background image

Histoire illustrée de l'informatique , livre ebook

335

pages

Français

Ebooks

2022

Lire un extrait
Lire un extrait

Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne En savoir plus

Découvre YouScribe et accède à tout notre catalogue !

Je m'inscris

Découvre YouScribe et accède à tout notre catalogue !

Je m'inscris

335

pages

Français

Ebooks

2022

Lire un extrait
Lire un extrait

Obtenez un accès à la bibliothèque pour le consulter en ligne En savoir plus

Comment fut inventé l’ordinateur ?Comment notre monde s’est-il numérisé ?Qui sont les héros de cette aventure ?Comment s’inscrit-elle dans l’évolution de l’humanité ?Connaître l’histoire de l’informatique relève désormais de la culture générale.De la machine d’Anticythère au cyber espionnage et aux Big Data, des cartes perforées à l’Internet, des tabulatrices aux tablettes, ce livre vous propose un voyage dans le temps, une archéologie de notre environnement numérique.Laissez-vous emporter dans cette lecture fabuleuse, où chacun retrouvera ou découvrira ces merveilleuses créations de l’esprit humain.Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13I. L’antiquité du calcul. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174000 av. J.-C. } Comptage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23env. 1000 av. J.-C. } Symboles binaires. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23env. 500 av. J.-C. } Abaques, bouliers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24330 av. J.-C. } Logique grecque. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24env. 300 av. J.-C. } Algorithmes grecs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24iie siècle av. J.-C. } Mécanisme d’Anticythère. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25ier siècle } Automates de Héron d’Alexandrie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26iiie–viiie siècle } Numération indo-arabe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26820 } Al-Khwarizmi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . 28ixe siècle } Cryptanalyse. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28xe siècle } Une théologie arithmétique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281202 } Fibonacci et les nouvelles techniques de calcul. . . . . . . . . . . . . . 28xiiie siècle } Une machine logique : l’Ars magna de Raymond Lulle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29xiiie siècle } L’horlogerie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29II. Tables numériques et machines mécaniques. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331614 } Logarithmes et bâtonnets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351623 } Ébauche de la première machine à calculer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361624 } Tables logarithmiques de Briggs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371630 } La règle à calcul. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371645 } La Pascaline. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . 381669 } Barrême publie ses barèmes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411694 } L’oeuvre fondatrice de Leibniz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421759 } Nicole-Reine Lepaute, une marathonienne du calcul . . . . . . 441770 } Le Turc mécanique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441793 } L’usine à calcul de Gaspard de Prony. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 451794 } Le télégraphe Chappe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461804 } Métier à tisser Jacquard. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 461820 } Arithmomètre. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 471837 } Machine analytique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 481838 } Le code Morse. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501843 } Lady Ada Lovelace. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501844 } Le Scarabée d’or. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521844 } Schwilgué : les calculatrices à touches. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 521846 } Le ruban perforé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 531854 } Planimètre polaire d’Amsler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 541854 } La logique Booléenne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551864 } Spam télégraphique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551865 } CCITT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . 551866 } Premier câble transatlantique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551867 } La machine à écrire. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571873 } Arithmomètre d’Odhner : le best-seller mondial des calculatrices de bureau. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . 571875 } Analyseur harmonique : l’invention du calculateur analogique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 591876 } Le téléphone. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  591876 } Additionneur de Tchebychev . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601885 } L’Amérique entre en scène . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 601885 } Linotype et Monotype : la composition de textes automatisée. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 611889 } La multiplicatrice directe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 621890 } Début de la mécanographie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63III. Le début du xxe siècle. . . . . . . . . . . . . . 66Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671904 } Diode et triode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 691905 } Nomographie de M. d’Ocagne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 701913 } Percy Ludgate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711913 } Totalisateur de paris mutuels. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 711918 } Bascule « Flip-Flop ». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 721920 } Leonardo Torres-Quevedo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 721920 } Calculateurs humains. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 721920 } Apparition du robot. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741927 } Un cerveau d’acier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741928 } Carte perforée à 80 colonnes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 741928 } Encodage de la voix. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761928 } Problème de la décidabilité. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761930 } Analyseur différentiel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 761930 } Paul Otlet et le Mundaneum : l’utopie de la documentation universelle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 791933 } Cartes perforées : la maturation des machines. . . . . . . . . . . . . . . 801937 } Alan Turing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 811937 } Premier circuit binaire. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831938 } Claude Shannon et les circuits binaires. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 831948 } Calculatrices Curta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84IV. Les premiers ordinateurs. . . . . . . . . . 86Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 871940 } Calculateur ABC : Atanasoff-Berry Computer. . . . . . . . . . . . . . . . . 891940 } Les calculateurs de Konrad Zuse. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 891941 } Hedy Lamarr et les sauts de fréquence. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 901942 } Les trois lois de la robotique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 911938-1943 } Décryptage d’Enigma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 911943-1945 } Colossus : décryptage des machines Lorenz . . . . . . . . . . 921944 } Calculateur Harvard Mark I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 941944 } Lumitype : naissance de la photocomposition. . . . . . . . . . . . . . . 981945 } Vannevar Bush et l’hypertexte. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981945 } ENIAC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . 991945 } Rapport de von Neumann. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1021946 } Méthode de Monte-Carlo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1041947 } « Bug » sur le Mark II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1041947 } Transistor au germanium. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1051947 } Tube de Williams-Kilburn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1051948 } Les pionniers britanniques : Baby, EDSAC et les autres . . . 1061948 } Premier programme enregistré. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1101948 } IBM 604. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 1111948 } Théorie de l’information. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1121948 } Cybernétique de Wiener. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1121949 } Dispositifs de mémorisation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1131950 } Les codes de Hamming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1141950 } Une révolution mondiale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1141951 } Premiers ordinateurs en URSS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118V. L’ère des « gros systèmes » : du Whirlwind à la loi de Moore. . . . . . . . . . . 120Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1211950 } Augmenter la productivité. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1231951 } Premiers ordinateurs commerciaux : le Ferranti Mk1 . . . . . . 1231951 } Premiers ordinateurs commerciaux : l’UNIVAC 1. . . . . . . . . . . . . 1241951 } Premier ordinateur temps-réel : le Whirlwind au MIT. . . . . . . 1271951 } Premiers ordinateurs IBM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1281952 } Calculateur Bull Gamma 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1291952 } Premiers ordinateurs commerciaux : LEO, l’ordinateur des salons de thé. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1291952 } Le tambour magnétique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1301952 } La reconnaissance vocale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1301953 } Mémoire à tores de ferrite. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1301954 } Théorie des Algorithmes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1311954 } L’informatique avant les ordinateurs : un centre de traitement bancaire dans les années cinquante. . . . . . . . . . .  . . . . . . 1311954 } Premier ordinateur français : « CUBA » de la SEA. . . . . . . . . . . . . 1321954 } Le transistor bon marché. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1341954 } Traduction automatique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1341955 } Avènement des transistors : la « deuxième génération ». . 1351955 } IBM 650 : apparition en France de l’ordinateur. . . . . . . . . . . . . . . 1381956 } Le disque dur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1401956 } Genèse des systèmes d’exploitation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1421956 } L’intelligence artificielle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1421956 } The General and Logical Theory of Automata. . . . . . . . . . . . . . . . 1431957 } Logic Theorist. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1431957 } FORTRAN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 1441958 } Maintenance et fiabilité. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1441958 } Ordinateur ternaire Setun. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1461958 } Premier circuit intégré. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1461958 } Début du traitement de texte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1471959 } IBM 705 : le traitement de masse dans la banque . . . . . . . . . . . 1481959 } LISP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1481959 } Parametron. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1481959 } PDP-1 de DEC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1491959 } Quicksort. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 1491959 } CAB 500 de la SEA : un ordinateur personnel interactif. . . . 1501960 } Analyseur différentiel à EDF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1501960 } Ordinateur analogique électronique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1521960 } COBOL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . 1521960 } Transistor à effet de champ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1531960 } ALGOL 60. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1531960 } Olivetti Elea 9003. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1531960 } Bull Gamma 60. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1541960 } IBM 1401 : le best-seller. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1551960 } Port RS-232. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1561961 } IBM 7030 Stretch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1561961 } CTSS : l’invention du Time-Sharing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1571961 } Unimate, la robotique industrielle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1581962 } Naissance du terme informatique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1581962 } LINC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1581962 } IBM SABRE : le premier système de réservation en ligne. . 1591962 } Courbes de Bézier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1591962 } Spacewar!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 1601962 } Système STRIDA : la défense aérienne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1601962 } Atlas et la mémoire virtuelle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1601963 } Infographie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . 1621963 } Pilotage et conquête spatiale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1631963 } Code ASCII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . 1641963 } Formation des informaticiens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1651963 } Chèque à lecture magnétique CMC7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1661964 } IBM System/360. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1661964 } Langage BASIC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1711964 } Superordinateur CDC 6600 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1711965 } Alphaville . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172VI. Les mini-ordinateurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175L’évolution des ordinateurs : une question de générations ?. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . 1781963 } L’interface avec l’ordinateur : le téléimprimeur. . . . . . . . . . . . . . . 1791965 } Loi de Moore. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1791965 } Algorithme FFT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1811965 } PDP-8 de DEC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1831965 } Olivetti Programma 101. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1841965 } L’ère des systèmes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1841965 } ELIZA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1851965 } Écran tactile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1851966 } Le Plan Calcul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1851966 } Invention de la DRAM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1871966 } Modem acoustique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1871966 } Star Trek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1881967 } Langage Logo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1881967 } Début d’une société de services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1881967 } Simula 67, la programmation orientée-objet. . . . . . . . . . . . . . . . . 1891968 } The Art of Computer Programming. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1891968 } Dendral, un système expert. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1901968 } Le génie logiciel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1901968 } Dijkstra : de la crise du software à la programmation structurée. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1901968 } Démo de la souris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1911968 } Mémoire cache. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1921969 } Logiciel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1931969 } ARPANET. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 1931969 } Margaret Hamilton et les missions Apollo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1951969 } Unbundling : dégroupage du matériel et du logiciel. . . . . . . 1961969 } Langages de programmation : une tour de Babel. . . . . . . . . . . 1971969 } 2001, l’Odyssée de l’espace. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1971969 } Perceptrons. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . 1981970 } De « IBM et les 7 nains » au BUNCH. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1981970 } Le jeu de la vie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1991970 } Disquette. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 1991970 } Unix. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2011970 } PDP-11 de DEC : les minis transforment l’essai . . . . . . . . . . . . . . . 2011970 } Pascal. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2011970 } Fibre optique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2011971 } Premier email. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2021971 } Théorie de la NP-complétude. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2031971 } Le « dispatching » à Électricité de France : contrôle, commande et synchronisation du réseau. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2031971 } Microprocesseur 4004. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2051971 } La « Silicon Valley ». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2061972 } Pong. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2061972 } Une nouveauté : l’écran-clavier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2071972 } Nouveaux langages, nouveaux paradigmes de programmation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2071972 } La HP-35 : une calculatrice électronique scientifique. . . . . . . 2081973 } Ethernet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2091973 } Invalidation des brevets de l’ENIAC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2091973 } La miniaturisation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2101973 } Puce RFID. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2101973 } La téléphonie mobile analogique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2101973 } Playboy et la compression d’images . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2101973 } L’Alto au Xerox PARC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2111973 } Code-barres. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2111974 } Affaire SAFARI : création de la CNIL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2121974 } Microprocesseur 8080. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2121975 } Bases de données relationnelles, SQL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2121975 } The Mythical Man-Month. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2141975 } Réseau Cyclades. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214VII. La micro-informatique. . . . . . . . . . . . . . 218Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2191971 } Kenbak-1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . 2211973 } Le Micral de R2E. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2211973 } Le MCM/70. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2231974 } Carte à puce mémoire. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2231975 } L’avènement des microprocesseurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2231975 } Premiers kits de micro-ordinateurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2241975 } Smaky, le petit Suisse. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2261975 } Revues informatiques. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2261975 } Microsoft. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 2271975 } Système d’exploitation CP/M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2291975 } Newell et sa théière. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2291976 } Microprocesseur Z80. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2301976 } Cryptographie à clé publique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2301976 } Imprimante laser. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2311976 } Cray I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . 2321976 } Théorème des quatre couleurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2331977 } Apple II. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2341977 } Mini-ordinateur VAX-11/780. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2371977 } Premiers jeux d’aventure. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2381977 } Carte à microprocesseur Bull CP8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2381977 } Numérique mobile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2391978 } Rapport Nora-Minc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2391978 } Les microprocesseurs 16 bits. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2401978 } Transpac : un réseau numérique de données. . . . . . . . . . . . . . . . . 2411978 } Jeux vidéo d’arcade. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2421978 } Computerized Bulletin Board System. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2431978 } Premier « spam ». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2431979 } VisiCalc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2441979 } ADA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . 2441979 } 42. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2441980 } Progiciels mathématiques. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2451980 } Usenet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2451981 } Fondation de Logitech. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2451981 } Les premiers portables . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2451981 } IBM PC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2461981 } ZX81 : le micro-ordinateur bon marché. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2471981 } Microprocesseur RISC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2491981 } Ultima et les jeux de rôle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2491981 } La cinquième génération. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2501982 } Le Minitel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 2501982 } Émoticônes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2511982 } Semi-conducteurs : une guerre américano-japonaise. . . . . . 2511982 } Commodore 64. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2511982 } Magazine TIME : l’ordinateur « Man of the year ». . . . . . . . . . . . 2521982 } TRON, le film. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2521982 } Shareware. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 2521982 } Sun Microsystems. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2531983 } Wargames, le film. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2531983 } Le langage C++. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2541983 } Le protocole MIDI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2541984 } Le Cédérom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . 2541984 } Psion Organiser I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2541984 } Macintosh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 2551984 } Cyberpunk et Cyberespace. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2561984 } PostScript. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2571984 } Tetris. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2571984 } Skynet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2581985 } Gigaflops. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 2581985 } Manifeste GNU. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2591985 } Plan informatique pour tous. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2591985 } Symbolics.com. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2591985 } Le i386 et la miniaturisation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2601985 } Connection Machine. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2601985 } Leet speak - 1337 5|*34|<. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2611986 } Premier virus MS-DOS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2621987 } OS/2 d’IBM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . 2621987 } GSM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . 2621987 } Taïwan monte en puissance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2621988 } Premier ver internet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2631989 } SimCity. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . 2631990 } Microsoft Office. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2641990 } ARM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . 2641990 } Stations NeXT de Steve Jobs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2651990 } Electronic Frontier Fondation. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2661991 } L’Inde entre en scène. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2661991 } Naissance de Linux. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2671991 } Le langage Python. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268VIII. L’ère des réseaux numériques. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270Introduction. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2711992 } JPEG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2781993 } Le Web et l’ouverture de l’internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2791993 } Cisco. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . 2791993 } NCSA Mosaic. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2801993 } Architecture client-serveur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2801994 } Netscape Navigator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2801994 } Cookies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2801994 } Algorithme quantique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2811994 } QR-code. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2821994 } Factorisation du RSA-129. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2821994 } Bug du Pentium. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2831995 } Le langage PHP. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2831995 } Le langage Java. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2841995 } Toy Story. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 2841995 } JavaScript . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2841995 } Protocole IPv6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2841995 } Yahoo! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2851995 } altavista.digital.com. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2851995 } Amazon.com. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2851995 } Le DVD-ROM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2861995 } Windows 95. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2861996 } Le Network Computer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2871996 } Explosion d’Ariane 5 : le coût du bogue. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2871996 } La Chine entre en scène. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2871997 } Deep Blue bat Kasparov. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2881997 } Bluetooth et WiFi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2891997 } Google. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2891997 } Téraflops. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . 2911997 } eSport. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2911997 } Papier électronique. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2921997 } Snake pour téléphones mobiles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2921998 } ICANN : la gouvernance de l’internet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2931999 } Napster et le peer-to-peer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2931999 } Méthode B et METEOR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2931999 } Développement collaboratif. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2941999 } Naissance du terme « blog ». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2952000 } Bogue de l’an 2000. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2952000 } La bulle internet éclate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2962000 } Clés USB. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . 2962000 } Déni de service distribué. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2972001 } iPod et iTunes d’Apple. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2972001 } Wikipédia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 2982001 } Manifeste agile. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2982002 } BOINC et SETI@Home. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2992003 } Passage aux 64 bits. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2992003 } L’effet Streisand. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3002004 } CAPTCHA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 3002004 } World of Warcraft et les MMORPG. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3002005 } IBM cède ses PC à Lenovo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3022005 } Peste du sang corrompu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3022006 } Multiprocesseurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3032006 } Les « nano-ordinateurs ». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3042007 } Réseaux sociaux. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3042007 } Stockage flash. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3042007 } iPhone. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3042007 } Wikileaks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3052008 } Pétaflops. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 3052008 } Applications innovantes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3072008 } Bitcoin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . 3082010 } Le big data. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3082010 } L’apprentissage profond. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3082010 } Virus Stuxnet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3092010 } Flash crash boursier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3092010 } Huawei : apparition d’une multinationale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3092011 } Stockage en ligne : le cloud computing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3112011 } Watson gagne Jeopardy!. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3122012 } Imprimante 3D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3132013 } Réalité augmentée, réalité virtuelle. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3132013 } La NSA et Edward Snowden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3142013 } Algocratie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3152014 } Objets connectés. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3162017 } Youtubeur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . 3162018 } « Hype cycle ». . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3162021 } Téléphonie mobile en 5G. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3182021 } TSMC et l’industrie des semi-conducteurs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318Annexes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . 321Les performances au fil du temps. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322Bibliographie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 324Musées et collections . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Voir icon arrow

Publié par

Date de parution

28 avril 2022

EAN13

9782759827053

Langue

Français

Poids de l'ouvrage

108 Mo

0100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011110101011101010101111010110001101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110
010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011111100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111111001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011111100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111111001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011110101011101010101111010110001101111010101110101010111101011000110011010101011001001100100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101 0101001100100110111001111110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011110101011101010101111010110001101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111111001101010101100100110010100110010011011100111101100101000110011001100110011010110110011001001101101001110101001000100001010111011110101011101010101111010110001101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111110011010101011001001100101001100100110111001111011001010001100110011001100110101101100110010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110110010100011001100110011001101011011001100100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010100110010011011100111101010011011010011101010010001000010101110111111011110101011101010101111010110001100110101010110010011001010011001001101110011110101001101101001110101001000100001010111011111101111010101110101010111101011000110011010101011001001100101001100100110111001111010100110110100111010100100010000101011101111010101110101010111101011000110111101010111010101011110101100011001101010101100100110010011011010011101010010001000010101110111101010111010101011110101100011011110101011101010101111010110001100110101010110010011001001101101001110101001

Voir icon more
Philosophie de la cosmologie icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Philosophie de la cosmologie

Jean-François Becquaert

278 pages

Français

Chimie organique hétérocyclique icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Chimie organique hétérocyclique

René Milcent

857 pages

Français

Le biologiste médical, nouveau manager de son laboratoire icon
Category

Ebooks

Medecine

Le biologiste médical, nouveau manager de son laboratoire

319 pages

Français

Fascinants crustacés icon
Category

Ebooks

Science de la nature

Fascinants crustacés

Sous la direction de Sylvain Charbonnier et Marie-Béatrice Forel

234 pages

Français

À la découverte des graphes et des algorithmes de graphes icon
Category

Ebooks

Informatique

À la découverte des graphes et des algorithmes de graphes

Christian Laforest

218 pages

Français

Comprendre la mécanique quantique icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Comprendre la mécanique quantique

Roland Omnès

199 pages

Français

Théorie polyvagale et sentiment de sécurité icon
Category

Ebooks

Medecine

Théorie polyvagale et sentiment de sécurité

Stephen W. Porges, Isabelle Chosson-Argentier, Nico Milantoni

181 pages

Français

Ma thèse en 2 planches icon
Category

BD

BD Humoristique

Ma thèse en 2 planches

Peb, Fox (illustrateur)

82 pages

Français

Ça se passe au jardin... icon
Category

Ebooks

Science de la nature

Ça se passe au jardin...

Jean-Christophe Gueguen

82 pages

Français

Les réacteurs rapides icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Les réacteurs rapides

Joël Guidez

238 pages

Français

Guide pratique Radionucléides & Radioprotection - 4ème édition icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Guide pratique Radionucléides & Radioprotection - 4ème édition

Daniel Delacroix

289 pages

Français

Le Big Bang, le cosmos et la vie icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Le Big Bang, le cosmos et la vie

Josef M. Gaßner, Lesch Harald

453 pages

Français

Lumières informationnelles de la Science de Service éclairant la progression de la Société icon
Category

Ebooks

Sciences humaines et sociales

Lumières informationnelles de la Science de Service éclairant la progression de la Société

Léonard Michel

60 pages

Français

Les signatures neurobiologiques de la conscience icon
Category

Ebooks

Science de la nature

Les signatures neurobiologiques de la conscience

Académie Européenne Interdisciplinaire des Sciences

282 pages

Français

Introduction à la cristallographie biologique icon
Category

Ebooks

Sciences formelles

Introduction à la cristallographie biologique

Marie-Hélène Le Du, Pierre Legrand, Serena Sirigu, Sylvain Ravy

149 pages

Français

Alternate Text