, que seriá vengut mòl. Se Ventamòl i a, es que l’òme suportèt pas jamai lo chafre de « Ventremòl ». Es pr’aquò atal que sos coequipièrs lo sonèron tre qu’arribèt al club. Ja adolescent, son ventre avançava davant el. « Aviá una longor d’avança », se trufava -de luènh— los mai coratjoses. Quand arrest è t de jogar, sa panolha acabèt per li tombar sus las cuèissas. Nimai son obesitat s’arrenguèt pas en venent vièlh. Los qu’ara lo crosan, se demandan per quin miracle arriba encara a marchar sens capbilhar de morre-bordon. A talament de grais a carrejar que per trepar li cal escartar las cambas. Trescamba coma una auca grassa. Fa patir pas que de lo véser. Se vos arriba de fàcia dins un corredor o una vanèla de supermercat, podètz far repè !
E mai foguèsse amb benvolença, de sa corporança voluminosa, ne cal pas jamai far mension  ; almens pas davant el. Es malsapiós que jamai pus. Malgrat son pes, es encara pro nerviós e plegadís. Auriá lèu fach de mandar un quichamorre dos mètres davant el. Malaür a lo que lo trapariá en plena cara. Auriá de prene sulcòp rendètz-vos amb un chirurgian estetic. Lo monde se mesfisan d›el que , s’a lo ventre mòl, a los punhs d’acièr  ; e mai son lèstes ! Las gents fan mèfi de li dire pas de « Ventremòl ». Se devon acontentar del derivat edulcorat de Ventamòl. Çò fasent, l o tresmudament de qualques letras, càmbia tot. Emai s’al país lo vent bufa pas jamai flacament, a Sant Perdols la semantica a tant d’importància coma endacòm mai. I a de bòrnas a despassar pas. S’i coneisson tantas susceptibilitats coma i a de personas. Cal èsser de l’encontrada per ne saber los còdis.
— Adieu Alan, li fa Robèrt Grimaldi, lo buralista. Aqueste es pas del cortal rugbistic, alavetz, l’apèla de son prenom de batisme.
— Òu  !.. Cossí vas Ventamòl ? S’exclama l’abat Jòrdi Manga del fons del magazin ont es a furgar en cèrca d’un programa de television pas tròp car.
Quand arribèt de Senegal per servir la parròquia, vist sa corporança e son mètre nonanta de nautor, totòm, e quitament las vièlhas manjasants, se pensèron que seriá damatge que fagu èsse pas al rugbi. Aquò triguèt pas, lo president Berdiguièr, totjorn en cèrca de jogaires novèls, l’anèt trobar. Lo jove rector, plen de vam, faguèt un entraïnament per s’i ensajar. C òpsec lo jòc li agradèt . Foguèt embalausit e signèt. Es ara pilar polivalent dins l’equipa Primièra. Possedís una fòga e una energia inagotablas. Aquel espòrt li permet de se desbondar. De tira, lo public l’escaissèt afectuosament Montanha Negra. De notar que los Sant-Perdosòls escaissan totjorn afectuosament, mas ça que la sens jamai demandar son vejaire a l’interessat.
Amb aquela montanha negra (sens las majusculas se vos plai) en primièra linha, la mesclada de Sant Perdols a pas jamai recuolada d’un centimètre. Jòrdi Manga es crench de totes los pilars qu’agèron un jorn o un autre a far amb el. Lo primièr de sos drech-a-drech que vòl far l’arganhòl, a lèu fach de li far plegar lo cap. Son mai d’unes a aver engoli